Posty o gatunku literackim: non-fiction

Olga Tokarczuk, Gazeta Wyborcza, PEN International, raport, media

[GAZETA WYBORCZA] "PEN International: Media publiczne w Polsce wciąż są upolitycznione"

- Za rządów PiS nastąpił w Polsce gwałtowny spadek poziomu demokracji - pisze PEN International. Jednak mimo zmiany rządu organizacja krytykuje Polskę za to, że wciąż "funkcjonuje wiele represyjnych przepisów i struktur". "Krytyczne momenty. Ochrona wolności twórczej w Polsce". Tak zatytułowany jest – obejmujący lata 2015-2025 – raport PEN International, jednej z największych organizacji skupiających twórców z różnych dziedzin sztuki. Opublikowany kilka tygodni po tym, jak wiceprezeską organizacji została Olga Tokarczuk. Przygotowany przez PEN raport dokumentuje wydarzenia, które...

Gazeta Wyborcza, Taylor Swift, Luwr, Mona Lisa

[GAZETA WYBORCZA] "Luwr został okradziony, ale to memy skradły show"

Tylko siedem minut zajęło złodziejom wykradzenie cennych klejnotów z paryskiego muzeum. Wiadomość o kradzieży pojawiła się na czerwonych paskach wszystkich mediów.

Jednak po chwili szoku, Internet zalały memy i dowcipy poświęcone wydarzeniu. Skąd się wzięły?

Stanowiące - jak mówią władze Luwru - "nieocenione dziedzictwo" klejnoty królewskie zostały wyniesione z Luwru przez złodziei przebranych za robotników. Do muzeum weszli, używając zamontowanego na ciężarówce podnośnika. Sprawa wzbudziła olbrzymie kontrowersje, śledztwo prowadzi 60-osobowy zespół, a na władze Luwru sypią się gromy z każdej strony francuskiej sceny politycznej. 

wywiad, Gazeta Wyborcza, Wikipedia, Franziska Heine

[GAZETA WYBORCZA] ""Manipulowanie informacjami i szerzenie propagandy". A to tylko jeden z wielu problemów Wikipedii"

- Co się stanie, gdy ludzie uznają, że wystarczą im treści dostarczane przez mechanizmy, w których nie ma procesów weryfikacji. Innymi słowy - co, jeśli ludzie uznają, że może i dana informacja jest fałszywa, ale co z tego, skoro pasuje im jej treść? To pytanie zadaje Franziska Heine, dyrektorka niemieckiej Wikipedii w rozmowie, do której lektury Was dzisiaj zachęcam. *** Wojciech Szot - Czy AI wpłynie niekorzystnie na rozwój idei open source? Franziska Heine - Rzeczywiście sztuczna inteligencja od lat używa naszych danych. Początkowo chodziło o trenowanie asystentów językowych...

Czarne, Zofia Szachnowska-Olesiejuk, Gazeta Wyborcza, Charles Spencer

[GAZETA WYBORCZA] ""Łapała mnie i Dianę za głowy i uderzała jedną o drugą". Szokujące wspomnienia Charlesa Spencera"

Jest rok 1972, gdy Charles Edward Maurice Spencer zostaje wysłany do szkoły z internatem. Idzie śladem swojego ojca, który robił to samo, co jego ojciec. Rodzina Spencerów może pochwalić się historią sięgającą XV wieku i wieloma koligacjami z brytyjskim dworem. Za kilka lat Diana, siostra Charlesa, zostanie żoną następcy brytyjskiego tronu, a dla mediów "najbardziej pożądaną kobietą świata". Historię "Lady Di" będzie śledził cały świat. O tym, co przeżywał Charles w Maidwell Hall, szkole z internatem, nie wiedział nikt. *** "W tamtych czasach uważano, że dyscyplina panująca w...

Gazeta Wyborcza, Ale Historia, ludzkie zoo, LunaPark

[GAZETA WYBORCZA] "Afryka patrzy na was czarną facjatą, przewraca straszliwie białkiem oczów, ludożerczo szczerzy uzębienie"

„Czarni Murzyni wpadali / do wiader pełnych śmietany”, pisał Gałczyński o trupie Senegalczyków, których - w 1931 roku - można było oglądać tuż obok stołecznego zoo. Nie było to jedyna miejsca, gdzie mieszkańcy stolicy gapili się na przybyszy. „Wczoraj na pl. Józefa Piłsudskiego, w pobliżu kawiarni hotelu Europejskiego, zgromadził się wielki tłum przechodniów”, donosił „Kurier Poranny”. Gapiów było tak wielu, że wstrzymali ruch na ulicy. Powodem zbiegowiska było „pojawienie się na tarasie kawiarni kilku murzynek, uczestniczek trupy wsi Senegalskiej”, donosił reporter „Kuriera...

