– Z prozą Krasznahorkaia jest jak z muzyką - trzeba ją usłyszeć, a nie tylko przeczytać nuty. Wtedy może ona również "zagrać po polsku". Żeby do tego dojść potrzebna jest wrażliwość i intuicja. Na pewno na moment trzeba też zapomnieć o oryginale – wyjaśnia Elżbieta Sobolewska, tłumaczka książek tegorocznego Noblisty. Rozmawiał Radek Czyż. Pisał niżej podpisany. Tu czytamy.  

Wojciech Szot: Jedni mówią: Izrael w Gazie dokonuje ludobójstwa. Drudzy: To słowo nie na miejscu. Gdy tak kłócimy się o jakieś słowo, to może problem jest nie w tym, że nie wiemy, jak opisać dane wydarzenie, ale w samym terminie, którego używamy?

Lech Nijakowski*: Rzeczywiście jest kłopot z tym terminem. Nie ma jednej definicji ludobójstwa. Jest definicja prawna i kilkadziesiąt definicji socjologicznych. Podstawową - prawną - stworzył Rafał Lemkin na użytek "Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa", którą ONZ przyjął w grudniu 1948 roku. Definicję Lemkina powtórzono w...

Czy Dorota Masłowska śmieje się ze "zwykłego człowieka"? Pojawiają się rzeczywiście takie oskarżenia. Niektórych czytelników razi ironia sama w sobie - mówi w moim miejscu pracy krytyczka i badaczka kultury, Iwona Kurz. *** Tym razem jest inaczej. Tradycją było, że po ogłoszeniu finałowej siódemki “Nike” rozmawiamy z finalistami i finalistkami. W tym roku stawiamy na bardziej zróżnicowane formy. Z Iwoną Kurz rozmawiam zatem o “Magicznej ranie”, ale też o tym, jaka jest nasza współczesność. Bardzo Was do lektury tej rozmowy zachęcam, bo Kurz diagnozuje przejmująco. *** Iwona...

Wojciech Szot: Twoja książka „Wczoraj byłaś zła na zielono" - opowieść o relacji z neuronietypową córką znalazła się w finale Nagrody Literackiej "Nike". Przez rok, który minął od premiery, miałaś dziesiątki spotkań z czytelnikami, jakie to doświadczenie? Eliza Kącka: Wszystkie spotkania były rozmową. Społeczny rezonans mnie zaskoczył. Czytelnicy zdradzają swoje historie, ale częściej, niż za świadectwo, dziękują za inicjację w reguły innego świata. Innego świata poszerzonego, bo nie o spektrum tylko chodzi. Nie mam za grosz zaufania do pisarstwa ograniczonego tematem, formatującego...

Od dawnej sztuki woli współczesną, fascynuje go pseudonauka i wydaje się mocno odklejony od rzecztwistości. Dan Brown ma dla nas nową książkę, a w moim miejscu pracy znajdziecie - w onlinie - rozmowę z autorem "Kodu Leonarda da Vinci". *** Wojciech Szot: W pierwszej scenie "Tajemnicy tajemnic" Roberta Langdona budzi dzwonek w telefonie. W hotelowym pokoju wybrzmiewa "Poranek" Griega. Kilkaset stron później bohater zmienia dzwonek na "Bolero" Ravela. A co ciebie budzi? Dan Brown - Cisza. Cisza i głosy w mojej głowie. Nie muszę ustawiać alarmu, budzę się codziennie o 4 rano...

Wojciech Szot: Bohaterem "Sierpnia" jest Paweł Sołtys? Paweł Sołtys: I tak. I nie. Mój bohater pisze ręcznie, ja rzadko. Ale na użytek książki spróbowałem. Chciałem sprawdzić, jak to jest. Nie było łatwo. Okazuje się, że wszystkiego można się oduczyć. Także pisania ręcznego. Pamiętam, że gdy byłem początkującym człowiekiem piszącym, irytowało mnie, że na komputerze moje ręce nie nadążają za głową. Teraz jest na odwrót. Pisanie ręczne wprowadziło do tej książki inny rytm, trochę wolniejszy od tego, który czytelnicy znają z poprzednich. Do tego doszedł fakt, że dużą jej część napisałem...

Napisała jedną z najlepszych książek tego roku. "Wyrok" Ishbel Szatrawskiej to gęsta językowo historia wojenna, której nie możecie przegapić. A w moim miejscu pracy znajdziecie rozmowę z Autorką. *** Wojciech Szot: Twoje książki orbitują wokół wojny: "Żywot i śmierć pana Hersha Libkina z Sacramento...", "Toń", a teraz "Wyrok". Ishbel Szatrawska: Trudno mi uciec od tego tematu. Od 20 lat pracuję w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie. Co prawda naszym celem nie jest opowieść wyłącznie o wojnie, ale nie ma co ukrywać - w pracy ciągle się z nią stykam. Wydaje mi się, że w Polsce...

- Rosja stała się kulturową symulacją Europy, krajem, który kopiuje zachodnią kulturę i robi to bardzo powierzchniowo - mówi Kristina Sabaliauskaitè w rozmowie, którą znajdziecie dzisiaj w moim miejscu pracy. Sabaliauskaitè: - Bierze formę, a nie patrzy na treść. Nie można Rosjanom odmawiać talentu w tym kopiowaniu, ale prawdziwa treść rosyjskiej kultury jest inna. *** Wojciech Szot: - Jak historyczka dbająca o wierność historyczną przeistacza się w pisarkę, która musi oddać emocje swojej bohaterki? Kristina Sabaliauskaité: - Niepospolici ludzie. I piękno. Piękno, które można...

Dzisiaj w moim miejscu pracy rozmawiam z jednym z moich ulubionych polskich artystów, czyli przed Państwem - Bownik. *** WSZ - Lubisz zmuszać widza do tego, by na nowo zaczął myśleć o obiekcie, który przedstawia twoja fotografia. Bownik – Szczególnie to widać chyba w moim wieloletnim projekcie "Rewers". Od 2016 roku jeżdżę po muzeach, gdzie fotografuję – w konwencji fotografii muzealnej – obiekty odwrócone na lewą stronę. To czasem gest czysto estetyczny, ale często bliski polityce, jak choćby wtedy, gdy wywróciłem na lewą stronę kurtkę Piłsudskiego. Czasami to gra z fasadą...

Polska i niemiecka historia to często dwie nieprzystające do siebie opowieści. A do tego dodajmy jeszcze historię Śląska... Tym bardziej zaciekawiła mnie informacja, że Polka - Agnieszka Gąsior - jest dyrektorką Schlesisches Museum w Görlitz. Muzeum o znaczeniu jednak politycznym, którego zobaczenie (jak i samego Görlitz) bardzo polecam! Zatem porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot: Polka dyrektorką Schlesisches Museum w Görlitz. Jak to się stało? Agnieszka Gąsior: To przede wszystkim pytanie do osób, które zdecydowały się powierzyć mi to stanowisko. Dyrektorką zostałam w maju...