“Wszystko się zaczyna i kończy w ziemi”, pisze Kora Tea Kowalska w “Patrz pod nogi”, eseju, który będzie czytany przez kolejne pokolenia tych, co czują, że esencja świata zalega w ich mieszkaniach, na strychach, w piwnicach. Tych, co zbierają. Ale też - mam taką nadzieję - tych, którzy kochają przedmioty. Czyli niemal wszystkich. Bo to książka, którą naprawdę musicie przeczytać. Kowalska - archeolożka i kolekcjonerka - opowiada o praktyce zbieraczej widzianej z kilku, bardzo osobistych perspektywych. Pierwsza to perspektywa specjalistki, wykształconej do tego, by… No właśnie, co robi...

Niewiele jest równie irytujących mitów, jak ten o przedwojennej Warszawie. Mit "Wenecji Północy", po której elegancko ubrani panowie jeździli dorożkami w towarzystwie wampów, bywa nieznośny. Na szczęście trwa jego demontaż. W różnych odsłonach. Bywają książki - jak choćby "Król" Szczepana Twardocha - które tylko lekko go podgryzają. Bywają takie, które robią więcej rabanu, dzięki metodzie pastiszu - myślę tu oczywiście o "Tangu" Witkowskiego. Bywają też takie, które przypominają, że wszystko to bujda, fikcja, literatura. W ostatnim roku ukazała się choćby "Tajna Warszawa. Czyli historie...

Grzebałkowska znowu to zrobiła. Zamieszała w na pozór już znanej historii. Powołała do życia zupełnie nową, nieznaną nam Marię Konopnicką. Ludzką, skomplikowaną i - wciąż - wybitną. “Dezorientacje” to kolejna wybitna książka Grzebałkowskiej. Zanim napiszę o samej Marii Konopnickiej, to chciałbym, żebyście kogoś poznali. Józef Balcerzak ma czterdzieści pięć lat i zniszczony pilśniowy kapelusz. Opowiada, że urodził się w Kole, pracuje jako majster fajansowy. O Brozelli dowiedział się od takiego jednego i razem, "on z żoną i ja z żoną" wyruszyli w podróż. "Wzrost średni, oko czarne,...

Oto mamy powieść wściekle dobrą! Nawet nie wiedziałem, jak bardzo potrzebowałem tej książki! Listopad ciągnął się nieznośnie, a lektury wydawały się częściej nudne, niż fascynujące. Szaro i plucha za oknem, w książkach wojny i traumy. Czy w tych okolicznościach chciałem czytać o konflikcie w Irlandii Północnej? Niekoniecznie. I choć bardzo czekałem na “Mleczarza” Anny Burns (tłum. Aga Zano), jedyną z nagrodzonych w ostatnich latach Bookerem powieść, której wciąż nie dostaliśmy po polsku, to zważając na powyższe - nie planowałem jej czytać w listopadzie. Może w grudniu? Gdy wokół...

“Dorsz kształtem przypomina wrzeciono”, a troć ma “czarne plamki jak u jaszczurki”. To nie jedyne wiadomości, które przyswoiłem z lektury prozatorskiego debiutu Patryka Zalaszewskiego, “Luneta z rybiej głowy”. Jak nietrudno się domyślić akcja tego - naprawdę udanego - zbioru opowiadań dzieje się nad morzem, gdzie od pokoleń świat trwa w tych samych dekoracjach, a jedyną zagadką jest to, kto i w jakich okolicznościach pożegna się ze światem. No dobrze, zagadek jest więcej, ale to dzięki bogatej wyobraźni autora, który swoich bohaterów obdarowuje życiem całkiem bogatym. Jak Jadwinię...

Był taki czas, że namiętnie czytałem książki o himalaistach i alpinistach. Taka “wstydliwa przyjemność”. Sprowadzały się one przeważnie do tego samego, finał był mi już znany, więc o zaskoczeniach mowy być nie mogło. Czasem dobrze jest przeczytać coś, co już niczym nie zaskoczy, a jednak przenosi nas w czasie i miejscu. Zwłaszcza, że góry jako doświadczenie lubię wyłącznie potencjalnie - jako widok w oddali. Dlatego postanowiłem sięgnąć po książkę Willa Cockrella, "Korporacja Everest. O zapaleńcach, awanturnikach i ich biznesie na dachu świata" w przekładzie Agnieszki Wilgi. Wydawca...

Dziennik, który, w dodatku, bywa poezją.

Nie lubią się. Poezja z reportażem. Zapytana o reporterski charakter swoich wierszy, poetka Marzanna Bogumiła Kielar, niemal się oburzyła. — To poetycko przetworzone wspomnienia żywych ludzi — powiedziała. Reporterka Hanna Krall, zaczepiona na premierze "Jedenaście" o poetyckość swojej nowej książki, żachnęła się.

Jak nie poezja, to co? 

— Bloga piszę — mówiła Krall przed rokiem.

Hanna Krall lubi zaskakiwać. I lubi tajemnicę. Zostawia czytelnikowi tropy, "szczegóły znaczące". W "Jedenaście" to liczby i działania na nich. Bo życie upływa nam pod dyktando...

Tego się nie robi Kiplingowi. “To nie są zwykłe listy z podróży”, pisze Dariusz Fedor, redaktor naczelny “Kontynentów” we wstępie do “Listów z Japonii” Rudyarda Kiplinga. Zgadzam się, to nie są zwykłe listy. Będąca częścią większego - zatytułowanego “Od morza do morza” - cyklu korespondencja autora “Księgi dżungli” to niezwykła opowieść o tym, że świat jest bardziej skomplikowany, niż czytelnikom pisarza się wydaje. Literackie piękno historii opowiadanych przez urodzonego w Bombaju pisarza zachwyca. Zachwyca zwłaszcza w oryginale, ale o tym za chwilę. Fedor niezwykłość listów...

Dawno nie było tu komiksu. Jednak namówiony przez wydawnictwo Warsztaty Kultury, przeczytałem "Z mięty" Borysa Fiłonenko (scenarzysta), Antona Reznika i Danyła Sztanhejewa (rysownicy) w przekładzie Aleksandry Zińczuk. Była to przygoda.

Wania i Mariczka zwiedzają z przewodnikiem mediolańską Pinakotekę. Jest jak zawsze - trochę ciekawie, trochę nudno. Nagle dostrzegają "gigantyczną żabulkę". To słynna żaba z obrazu Bartolomea Suardiego, zwanego Bramantinem, "Madonna i Dzieciątko ze św. Ambrożym i Archanioł Michał" z początku XVI wieku.

Gigantycznych rozmiarów żaba leży sobie martwo u stóp...

Czy istnieje inna strona świata? Wojciech Jagielski zaprasza na wyprawę, podczas której dowiemy się o świecie dużo więcej, niż nawet jeśli bardzo uważnie śledzimy codzienne newsy. Zaczynamy w Iranie. Masud Pezeszkian zostaje prezydentem. Jagielski przedstawia zarówno sylwetkę nowego prezydenta, ale i wciągająco opowiada tym, czym różnią się od siebie "gołębie" i "jastrzębie". Jedni i drudzy choć ze sobą walczą, to cel mają jeden. Chodzi o "utrzymanie władzy i korzystanie z jej owoców". Z Iranu kierujemy się do Indii, gdzie Narendra Modi prowadzi wyrafinowaną grę w poszukiwaniu...