Czytaj post
Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Gazeta Wyborcza, Dariusz Zalega

[GAZETA WYBORCZA] ""Czaja Emil narodowości niezdecydowanej". Ale większość Ślązaków musiała się dopasować" - wywiad z Dariuszem Zalegą

- No i o to będzie chaja na Śląsku... - mówi mi Dariusz Zalega, historyk i współwłaściciel klubokawiarni Rebel w Chorzowie. W "Chacharach. Ludowej historii Górnego Śląska" Zalega pisze o "motłochu, plebsie, tłuszczy, dziadach... Wsiokach i robolach", czyli o ludowej historii Śląska. *** Wojciech Szot: Kim jest lud na Śląsku? Dariusz Zalega: Panuje przekonanie, że historia ludowa to historia chłopstwa. Ale biorąc pod uwagę, że Śląsk był jednym z pierwszych w świecie słowiańskim uprzemysłowionych regionów, nie możemy z pojęcia "lud" wykluczyć robotników i...

Czytaj post
W.A.B, Elizabeth Strout, Czytelnik, Wielka Litera, Znak, Jacek Dehnel, Magda Heydel, Ewa Horodyska, Gazeta Wyborcza, Drzazgi, William Faulkner, Jonathan Ned Katz, Agnieszka Szling, Jack London, Yasunari Kawabat, Henryk Lipszyc, Helen Weinzweig

[GAZETA WYBORCZA] "Majówka z książkami. Wojtek Szot wybrał 5, które warto spakować do plecaka"

Majówka z książkami? W moim miejscu pracy mam dla Was kilka podpowiedzi. Myślę, że podczas długiego majowego weekendu warto sięgnąć po ciekawe nowości, ale też nadrobić lektury klasyków. Tytułowy bohater "Martina Edena", powstałej przed ponad stu laty powieści Jacka Londona marzył o zostaniu pisarzem. Wiedział, że do uprawiania tej profesji trzeba się dobrze przygotować. Czytał niemal maniakalnie. Jednak "stosy książek, które przewertował, zwiększyły tylko jego niepokój. Każda karta była szparą pozwalającą zajrzeć do królestwa wiedzy. W miarę czytania głód nie tyle malał, ile rósł...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Accidentally Wes Anderson, Wally Koval, wystawa

[GAZETA WYBORCZA] "To będzie wyjątkowa wystawa - zapowiadało się. Poszliśmy i... omijajcie ją szerokim łukiem"

Do muzeów bursztynów nie chodzę, wystawy narzędzi tortur omijam szerokim łukiem. Ale do muzeum instagramowego trendu "Accidentally Wes Anderson" poszedłem. Niestety. Dlaczego, mimo wspomnianej niechęci do eksponatów muzealnych w stylu dziwne pojazdy, stare rowery, butelki, zdecydowałem się odwiedzić muzeum poświęcone instagramowemu i tiktokowemu trendowi "Accidentally Wes Anderson"? Po pierwsze, bo uwielbiam jego "Grand Budapest Hotel" i "Wyspę psów". Po drugie dlatego, że instagramowy trend polegający na robieniu (i przerabianiu) zdjęć na stylistykę znaną z jego filmów, należał do...

Czytaj post
W.A.B, Jonathan Ned Katz, Agnieszka Szling

[KSIĄŻKA TYGODNIA] Jonathan Ned Katz, "Odważne życie Eve Adams w niebezpiecznych czasach", tłum. Agnieszka Szling

Szykujecie już majówkowe stosy lektur? Nie może w nich zabraknąć tej książki! *** W tej świetnie udokumentowanej opowieści, Katz - jeden z najważniejszych historyków zajmujących się queerową historią - przedstawia nie tylko samą Eve Adams, ale też odmalowuje obszerny i niezwykle ciekawy obraz wspólnoty "odmieńców", w której przenikają się różne ideologie. Są tu homofobiczni lewicowi rewolucjoniści i odważne lesbijki. Są kobiety, które chcą tylko świętego spokoju i te, które idą na barykady. Mężczyźni, którzy ukrywają się w głębokich szafach i tacy, którzy w Greenwich Village - tak się...

Czytaj post
wystawa, Centrum Kultury Zamek, Marta Smolińska, Susanne Friedel, Agnieszka Kasztelowicz, Małgorzata Mirga-Tas, Anne Peschken, Mark Pisarsky, Paulina Poczęta, Małgorzata Markiewicz

[GAZETA WYBORCZA] "Jak zacerować skarpety? To pierwsze pytanie, które zadałem Chatowi GPT po zobaczeniu tej wystawy"

Dzisiaj mam dla Was krótką relację z wystawy w poznańskim Centrum Kultury Zamek. "Łataj! Ceruj!. Długie życie ubrań" przypomina nam o tym, że zamiast kupować nowe ubrania, warto odrobinę uwagi poświęcić tym, które już mamy. Przygotowana przez Martę Smolińską wystawa opowiada o tym, jakim zagrożeniem dla współczesnego świata jest "fast fashion", czyli "relatywnie tanie, modne ubrania, które kupujemy w tzw. sieciówkach", jak pisze kuratorka. Produkując i kupując ciągle nowe ubrania, firmy odzieżowe oraz my, konsumenci, przyczyniamy się do zwiększania ilości odpadów, rosnących stosów...

