Posty w kategorii artykuły

Gazeta Wyborcza, PEN Club

[GAZETA WYBORCZA] "Kto się boi książek? Zobacz listę tytułów, których zakazują w Rosji albo USA"

Około 140 książek napisanych przez kobiety – w tym tytuły takie jak "Bezpieczeństwo w laboratorium chemicznym" – znalazło się wśród 680 tytułów, które wycofali z uczelni rządzący Afganistanem talibowie. W ramach nowego, wprowadzonego we wrześniu prawa, karane stało się także nauczanie o molestowaniu seksualnym i prawach człowieka. Zakia Adeli, wiceministra sprawiedliwości w czasach przed nowymi rządami talibów, a jednocześnie autorka książek naukowych, nie była zaskoczona tym posunięciem. "Biorąc pod uwagę to, co talibowie zrobili w ciągu ostatnich czterech lat, nie było przesadą...

Ernest Hemingway, Literacki Nobel, Laszlo Krasznahorkai, Samuel Beckett, T.S. Eliot, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Mimo wszystko dali wam Nobla - radzę się ukryć". Bo ta nagroda może być katastrofą

Czy Nobel to wyrok śmierci? Amerykański krytyk literatury Jeffrey Meyers napisał w 2007 roku, że komitet noblowski „woli przyznawać nagrodę pisarzom umierającym (...) Z pewnością korzystne jest być śmiertelnie chorym". Tego, że Nobel to wyrok, obawiają się czasem pisarze. T.S. Eliot, po otrzymaniu nagrody w wieku sześćdziesięciu lat, ubolewał: „Nobel to bilet na własny pogrzeb. Nikt nigdy nic nie zdziałał po jego otrzymaniu". Ernest Hemingway w 1954 roku, mając pięćdziesiąt pięć lat, pisał o Noblu, że to "uderzenie w głowę kołem ratunkowym". Ponoć Beckett, który po 1969 roku...

Gazeta Wyborcza, GEM, Grand Egyptian Museum, muzea, Luwr, Zayed National Museum, YYBNM

[GAZETA WYBORCZA] "Autorytarne reżimy wydają krocie na nowe muzea. Jaki interes ma w tym Francja"

Czy 300 milionów dolarów na muzeum to dużo? Być może. Tyle finalnie mamy wydać na Muzeum Historii Polski. Ale to niewiele przy kwotach, jakie wydają inne kraje. Egipt, Indie, Emiraty i Arabia Saudyjska budują wielkie muzea za gigantyczne kwoty. A kto im w tym pomaga? Brytyjczycy, ale przede wszystkim Francuzi. Mimo skandali i wielkich rozczarowań, szejkowie potrzebują francuskiego doświadczenia (i obiektów), a Francuzi potrzebują pieniędzy. I to nie dlatego, że wydadzą je na pilny remont Luwru, ale dlatego, że lubią pieniądze. O tym jak buduje się dzisiaj wielkie muzea i roli Francji piszę w moim miejscu pracy.

Gazeta Wyborcza, Literacki Nobel, Laszlo Krasznahorkai

[GAZETA WYBORCZA] ""Mistrz apokalipsy". Za co Szwedzka Akademia nagrodziła Laszlo Krasznahorkai'ego"

"Chciałem napisać tylko jedną książkę, a potem już robić inne rzeczy", mówił Laszlo Krasznahorkai w jednym z wywiadów. Zdanie jednak zmienił i decyzją Akademii Szwedzkiej stał się 122 laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. "László Krasznahorkai jest wielkim pisarzem epickim, osadzonym w środkowoeuropejskiej tradycji sięgającej od Kafki do Thomasa Bernharda, charakteryzującej się absurdyzmem i groteskowym nadmiarem" - pisze w laudacji Anders Olsson, przewodniczący Akademii Szwedzkiej. Początki nie były łatwe. Laszlo Krasznahorkai urodzony w 1954 roku niewielkiej miejscowości...

Gazeta Wyborcza, Literacki Nobel, Gerald Murnane, Ersi Sotiropoulos, Christian Kracht, Cristina Rivera Garza, Enrique Vila-Matas, Carl Frode Tiller, Ibrahim al-Koni, Milton Hatoum, Diamela Eltit, Boubacar Boris Diop, Salim Barakat, Amitav Ghosh

[GAZETA WYBORCZA] ""10 kandydatów do literackiego Nobla, o których (raczej) nigdy nie słyszeliście"

Przyszły noblista? Dzień przed ogłoszeniem Nobla z literatury na czoło stawki faworytów wysunął się Amitav Ghosh z Indii. Znacie? A znacie Tillera, Vila-Matasa, Sotiropoulos czy Hatouma? *** Zazdroszczę moim kolegom i koleżankom z działu nauka. Kandydaci do Nobli w dziedzinach takich jak fizyka czy chemia to przeważnie osoby z wielkimi osiągnięciami, cytowane i uznane na całym świecie. Z literaturą jest inaczej – listy kandydatów pełne są mało znanych twórców, wyciągniętych jak królik z kapelusza. Jaki to ma sens? O sensie, ale przede wszystkim, o zaskakujących (i tych mniej...

