- Dla nas w Gdyni literatura jest ważna na co dzień. Zależy nam na tym, żeby kultura czytania była istotna dla naszych mieszkańców i mieszkanek – mówiła podczas gali wiceprezydentka Gdyni, Oktawia Gorzeńska, która przedstawiła się jako "mól książkowy".

19. edycja nagrody "Gdynia" była okazją do nowych odkryć literackich. Bo — jak mówiła podczas ogłaszania zwycięzcy w kategorii poezja Barbara Klicka, pisarka i jurorka — chodzi o wsłuchanie się z uwagą w nowe głosy.

Całość TUTAJ

"Owoc milczenia”, tak w “Prologu” Anthony Passeron pisze o swojej świetnej książce “Uśpione”. Francuski pisarz - debiutant - w mistrzowski sposób opisał w niej ukrytą historię swojej rodziny. Ukrytą przez wstyd, który kazał tysiącom rodzin wymazać ze swoich opowieści ludzi, którzy umarli na AIDS. “Opowiadamy sobie historie po to, aby żyć”, pisała amerykańska legenda dziennikarstwa Joan Didion. Przywykliśmy do interpretowania tych słów w pozytywnym świetle. Oto opowiadanie sprawia, że nasze życie staje pełniejsze. Opowiedziane nabiera wartości. “Uśpione” Passerona (tłum. Jacek Giszczak)...

Skromne, a piękne. Niewielka to nowelka. Może z 50 stron tekstu, do tego w formacie bardzo kieszonkowym (i łatwym do zgubienia). Ale jest w tej opowieści moc, którą mam nadzieję, że odkryjecie. “Santiago de Chile. Rok 1980. Dziesięcioletnia dziewczynka wchodzi z tatą za rękę do szkoły w dzielnicy Avenida Matta”. Skórzany tornister, rozwiązane sznurówki. Zwykła scena dzieje się w niezwykłych okolicznościach. Właśnie przyjęto nową konstytucję. Autorzy: junta wojskowa. Schludnie ubrane dzieci śpiewają chilijski hymn narodowy, modlą się do Matki Bożej i co roku odtwarzają sceny z wojny na...

Czasem wydaje mi się, że wszyscy teraz piszą o swoich babkach lub matkach. Mamy "Hankę" Macieja Jakubowiaka, "Chłopki" Joanny Kuciel-Frydryszak. Tomasz S. Markiewka napisał "Historię życia mojej babki", a Martin Caparros - "Dziadków". To tylko kilka przykładów. Literatura łącząca osobiste wspomnienia z biografią i próbą spojrzenia na "wielką historię" z prywatnej perspektywy rozpanoszyła się na dobre. A czasem na złe. "Jadwiga. Opowieść o Stańczakowej" to dobra strona tego "babciowego" trendu. To historia o babci, która była najbliższą przyjaciółką, ale czasem też kimś — zwłaszcza dla...

Grzegorz Gauden napisał niezwykle ciekawą książkę o "polskiej sprawie Dreyfusa". Zatem pogadaliśmy. *** Szot: - Dlaczego porównujesz sprawę Steigera z Dreyfusem? Gauden: - Chodzi o ten sam mechanizm - zaangażowanie aparatu państwa do antysemickiej nagonki i całkowicie świadomego parcia przez funkcjonariuszy państwa do zbrodni sądowej. To nie był antysemityzm uliczny, antysemityzm ludowy. To antysemityzm elit, pielęgnowany w gabinetach wysokich urzędników państwa polskiego. Sędzia śledczy, nadprokurator i jego prokuratorzy, sędziowie orzekający w sprawie Steigera, protokolant...

Po świetnej książce "Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję" Mateusz Pakuła wraca z bardzo ciekawie skonstruowaną opowieścią o swoim dziadku. "Skóra po dziadku" to jednak nie tyle nostalgiczne wspomnienie, co próba — czasem dramatyczna, a czasem komediowa — rekonstrukcji przeszłości. Napisana z dezynwolturą. Porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot: Piszesz: "Zanim się dowiedziałem, kim właściwie są Żydzi, już byłem antysemitą". Jak to? Mateusz Pakuła, autor wydanej właśnie książki "Skóra po dziadku" oraz głośnej książki i nagradzanego spektaklu "Jak nie zabiłem...

- A zobacz ten fragment! Kiedy ganiasz za znajomymi i podsuwasz im książkę, znaczy się, że to nowa Masłowska. Tym razem jest inaczej. Najciekawiej od lat. Mogę śmiało, tuż przed czterdziestką, napisać że Masłowska mnie literacko wychowywała. Od "Wojny..." przez mojego ulubionego "Pawia królowej" po felietony i dramaty, co do których miewam mieszane uczucia. (...) "Zza zakrętu ni stąd ni zowąd wydobywa się niebieski samochód marki policja z uchyloną szybą niczym obwoźny handel Sądem Ostatecznym”, pisała w “Wojnie…”, a w “Pawiu królowej”, książce chyba trochę niedocenionej...

Biblia w każdej klasie? Taka niespodzianka może czekać uczniów w Oklahomie.

- Biblia to niezwykle ważny dokument historyczny — tak podczas spotkania oklahomskiej Rady Edukacji mówił Ryan Walters, który kieruje nią od 2022 roku. Już w czerwcu Walters nakazał szkołom publicznym, by wykorzystywały Biblię jako "wsparcie dydaktyczne". - Od jesieni każdy nauczyciel i każda klasa będą miały Biblię — ogłosił. W klasach mają znaleźć się także Konstytucja Stanów Zjednoczonych, "Deklaracja niepodległości" i Dziesięć Przykazań.

Pod koniec lipca Walters opublikował zestaw wytycznych określających, jak takie wsparcie dydaktyczne miałoby wyglądać.

Legenda. Do niewielu osób to słowo pasuje tak, jak do Grzegorza Rosińskiego.

Rozmawiać z legendą jest ciekawie. Bo legenda już ma na koncie wielką monografię, kilkaset wywiadów, a jej biografię zna każdy fan. Legenda jest zmęczona, ale riposty ma cięte. I czasem słyszy, jak ktoś gwiżdże. Wtedy się opowieść zaczyna na nowo.

Zatem dzisiaj rozmawiam z Legendą. Grzegorz Rosiński.

***

Wojciech Szot - Gdy dzisiaj ogląda pan swoje dzieła sprzed lat na ekspozycji, co pan czuje?

Grzegorz Rosiński - Satysfakcję, nawet przyjemność. Widzę, że moja twórczość była ciągłym poszukiwaniem. Gdy dochodziłem do...

Plagiat, zapożyczenie czy inspiracja? Czytelniczka alarmuje w sprawie książki Agaty Tuszyńskiej.

(jak dobrze ktoś napisał - "jak zwał, tak zwał" xD)

***

Do "Wyborczej" przyszedł list od czytelniczki: "W sprawie książki Agaty Tuszyńskiej »Jamnikarium«".

"Jamnikarium" dostała od koleżanki, a że jest miłośniczką psów, zabrała się do lektury. Nie była to pierwsza taka książka w jej domowej bibliotece. "Kilka lat temu dostałam (...) inną książkę o psach. A mianowicie »Psy znanych i lubianych" Włodzimierza Gibasiewicza«.

Naszą Czytelniczkę zdziwiło, że "obie książki są bardzo podobne".

W liście...