Czytaj post
lektury szkolne, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Gdzie są żywi autorzy? A gdzie kobiety? To było wiele hałasu o nic"

Nie jestem zwolennikiem rewolucji w edukacji, ale zaproponowane zmiany nie są nawet pozytywną korektą listy lektur.

Patrząc na efekt konsultacji społecznych i finałową propozycję listy lektur, wiele było hałasu o nic.

Ministerstwo Edukacji Narodowej opublikowało właśnie projekty "rozporządzeń zmieniających podstawę programową kształcenia ogólnego" po konsultacjach społecznych. Wśród nich znajdują się nowe listy lektur. Projekty zostaną teraz skierowane do konsultacji międzyresortowych.

Zmiany są kosmetyczne, w niektórych przypadkach niezrozumiałe. Dlaczego wylatują reportaże Wańkowicza, skoro...

Czytaj post
lektury szkolne, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Ostało się "Quo Vadis", Kossak-Szczucka i Jan Paweł II. Lista lektur po wstępnych konsultacjach"

Bez wierszy Bełzy i reportaży Wańkowicza, za to z książkami Zofii Kossak-Szczuckiej i wywiadem z Janem Pawłem II. Tak wygląda nowa lista lektury po prekonsultacjach społecznych.

W połowie lutego Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło propozycje nowych podstaw programowych, w tym nowej listy lektur. Skierowany do konsultacji społecznych projekt wzbudził kontrowersje. Najgłośniej było w mediach prawicowych, które w obronę wzięły "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza, ale też "Pana Tadeusza", który miał wylecieć z listy lektur, co nie było prawdą.  

24 kwietnia Ministerstwo Edukacji...

Czytaj post
W.A.B, Anna Mazurek

[RECENZJA] Anna Mazurek, "Zwierzęta łowne"

"Zatem bajka", mówi w otwierającym monologu narratorka powieści Anny Mazurek. Jednak to, co wydarzy się w "Zwierzętach łownych" nie będzie tylko bajką. Zacznie się od kryminału, przejdzie w thriller. Nastrój zaś będzie z mrocznej baśni, a nie z radosnej bajki. Sporo się tu udało, choć chwilami autorka - zupełnie niepotrzebnie - idzie na skróty. Koprów. Niewielka miejscowość otoczona lasami, zza których wychylają się kominy rafinerii. Wszyscy tu się znają i starają żyć w jako takiej zgodzie. Ci, co się wyłamują, podlegają ostracyzmowi. Jak bohaterki "Zwierząt łownych". Zaczynamy jak...

Czytaj post
Jack London, Charles Dickens, Jan Drozdowski, Honoré de Balzac, Elżbieta Muskat-Tabakowska, Wanda Kragen, Zygmunt Glinka

"Pomysł utrzymywania się z pisania godny jest żądnych przygód awanturników" - o literaturze i pieniądzach (za literaturę)

W 1784 roku Jan Drozdowski, komediopisarz i urzędnik warszawski napisał - wydaną dwa lata później - komedię "Literat z biedy". Głównym bohaterem tego pośledniego dziełka jest pisarz imieniem… Biedosz. Utyskuje nasz "Literat z biedy", że choć "Mnożyły się proroctwa: że będąc uczonym/ Stanę się mężem wielkim, majętnym i czczonym", to w finale "Grzbiet nagi, ni co prawie jest włożyć do gęby". W dedykacji "Do przyjaciela poety" pisze jednak Drozdowski, że wzgarda mamoną "pierwszym jest stopniem do Parnasu". Pisarski los i romantyczna wizja twórczości, która wyklucza dobre zarobki, nie...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Centrum Architektury, Anna Cymer, Wojciech Jarząbek

[GAZETA WYBORCZA] "Wstydzimy się tej architektury, więc szybko znika z naszych miast. Niesłusznie"

Jestem fanem architektury lat 90. XX wieku. Była to architektura, która łączyła w sobie zachwyt nowymi możliwościami z wielkimi aspiracjami. Efekty bywają kuriozalne, ale coś jest w tych roztańczonych, szalejących w przestrzeni budynkach, niezwykłego. Dlatego, zainspirowany książką Anny Cymer, "Długie lata 90. Architektura w Polsce czasów transformacji" wydaną właśnie przez Centrum Architektury, przygotowałem dla Was mój subiektywny przewodnik po najciekawszych budynkach z tego fascynującego okresu. *** „Najwyższy czas zacząć debatę o architekturze lat 90.", pisze Cymer. Najlepiej...