- Krystyna to Polka, Żydówka i katoliczka, która w czasie wojny współpracowała z Armią Krajową, a po niej zrobiła doktorat z antropologii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie - opowiada Joanna Ostrowska, historyczka nagrodzona m.in. Nagrodą Nike czytelników. Właśnie ukazała się jej nowa książka - "Ślady". *** Wojciech Szot: "Byłem zmienny i wieloraki, nigdy jednak nie byłem tym, jakim widzieliście mnie dzień po dniu, rok po roku, w różnych miejscach i porach życia" – pisze w 1964 roku Adam Struś. Jego książka wyszła w Czytelniku. Adam jest bardziej znany jako...

Wojciech Szot: Dlaczego nie namalujesz kotka albo pieska? Sebastian Skoczylas: Nie tylko kotka i pieska, ale też człowieka. Choćby dlatego, że już bardzo dawno odszedłem od malarstwa przedstawiającego, a w szczególności figuratywnego. Zawsze ciągnęło mnie do malarstwa, w którym najważniejszą rolę odgrywa kolor. Nawet w typowo rysunkowych pracach studyjnych, gdzie trzeba było wykazać się kreską, czy walorem, wychodziło na to, że plama, kolor i struktura malarska pociągają mnie najbardziej. Tak doszedłem do abstrakcji. Szot - Czy kolory, które cię pociągają zmieniały się? Skoczylas -...

Wojciech Szot: "Wróciłem do świata, który rozumiem", napisałeś trzy dekady temu. Tym światem zrozumiałym był Berlin Zachodni. Niezrozumiałym - Polska. Czego nie rozumiałeś w Polsce A.D. 1990? Colm Tóibín: Polskę odwiedziłem podczas Wielkiego Postu. W Wielkanoc znalazłem się w Krakowie, więc jedyne miejsca, w których mogłem spędzić czas to były kościoły i jakieś podrzędne bary. Pamiętam chłopaka w długich włosach, który palił fajkę jakby to był kontrkulturowy gest. W Warszawie wypytywałem ludzi o to, gdzie było getto. Chciałem, żeby pokazali mi jego granice. Kilka osób spytało: jesteś...

- Dzisiaj najtrudniej sprzedać powieść - mówi mi Tomasz Szponder, prezes wydawnictwa, które wszyscy zapewne znacie. Wojciech Szot: Co dziś najtrudniej sprzedać? Tomasz Szponder, współzałożyciel wydawnictwa Rebis: Dzisiaj najtrudniej sprzedać powieść. O ile nie jest to sensacja czy kryminał, albo nie stoi za nią jakaś wybitna nagroda czy bardzo znane nazwisko, to niemal każda fikcja jest rynkowo ryzykowna. Bardzo trudno wypromować książkę po prostu dobrą. Takim autorem, którego od lat wydajemy, ale bez większego powodzenia, jest Colm Tóibín – autor świetnych powieści...

- Wybrałam ten zawód, bo nie wyobrażałam sobie, że będzie aż tak źle - mówi Milena Schefs, redaktorka z wieloletnim doświadczeniem. *** Schefs - Tłumacze wywalczyli sobie pozycję, zapisy w umowach. Zmian domagają się pisarze, niektórzy wydawcy – choć bardzo nieliczni – podpisali Konwencję Krakowską, która zobowiązuje do przestrzegania pewnych zasad. Najwyższy czas, by również redaktorzy upomnieli się o swoje. Szot - Jaka to praca? Bycie redaktorem? Schefs - To praca wysokiego ryzyka i bardzo niskich zysków. Praca niemal wyłącznie dla idealistów lub osób, które mają inne źródło...

- Niby dwie płyty, a ile mogą wygenerować ciekawych przeżyć i wrażeń estetycznych. A jak są nagrobki, to muszą być też kwiaty. I tu już się zaczyna myślenie o formie, dekoracyjności, ornamencie. Do tego znicze i lampki. Ile możliwości i kombinacji - mówi Mirosław Bałka w rozmowie, której lekturę bardzo Wam polecam. O czym rozmawiamy? O sztuce na przecięciu życia i śmierci. *** Wojciech Szot - Twój dziadek był kamieniarzem, robił nagrobki. Podglądałeś go przy pracy? Mirosław Bałka - Oczywiście. Bawiłem się w piasku, z którego powstawały nagrobki. WSZ - To ciekawe. MB -...

- Co się stanie, gdy ludzie uznają, że wystarczą im treści dostarczane przez mechanizmy, w których nie ma procesów weryfikacji. Innymi słowy - co, jeśli ludzie uznają, że może i dana informacja jest fałszywa, ale co z tego, skoro pasuje im jej treść? To pytanie zadaje Franziska Heine, dyrektorka niemieckiej Wikipedii w rozmowie, do której lektury Was dzisiaj zachęcam. *** Wojciech Szot - Czy AI wpłynie niekorzystnie na rozwój idei open source? Franziska Heine - Rzeczywiście sztuczna inteligencja od lat używa naszych danych. Początkowo chodziło o trenowanie asystentów językowych...

– Z prozą Krasznahorkaia jest jak z muzyką - trzeba ją usłyszeć, a nie tylko przeczytać nuty. Wtedy może ona również "zagrać po polsku". Żeby do tego dojść potrzebna jest wrażliwość i intuicja. Na pewno na moment trzeba też zapomnieć o oryginale – wyjaśnia Elżbieta Sobolewska, tłumaczka książek tegorocznego Noblisty. Rozmawiał Radek Czyż. Pisał niżej podpisany. Tu czytamy.  

Wojciech Szot: Jedni mówią: Izrael w Gazie dokonuje ludobójstwa. Drudzy: To słowo nie na miejscu. Gdy tak kłócimy się o jakieś słowo, to może problem jest nie w tym, że nie wiemy, jak opisać dane wydarzenie, ale w samym terminie, którego używamy?

Lech Nijakowski*: Rzeczywiście jest kłopot z tym terminem. Nie ma jednej definicji ludobójstwa. Jest definicja prawna i kilkadziesiąt definicji socjologicznych. Podstawową - prawną - stworzył Rafał Lemkin na użytek "Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa", którą ONZ przyjął w grudniu 1948 roku. Definicję Lemkina powtórzono w...

Czy Dorota Masłowska śmieje się ze "zwykłego człowieka"? Pojawiają się rzeczywiście takie oskarżenia. Niektórych czytelników razi ironia sama w sobie - mówi w moim miejscu pracy krytyczka i badaczka kultury, Iwona Kurz. *** Tym razem jest inaczej. Tradycją było, że po ogłoszeniu finałowej siódemki “Nike” rozmawiamy z finalistami i finalistkami. W tym roku stawiamy na bardziej zróżnicowane formy. Z Iwoną Kurz rozmawiam zatem o “Magicznej ranie”, ale też o tym, jaka jest nasza współczesność. Bardzo Was do lektury tej rozmowy zachęcam, bo Kurz diagnozuje przejmująco. *** Iwona...