Lucia Berlin, "Instrukcja dla pań sprzątających"

Błogosławię moment, w którym zdecydowałem się sięgnąć po “Instrukcję dla pań sprzątających” Lucii Berlin. Zbiór opowiadań nieżyjącej autorki to literacka bomba, której nie możecie ominąć w swoich lekturach. Po prostu nie możecie. I choć piszę co jakiś czas, że trzeba, warto, nie powinno się ominąć, to tym razem namawiam was ekstatycznie, bo to jest fantastyczna rozrywka - krótkie, mające świetne tempo, zaskakujące i inteligentne opowiadania. Jednocześnie znajdziecie w nich wiele smutku, świadectw ludzi pokiereszowanych rzeczywistością i wydarzeń całkiem strasznych. Do tego wielką zaletą pisarstwa Berlin jest to, że nawet z opowieści dobrze znanych tworzy nową jakość. I tak w opowiadaniu tytułowym jest wiele banału - ot kolejna opowieść o sprzątaczce i jej klient(k)ach. Trochę zabawna, dobrze napisana ale jednak poprawna realizacja tematu. Ale wystarczy, że pada kilka zdań z kategorii tych najcięższych, czyniących opowieść niezwykłą. Jakich? Przeczytajcie, bo to mistrzostwo świata. Tyle. Nie ma co się rozgadywać, to trzeba czytać.

Opowiadanie jako gatunek bywa uważane za formę mistrzowską, w której autorzy i autorki mogą wykazać się talentem, błyskotliwością, logiką czy erudycją. U Wallace’a, zwłaszcza w “Krótkich wywiadach z paskudnymi ludźmi” (tłum. Jolanta Kozak) testowane są różne sposoby opowiadania i chyba dopiero Berlin zepchnęła go na drugie miejsce moich ulubionych amerykańskich opowiadaczy/opowiadaczek. Czycz, Wojdowski, Filipowicz, Herling-Grudziński, Schulz, Iwaszkiewicz… Polska literatura opowiadaniem stoi o czym ostatnio przypominają nam głównie kobiety - Murek, Tokarczuk, Grzegorzewska, Zielińska. Mnie ciekawi bardzo nurt opowiadania wywodzący się z tradycji literatury żydowskiej, ustawicznie dążący do puenty obrazek. Ale cenię też bardziej otwarte formy. A czyje opowiadania lubicie i dlaczego właśnie idziecie do lokalnej, kameralnej księgarni nabyć dzieło tłumaczone przez Dobromiłę Jankowską, to możecie w komentarzach napisać.