DZIEŃ PAMIĘCI O OFIARACH HOLOKAUSTU

Rywka Basman Ben-Chaim

***

Pozbieraj - niedozbierane.
Dośpiewaj - niedośpiewane.
Odczuwaj - za ocalonych.
Proś za nich - nieproszonego.
Ze strzegącymi na ubocznej drodze
kroków - co zaginione,
dośpiewaj resztę grozy
niedomówionej.

(tłum. Mieczysława Buczkówna)

---

Rywka Basman Ben-Chaim urodziła się w litewskim Ukmergė w 1925 roku. W młodości fascynowała ją poezja Katii Mołodowskiej. Gdy naziści zajęli Litwę, Basman dwa lata spędziła w wileńskim getcie skąd została przetransportowana do Kaiserwald, obozu koncentracyjnego nieopodal Rygi. Po wyzwoleniu zamieszkała w Belgradzie, skąd przedostała się z mężem do Palestyny. Była jedną z założycielek grupy literackiej Jung Jisroel (Młody Izrael). Jej wiersze można znaleźć w antologii "Moja dzika koza" wydanej przez Austerię.

Basman nie jest bardzo znaną w Izraelu poetką, ale nad tym nie boleje, w jednym z wywiadów powiedziała, że ci, co kochają język, “zostaną na dłużej”. Opowiadała również o znajomości z Abraham Suckewerem, innym wybitnym poetą jidysz, poźniejszym kandydatem do Nobla. Poznali się w wileńskim getcie. Powiedziała mu, że pisze wiersze po hebrajsku i w jidysz.

„Pisz tylko w jidysz” - odpowiedział - „i nie płacz”.