- Stawiano mnie w pozycji kogoś, kto powinien się wstydzić, bo inni się nim i jego wytworem zajmują. Ten rodzaj wstydu za pisanie towarzyszy mi do dzisiaj — mówi Inga Iwasiów w rozmowie, którą znajdziecie w moim miejscu pracy. *** Od tygodnia pisarki i pisarze opowiadają w mediach społecznościowych o tym, jak wygląda ten zawód. O jego ciemnych stronach, poczuciu krzywdy, bycia wykorzystywanymi. Iwasiów, autorka kilku powieści, zbiorów opowiadań, esejów, dokłada coś chyba fundamentalnego — wstyd. - Mnie brakuje dyskusji o prestiżu literatury — mówi pisarka. Iwasiów — Bo...

Chce być "miłą starszą panią z parteru". Od dwudziestu lat tworzy największe w Polsce drzewo genealogiczne, w którym znalazło się już ponad milion osób. W 2024 roku "Wielka Genealogia Minakowskiego" stała się "Wielką Genealogią Minakowskiej". Porozmawialiśmy. *** Maria Jadwiga Minakowska - O czym chcesz ze mną rozmawiać? Bo ze mną można o wielu sprawach. O początkach internetu w Polsce, bo od 1997 roku pracowałam w Onecie. O genealogii. O filozofii greckiej. O coming oucie… Wiesz, że jestem rówieśniczką Elona Muska? Wojciech Szot - Śliczne paznokcie. MJM - Prawda?...

- Wydaje mi się, że zwykły osąd - podoba mi się, nie podoba - jest kluczowy. Historycy sztuki ze swoimi kategoriami wartościowania stanowią niewielki promil publiczności muzealnej. Jednak muzea nie są dla nich, chociaż to oni je tworzą - mówiła mi Grażyna Bastek, kuratorka z Muzeum Narodowego w Warszawie. Rozmawialiśmy na początku ubiegłego roku, przekonując Państwa, że wizyta w muzeum może być przyjemnością. Jeśli się odrobinę postaramy. Co oglądać, gdy się nie wie, co się lubi? Czy powinniśmy czuć się źle z tego powodu, że po kilku godzinach na muzealnych galeriach (oberwało się nam...

Fornalską zastąpiła Wrzosowa, Buczek musiał ustąpić Strażackiej, a Świerczewski Sienkiewiczowi. Jednak Karol Marks trzymał się mocno. W mojej rodzinnej miejscowości jedna z ostatnich w Polsce ulic autora "Kapitału" długi czas krzyżowała się z placem Odrodzenia, który to płynnie - bo bardziej niż placem, był zbiorem parkingów i rozjazdów - przechodził w plac Jana Pawła II. Marks łączący Kasprzaka z Odrodzeniem to trudny bohater. Niemiec, Żyd, okropny mądrala, którego tezy z jednej strony dawały milionom ludzi nadzieje na zmianę, a z drugiej - tych samych ludzi uwięziły w zbrodniczych...

- Widzi pan… No, nie umarłam — mówi Anda Rottenberg, kuratorka i krytyczka sztuki. Codzienność Rottenberg zdecydowanie jest niecodzienna, ale bywa też zaskakująco zwykła. Jej rozważania dotyczą sztuki, polityki, idei, ale również tego, co kupić w warzywniaku. Napięcie, jakie wywołuje ten kontrast, sprawia, że trudno oderwać się od "Schyłku. Dziennika 2019-2022". Porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot - Robi pani podsumowania? Anda Rottenberg - Już podsumowałam rok. W radiu. WSZ - Ale tak dla siebie? AR - Nie. Traktuję to jak zadanie. Tak mam ze wszystkim. Nie wiem, kiedy to...

- Kiedy w życiu ci nie idzie, może porażka to twój styl - opowiada Agnieszka Dauksza, autorka "Ludzi nieznacznych", poruszającego eseju na przecięciu literatury, socjologii i filozofii. Dauksza zastanawia się nad tym, "czym właściwie jest porażka i czym mogłaby być, gdyby uwolnić ją od zobowiązań, w które zaplątał ją nowoczesny dyktat ciągłego postępu"? *** Dauksza - Stale straszy się ludzi porażką jako najgorszym złem – czymś, co ich ośmieszy, pogrąży. Porażka jest straszakiem w rękach rodzin wychowujących dzieci, szkół, Kościoła, instytucji państwowych i pracodawców. Wiele...

- Najważniejsze, by nie polaryzować czytelników - mówi Joanna Kuciel-Frydryszak podczas wywiadu, w którym rozmawiamy o reakcjach na "Chłopki", o literackich wyzwaniach stojących przed pisarzami i pisarkami, ale też o tych jak najbardziej prozaicznych. - Znaleźliśmy się bowiem pod ścianą - mówi autorka największego fenomenu czytelniczego tej dekady. *** Wojciech Szot: "Chłopki" zmieniły twoje życie? Joanna Kuciel-Frydryszak: Może nie życie, ale sytuację jako autorki na pewno. Spełniło się moje marzenie, z kategorii tych, o których myślisz, że nigdy się nie ziszczą. Zyskałam...

— Olga opowiada o żydowskiej tożsamości jako ukrytej części polskiej tożsamości. Doskonale to rozumiem jako osoba, która odczuwa ból fantomowy po rozpadzie Jugosławii — mówi Milica Markić, tłumaczka książek Tokarczuk na serbski. Markić przełożyła 13 książek polskiej noblistki, co jest światowym rekordem. Porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot: Dlaczego akurat polski, a nie francuski czy angielski? Milica Markić: Zawsze mnie ciągnęło do Europy Środkowej, tych naszych "bliźnich" — Węgrów, Polaków. W duchu Gombrowicza można powiedzieć, że ich historie są pełne gołych cesarzy i Don...

- Dyktat wyniku zabija odwagę, zabija potrzebę podejmowania ryzyka, które w tak nieoczywistym i uzależniającym zajęciu, jakim jest praca przy książkach, przynosi najwięcej niespodziewanych owoców - mówi Beata Stasińska, legendarna wydawczyni i redaktorka, a dzisiaj - agentka literacka.

***

Beata Stasińska - Kiedy szukałam książek dla W.A.B., spotykałam się z używanym przez zagranicznych wydawców i agentów w pozytywnym sensie epitetem, który mnie wówczas zaskakiwał i nieco mroził. Rekomendowano mi niejednokrotnie książki jako napisane "neutralnym, przezroczystym stylem". By czytelnik się "nie...

- Wziąłem się za "Lalkę" i odpadłem w połowie - mówi mi Łona, niezwykły raper, autor legendarnych już tekstów. Ale zanim o "Lalce", to padło pytanie, które zawsze chciałem mu zadać. *** - "Ty bardziej Olga Tokarczuk czy Blanka Lipińska"? Adam Zieliński, Łona: Olga Tokarczuk. Choć w sumie: co ja tam wiem? Czytałem "Biegunów" i połowę "Prowadź swój pług przez kości umarłych". Trochę mi wstyd, że nie przeczytałem czegoś więcej. Więc na klasyczne już pytanie „Czy dużo pan czyta", to powiem tak: więcej jest książek, które chciałbym przeczytać niż tych, które...