Gazeta Wyborcza, PEN Club

[GAZETA WYBORCZA] "Kto się boi książek? Zobacz listę tytułów, których zakazują w Rosji albo USA"

Około 140 książek napisanych przez kobiety – w tym tytuły takie jak "Bezpieczeństwo w laboratorium chemicznym" – znalazło się wśród 680 tytułów, które wycofali z uczelni rządzący Afganistanem talibowie. W ramach nowego, wprowadzonego we wrześniu prawa, karane stało się także nauczanie o molestowaniu seksualnym i prawach człowieka. Zakia Adeli, wiceministra sprawiedliwości w czasach przed nowymi rządami talibów, a jednocześnie autorka książek naukowych, nie była zaskoczona tym posunięciem. "Biorąc pod uwagę to, co talibowie zrobili w ciągu ostatnich czterech lat, nie było przesadą...

Znak, Zbigniew Rokita

[RECENZJA] Zbigniew Rokita, "Aglo. Banką po Śląsku"

“Śląsk nie może być naszym zbiorowym hemoroidem”, pisze Zbigniew Rokita w “Aglo”. Nie można autorowi odmówić umiejętności pisania zdań dosadnych i zapadających w pamięć. Doceniając dezynwolturę - zwłaszcza językową - z jaką została napisana ta książka, zastanawiam się, czy autor dobrał odpowiednią formę do tego, co finalnie napisał. Motywem spajającym “Aglo” jest podróż tramwajem numer 7. Siódemka to "królowa śląskich banek", dzięki której autor może zanurzyć się "w swoją Aglomerację, w stolicę mojego świata, mojej domowiny". Dużo tego "moje" już w pierwszych zdaniach książki Rokity....

Gazeta Wyborcza, GEM, Grand Egyptian Museum, muzea, Luwr, Zayed National Museum, YYBNM

[GAZETA WYBORCZA] "Autorytarne reżimy wydają krocie na nowe muzea. Jaki interes ma w tym Francja"

Czy 300 milionów dolarów na muzeum to dużo? Być może. Tyle finalnie mamy wydać na Muzeum Historii Polski. Ale to niewiele przy kwotach, jakie wydają inne kraje. Egipt, Indie, Emiraty i Arabia Saudyjska budują wielkie muzea za gigantyczne kwoty. A kto im w tym pomaga? Brytyjczycy, ale przede wszystkim Francuzi. Mimo skandali i wielkich rozczarowań, szejkowie potrzebują francuskiego doświadczenia (i obiektów), a Francuzi potrzebują pieniędzy. I to nie dlatego, że wydadzą je na pilny remont Luwru, ale dlatego, że lubią pieniądze. O tym jak buduje się dzisiaj wielkie muzea i roli Francji piszę w moim miejscu pracy.

Elżbieta Sobolewska, Gazeta Wyborcza, Literacki Nobel, Laszlo Krasznahorkai, Radosław Czyż

[GAZETA WYBORCZA] ""To głęboko intelektualna proza" . Rozmawiamy z Elżbietą Sobolewską, tłumaczką książek tegorocznego noblisty"

– Z prozą Krasznahorkaia jest jak z muzyką - trzeba ją usłyszeć, a nie tylko przeczytać nuty. Wtedy może ona również "zagrać po polsku". Żeby do tego dojść potrzebna jest wrażliwość i intuicja. Na pewno na moment trzeba też zapomnieć o oryginale – wyjaśnia Elżbieta Sobolewska, tłumaczka książek tegorocznego Noblisty. Rozmawiał Radek Czyż. Pisał niżej podpisany. Tu czytamy.  

wywiad, Gazeta Wyborcza, Lech Nijakowski

[Gazeta Wyborcza] ""W tym gremium nie zasiadają laicy". Jeśli w Gazie nie ma ludobójstwa, to co jest - rozmowa z prof. Lechem Nijakowskim

Wojciech Szot: Jedni mówią: Izrael w Gazie dokonuje ludobójstwa. Drudzy: To słowo nie na miejscu. Gdy tak kłócimy się o jakieś słowo, to może problem jest nie w tym, że nie wiemy, jak opisać dane wydarzenie, ale w samym terminie, którego używamy?

Lech Nijakowski*: Rzeczywiście jest kłopot z tym terminem. Nie ma jednej definicji ludobójstwa. Jest definicja prawna i kilkadziesiąt definicji socjologicznych. Podstawową - prawną - stworzył Rafał Lemkin na użytek "Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa", którą ONZ przyjął w grudniu 1948 roku. Definicję Lemkina powtórzono w...