Czytaj post
Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Oto tragedia Glińskiego. Wydaje kokosy na promocję Wildsteina, a świat i tak chce czytać Tokarczuk"

– Potrzeba przemyślenia na nowo literackiego kanonu nie ma służyć jakimkolwiek wykluczeniom, ale próbie odnalezienia odpowiedzi na pytanie o to, co we współczesnej literaturze jest ważne – uważa minister kultury. Dlatego w porozumieniu z resortem edukacji ustalono, że spis lektur będzie uwzględniał literaturę tworzoną przez osoby niebinarne. Ósmoklasiści będą czytać "Nigdy nie będziesz szło samo" Anouk Herman, a osoby przystępujące do matury mogą się spodziewać wierszy Marii Komornickiej – Piotra Własta. Medale Gloria Victis przyznano zaś Sylwii Chwedorczuk i Emilii Padoł za opracowanie...

Czytaj post
WBPiCAK, Wiersz Nocną Porą, Antoine Cassar, Zuzanna Gawron

[WIERSZ NOCNĄ PORĄ] Antoine Cassar, "Paszport" (fragment)

Wstrząsający poemat "Paszport" Antoine Cassara, maltańskiego poety, przełożyła na polski Zuzanna Gawron i jest to wielka robota. Sam - napisany w 2009 roku - poemat to jeden z najgłośniejszych w ostatnich latach tekstów poetyckich dotykających kwestii migracji. Cassar pokazuje w tym swoistym liście miłosnym, że wędrówka jest na stałe wpisana w ludzkie doświadczenie. Mówi o granicach, przywilejach, dramatach. I wierze w to, że poetycki paszport może kiedyś zastąpi te oficjalne. Rzecz to nietuzinkowa i łatwa do zgubienia, bo wielkości tytułowego paszportu. Wydaje wydawnictwo o...

Czytaj post
Czarne, Tomasz Różycki

[RECENZJA] Tomasz Różycki, "Złodzieje żarówek"

Jęknąłem wcale nie cicho, gdy przeczytałem opis nowej powieści Tomasza Różyckiego. Blokowe opowieści z czasów PRL wydają się tematem przetrawionym przez literaturę. Tematem, z którego trudno wycisnąć krew i pot. Choć Różyckiemu kibicuję od lat, miałem obawy. Bo się już Różycki trochę spalił na "Ijaszu", będącym propozycją literacko ciekawą, ale dla wąskiego bardzo grona czytelników. A tu te bloki. No po co Ci to panie poeto, po co? Pytałem głośno, bo ja rozmawiam z autorami czasem bez ich udziału. A jednak Różyckiemu się udaje. To ballada, mit, legenda. Antropologia blokowiska...

Czytaj post
wywiad, Gazeta Wyborcza, Krzysztof Pomian

[GAZETA WYBORCZA] "Luwr odwiedza rocznie 10 mln ludzi. Jak im wytłumaczyć, by nie oglądali "Mony Lisy"?" - wywiad z Krzysztofem Pomianem

- Muzeum jest instytucją pokazującą przeszłość, ale skierowaną do przyszłości - mówi profesor Krzysztof Pomian w rozmowie, która dzisiaj ukazała się na łamach mojego miejsca pracy. Pomian: - Podstawową funkcją muzeum jest przechowywanie posiadanej przez nie kolekcji i jej przekazywanie w dowolnie odległą przyszłość. Na nią nakłada się druga funkcja, która często z nią koliduje - udostępniania kolekcji. Eksponowanie przedmiotów to jednocześnie narażanie ich. Mimo wyrafinowanych technik, jakimi dzisiaj dysponujemy, zawsze wystawienie przedmiotu na światło dzienne jest ryzykowne. Co jest...

Czytaj post
Genowefa Jakubowska-Fijałkowska, Instytut Mikołowski

Genowefa Jakubowska-Fijałkowska, "Wiwisekcja"

"Co to było w nocy / że tak zaśliniłam poduszkę", zastanawia się Genowefa Jakubowska-Fijałkowska, laureatka m.in. Nagrody im. Wisława Szymborska w jednym z wierszy zgromadzonych w tomie "Wiwisekcja". Tomie, do którego miałem zaszczyt napisać kilka zdań na okładkę. Oto one. W czasach radykalnej empatii, czułych narratorów i przyjaznego motywowania, poetka ta proponuje lirykę (pozornie) nieczułą, zwłaszcza wobec samej siebie. Lirykę nie oszczędzającą nikogo - zarówno czytelnika, jak i autorskiej persony. To poezja zirytowana, niedospana, politycznie zorientowana, ale też bezradna,...

Czytaj post
wywiad, Gazeta Wyborcza, Mateusz Adamczyk

[GAZETA WYBORCZA] "Trzeba szanować zdanie kobiet, które chcą, by mówić o nich "pani psycholog", a nie "psycholożka"" - rozmowa z Mateuszem Adamczykiem

- Norma językowa nie odpowiada naszym czasom. Działania normatywne były to często działania obronne - miały uchronić nasz język przed obcymi wpływami, miały scalić go po trudnych doświadczeniach historycznych - mówi mi w dzisiejszej GW znany wam zapewne z mediów społecznościowych językoznawca, Mateusz Adamczyk. ADAMCZYK: - Normę językową tworzyły elity, a w związku z brakiem edukacji stała się ona niedostępna innym warstwom społecznym, co tylko pogłębiło podziały. Powszechność szkolnictwa pozwoliła jakoś to wszystko wyrównać, ale nie czarujmy się - nie ma w Polsce równego dostępu do...

Czytaj post
Julian Barnes, Świat Książki, Bartłomiej Zborski, Książka Tygodnia, Pasje

[KSIĄŻKA TYGODNIA] Julian Barnes, "Elizabeth Finch"

- Nie jestem Sokratesem, a wy nie jesteście Platonami - powiedziała podczas pierwszego wykładu. Mimo to - jak zapewniła - zajęcia będą oparte na dialogu, a zajęcia będą “zdyscyplinowaną zabawą”, bo “improwizacja to nie tutaj”. - Nazywam się Elizabeth Finch. To tyle, dziękuję. Po takim wstępie czytelnik może tylko rozsiąść się wygodnie w fotelu, położyć na kocu i oczekiwać opowieści o kobiecie-przewodniczce, kimś nietuzinkowym, kogo cechuje nienaganna postawa, delikatna elegancja i odrobina ekscentryczności. Gdyby próbować sobie wyobrazić bohaterkę nowej powieści Juliana Barnesa,...

Czytaj post
Kolegium Europy Wschodniej, Uładzimir Niaklajeu, Adam Pomorski

[WIERSZ NOCNĄ PORĄ] Uładzimir Niaklajeu, "Dym"

Uładzimir Niaklajeu w przekładzie Adama Pomorskiego dla Państwa. Właśnie ukazał się monumentalny wybór poezji Niaklajeu, "Sam" z przekładami wzmiankowego, Zadury, Seniucha i Andersa. "Poeta to nie ten, co sławi wolność w słowach, A ten, co ginie w walce o swobodę" - pisał w 1976 roku Niaklajeu. W 2011 roku w więziennej celi notował: "Kiedy wyjdę z tej turmy na wolę, Kląć nie będę ni losu, ni doli, Jeno stanę dębem w szczerym polu, Żeby szumieć zielono dowoli" To jest niezwykły życiorys opowiedziany w wierszach. Warto sięgnąć, choć niekiedy to dykcja już zupełnie démodé.