[GAZETA WYBORCZA] Wieczny kandydat do Nobla. Kim jest Ngugi wa Thiong'o?

Międzynarodowy Dzień Tłumaczy i Tłumaczek obchodzimy z Ngugim wa Thiong'o, kenijskim pisarzem, który jest odwiecznym kandydatem do literackiego Nobla.

***

"Pociski były sposobem na fizyczne ujarzmienie. Język ujarzmiał dusze" - pisał w klasycznym eseju "Decolonising the Mind" (Dekolonizując umysł) Ngugi wa Thiong'o.

Kenijski pisarz już w latach 70. XX wieku domagał się uznania języków afrykańskich za równorzędne europejskim, a głoszonej idei poświęcił całe swoje życie.

Gdyby dostał Literacką Nagrodę Nobla, byłby pierwszym pisarzem wyróżnionym tą nagrodą, piszącym w rdzennym, afrykańskim języku. Ngugi wa Thiong'o od lat tworzy bowiem w kikuju. I sam się przekłada na angielski.

***

- Włoscy jeńcy wojenni byli pierwszymi białymi ludźmi, których zobaczyłem. Nawet dla starszych widok białych ludzi wykonujących jakąś pracę własnymi rękoma był czymś nowym. Gdy Włosi mieli przerwę, przychodzili do naszej wsi i pytali o "mayai", czyli jajka w języku suahili. Dziękując odpowiadali: "bueno". No to nazwaliśmy ich "Mbono". Wszyscy wyjechali po wojnie - mówi "Wyborczej" mieszkający w Kalifornii pisarz.

***

Po kilku latach starań pisarz i tłumacz odpowiedział na kilka moich pytań, a ja napisałem jego obszerny portret, który znajdziecie online. Kierunek lektury - patrz: komentarz.

Klik, klik, bo Ngugi wa Thiong'o to naprawdę niezwykle ciekawa osobowość, fantastyczny pisarz i intelektualista, który dzisiaj może już nie wyznacza nowych kierunków w myśleniu. Nie musi, już to zrobił.

Bardzo polecam, bo ten tekst jest efektem mojej wieloletniej fascynacji, która może się komuś z Państwa udzieli.

***

A osobom parającym się przekładem dziękuję za ich robotę!