- Zamierzam w końcu przestać się tłumaczyć i robić swoje - mówiła mi Małgorzata Halber na początku 2023 roku. Rozmową z twórczynią Bohatera zacząłem rok obfitujący w spotkania, rozmowy i pytania. Zadawałem je Idze Świątek, Annie Weronice Marczak, czy profesorowi Rochowi Sulimie. Od prof. Marii Poprzęckiej usłyszałem, że warto spoglądać w niebo. Zeruya Shalev w pierwszym zdaniu wywiadu zadeklarowała, że nie uważa, by przez lata jej pisanie się zmieniło. W ostatnim przyznała, że jednak zmieniło się wiele. Wywiad to nie tylko przepytywanie, to czasem wspólna praca. Cieszę się, że wiele osób...

Małgorzata Lebda dla Państwa.

Ostatni w tym roku wiersz. To był rok, w którym dużo mówiliśmy o rzekach, wodzie, ciekach i meandrujących dopływach. "Oto ciało wody". Pisząc to Lebda przypomina nam o Jezusie, który wziął chleb i łamał go mówiąc: "oto ciało moje". Przeistoczenie Jezusa jest dla wierzących centralnym punktem obrządku. Przeistoczenie sopla jeszcze nie jest w centrum naszego świata, ale powoli zmieniamy akcenty, patrzymy nie tylko na człowieka, ale i świat nieludzki, nadając mu nowe znaczenia. Czy duchowość przyszłych czasów będzie wołać: "oto ciało wody"? Czemu nie. Zatem...

Czas na Wasz ulubiony "sukces Polaków na świecie". W 2023 roku w rolach głównych wystąpili: Piotr Beczała, Tomasz Konieczny, Jakub Józef Orliński, Hania Rani, Behemoth, Vader, 11 bit studios, Anna Sułkowska-Migoń, Krzysztof Warlikowski, Władysław Reymont, Agnieszka Holland, Mikołaj Grynberg, Łukasz Żal, Marcin Dorociński, Bartosz Sztybor i Krzysztof Ostrowski, Rozkoszny, Joanna Bator, Tina Oziewicz i - tradycyjnie - Olga Tokarczuk. *** Jak mierzyć "światowy" sukces w kulturze? To niełatwe. W literaturze sukcesem jest już przekład na inny język. Nagrody dla polskiej literatury...

Dzisiaj mam dla Was recenzję, którą skazano na niepublikowanie. Zamówiona przez ŻiH do magazynu “Tłomackie 3/5" wróciła do mnie z informacjami, że redaktorka naczelna, Monika Krawczyk (a jednocześnie dyrektorka instytucji) ma do niej zastrzeżenia i “że z tekstu przebija wrażenie, że krytykuje Pan komiks głównie za to, że wydało go nie kto inny, tylko Muzeum Getta”, jak napisała osoba pośrednicząca między nami. Zarzut kuriozalny i obraźliwy dla mnie. Poprosiłem we wrześniu o przesłanie mailem uwag i zobowiązałem się do korekty recenzji, bo w niektórych punktach redakcja (chaos, brak...

70 lat temu zmarł Julian Tuwim. Autor wierszy znanych wszystkim. Ale nie wszystkich. O wybór wiersza na rocznicę poprosiłem Piotra Mitznera, który zna Tuwima lepiej ode mnie.

Są tu dobrzy znajomi i zaskoczenia. Tym większe, że już sie ukazały po polsku. Jest już tradycją, że Barack Obama, były prezydent Stanów Zjednoczonych, pod koniec grudnia publikuje listę najciekawszych książek, które przeczytał w mijającym roku. Dla tysięcy czytelników na całym świecie lista Obamy to gwarancja inteligentnej rozrywki i ważnych tematów, o których mówią nie tylko Amerykanie. Kto znalazł się na tegorocznej liście? Oczywiście na liście Obamy nie zabrakło miejsca dla Jamesa McBride'a i jego "The Heaven & Earth Grocery Store". Książka urodzonego w 1957 roku amerykańskiego...

Czy żeby zostać wielkim artystą trzeba było paść owieczki? Możliwe. Możliwe też, że były wielkie malarki, choć Linda Nochlin trochę pozbawia nas złudzeń: “Drogie siostry, fakty są takie, że nie ma kobiecych odpowiedników Michała Anioła czy Rembrandta, Delacroix czy Cezanne’a, Picassa czy Matisse’a”, pisze Nochlin. Amerykańska historyczka sztuki zauważa, że “w sztuce, jak i w dziesiątkach innych dziedzin” sytuacja jest “demobilizująca i zniechęcająca dla wszystkich (a więc także dla kobiet), którzy nie mieli szczęścia przyjść na świat jako biali przedstawiciele klasy średniej, a...

Najgłośniejszy serial ostatnich tygodni, określany przez krytykę jako nowy "Miś", nie wszystkich rozbawił. Krytykują go: dziennikarz zajmujący się rynkiem pracy, znana feministka, miłośnicy lasów i wyżej podpisany.

- Nikt mi niczego nie dał, sam musiałem wszystko odziedziczyć - mówi Jan Paweł Adamczewski, właściciel mniejszej połowy Adamczychy, wsi gdzieś w polskiej kniei. - Ludzie, obudźcie się, jest już XVII wiek! - woła córka Jana Pawła do chłopów, których próbuje przekonać do tego, że za 350 lat nastąpi katastrofa klimatyczna, której trzeba przeciwdziałać.

Napisane przez Jakuba Rużyłło,...

- Jak biegnie chłopska, ludowa mowa? - pytam profesora Rocha Sulimę w rozmowie, do której lektury Was bardzo zachęcam.

- To mowa nieustannie zobowiązana wobec bytu - mówi autor "Antropologii codzienności", a w wywiadzie znajdziecie opowieść zarówno o chłopskiej, ludowej historii Polski ale też apel Profesora, by nie zapomnieć o historii robotniczej.

***

Roch Sulima: Trzeba pamiętać, że historia robotnicza jest bezpośrednio związana z historią chłopską, ludową.

Wojciech Szot: Co je łączy?

Roch Sulima: Słój z wiśniami.

Dlaczego? O tym dowiecie się z lektury naszej rozmowy, która dzisiaj ukazała się w moim miejscu pracy.

Książka Roku Zdaniem Szota to… “Rumowiska” Wita Szostaka, wyd. Powergraph. *** Laudacja: “Żal, że powieść można zacząć tylko raz”, stwierdza w pierwszym zdaniu narrator powieści Szostaka. Zacząć pisać, czy czytać? Powieść dla Szostaka jest procesem, działaniem w które zaplątani są autor i jego czytelnicy. “Opowieść - stwierdza osoba mówiąca w “Rumowiskach” - jest ciągłym zaczynaniem od nowa”. Wit Szostak po raz kolejny przypomina nam, że literatura to coś więcej, a książka może być jak relikwia, wokół której zbierają się wierni. W “Rumowiskach” zachwyca i fascynuje mnie...