Karakter, Eliza Kącka, Gazeta Wyborcza, Nagroda Literacka Nike

Nagroda Literacka Nike 2025 - dla ELIZY KĄCKIEJ i "Wczoraj byłaś zła na zielono"

NIKE dla Elizy Kąckiej za “Wczoraj byłaś zła na zielono”! Brawo!! *** Już dawno się tak nie wzruszyłem żadnym werdyktem. Kącka napisała książkę wyjątkową, w której język znajduje odpowiednią formę do opowiedzenia o sprawach, które często kwitujemy stwierdzeniem “tego się nie da opisać”. To książka przeciwko normom i standaryzacji, opowieść w obronie światów, do których nie mamy kluczy. Bo choć to bardzo osobista opowieść o relacji matki i córki, to jednocześnie dzieło, w którym odnajdą się wszyscy, którzy co jakiś czas skazywani są na kolejne “testy przyczepności do...

Karakter, Eliza Kącka, Gazeta Wyborcza, Nagroda Literacka Nike

Nagroda Literacka Nike 2025 - Nike Czytelników dla ELIZY KĄCKIEJ

NIKE Czytelników dla... ELIZY KĄCKIEJ! Czytelnicy docenili wydaną przez Karakter książkę "Wczoraj byłaś zła na zielono". Gratulacje! *** Nagrodzona przez Czytelników "Wyborczej" książka jest zarówno relacją ze wspólnego życia, jak i traktatem filozoficznym wokół pytania o to, czy inne światy istnieją. I czy literatura daje szansę na włamanie się do tych przestrzeni. "Ta książka jest dla mnie pieśnią miłosną zwróconą ku innemu światu. Ku światu mojego dziecka" - mówiła Kącka. Sądząc po tym, jak wiele osób poruszyła jej opowieść - był to też list miłosny do wszystkich, którzy...

Gazeta Wyborcza, Remigiusz Mróz, Weronika Anna Marczak, James Clear, Wojciech Chmielarz, Dan Brown, Ewa Woydyłło, Mel Robbins, Tadeusz Oleszczuk, Sławomir Gortych, Agnieszka Radomska, Andrzej Pilipiuk

[GAZETA WYBORCZA] ""Chłopki" po raz pierwszy od dwóch lat poza listą. Jakie książki kupowali latem Polacy?"

Stockowe zdjęcie, zatem przed nami kolejna, tym razem letnia lista bestsellerów. W wakacje kupujemy (i czytamy) kryminały i poradniki. Ale jest też na naszej liście Dan Brown i kilka niespodzianek. Jest też Remigiusz Mróz, co akurat niespodzianką żadną nie jest. Co czytaliśmy latem? Tutaj lista bestsellerów

Justyna Bargielska, Rafał Lisowski, Nagroda im. Wisławy Szymborskiej, Gazeta Wyborcza, Nagroda Literacka Nike, Silesius, sztuczna inteligencja

[GAZETA WYBORCZA] "Pijesz wodę, ale nie dopijasz". Poetka zapowiedziała książkę pisaną z AI. I jest burza

 

Poetka: Piszę we współpracy z AI Chór komentatorów: Jak śmiesz? *** "AI i literatura" to temat elektryzujący i denerwujący. Justyna Bargielska zapowiedziała tom poetycki napisany dzięki rozmowom z AI. Wydawnictwo Zielona Sowa po krytyce ze strony społeczności ilustratorskiej wycofało książkę, do której ilustracje ewidentnie zrobiono za pomocą sztucznej inteligencji. Uniwersytet Wrocławski przełożył książkę na czeski za pomocą translatora i to nie był dobry pomysł. W moim miejscu pracy rozmawiam o AI z Justyną Bargielską, ale pytam tez Rafała Lisowskiego ze Stowarzyszenia...

Jerzy Kozłowski, Błażej Brzostek, Iwona Zimnicka, Joanna Ostrowska, Tomasz Wilusz, Jacek Dehnel, Piotr Tarczyński, Maryla Szymiczkowa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Kultura Gniewu, Colm Toibin, Zyta Rudzka, Eliza Borg, Jerzy Koch, Zofia Szachnowska-Olesiejuk, Gazeta Wyborcza, Michał Tabaczyński, Jarosław Mikos, Jarosław Westermark, Thomas Mann, Agnieszka Piotrowska, William Faulkner, Mandioca, Jenny Erpenbeck, Art Rage, Benjamin Labatut, Kamel Daoud, Jan Mazur, zapowiedzi, Heather Clark, Johan Harstad, Marcus Rediker, Peter Linebaugh, Andrzej Wojtasik, Deena Mohamed, Bartek Glaza, Mikołaj Ratka, Joanna Mizielińska, Ursula K. LeGuin, Charles Spencer, Hanna Jankowska, Adam Tuz, Iljas Churi, Cher

[GAZETA WYBORCZA] 20 książek na długą jesień. Tytuły, na które czekam

Przed nami nowy przekład "Buddenbrooków" Thomasa Manna! Tego niezwykle ambitnego wyzwania podjął się Jerzy Koch. Czekam! Na które tytuły warto czekać tej jesieni i dlaczego aż tyle z nich liczy ponad tysiąc stron? W moim miejscu pracy odpowiadam dziś na to pierwsze pytanie. 20 książek na które czekam tej jesieni.