Jest rok 1972, gdy Charles Edward Maurice Spencer zostaje wysłany do szkoły z internatem. Idzie śladem swojego ojca, który robił to samo, co jego ojciec. Rodzina Spencerów może pochwalić się historią sięgającą XV wieku i wieloma koligacjami z brytyjskim dworem. Za kilka lat Diana, siostra Charlesa, zostanie żoną następcy brytyjskiego tronu, a dla mediów "najbardziej pożądaną kobietą świata". Historię "Lady Di" będzie śledził cały świat. O tym, co przeżywał Charles w Maidwell Hall, szkole z internatem, nie wiedział nikt. *** "W tamtych czasach uważano, że dyscyplina panująca w...

„Czarni Murzyni wpadali / do wiader pełnych śmietany”, pisał Gałczyński o trupie Senegalczyków, których - w 1931 roku - można było oglądać tuż obok stołecznego zoo. Nie było to jedyna miejsca, gdzie mieszkańcy stolicy gapili się na przybyszy. „Wczoraj na pl. Józefa Piłsudskiego, w pobliżu kawiarni hotelu Europejskiego, zgromadził się wielki tłum przechodniów”, donosił „Kurier Poranny”. Gapiów było tak wielu, że wstrzymali ruch na ulicy. Powodem zbiegowiska było „pojawienie się na tarasie kawiarni kilku murzynek, uczestniczek trupy wsi Senegalskiej”, donosił reporter „Kuriera...

Około 140 książek napisanych przez kobiety – w tym tytuły takie jak "Bezpieczeństwo w laboratorium chemicznym" – znalazło się wśród 680 tytułów, które wycofali z uczelni rządzący Afganistanem talibowie. W ramach nowego, wprowadzonego we wrześniu prawa, karane stało się także nauczanie o molestowaniu seksualnym i prawach człowieka. Zakia Adeli, wiceministra sprawiedliwości w czasach przed nowymi rządami talibów, a jednocześnie autorka książek naukowych, nie była zaskoczona tym posunięciem. "Biorąc pod uwagę to, co talibowie zrobili w ciągu ostatnich czterech lat, nie było przesadą...

Czy Nobel to wyrok śmierci? Amerykański krytyk literatury Jeffrey Meyers napisał w 2007 roku, że komitet noblowski „woli przyznawać nagrodę pisarzom umierającym (...) Z pewnością korzystne jest być śmiertelnie chorym". Tego, że Nobel to wyrok, obawiają się czasem pisarze. T.S. Eliot, po otrzymaniu nagrody w wieku sześćdziesięciu lat, ubolewał: „Nobel to bilet na własny pogrzeb. Nikt nigdy nic nie zdziałał po jego otrzymaniu". Ernest Hemingway w 1954 roku, mając pięćdziesiąt pięć lat, pisał o Noblu, że to "uderzenie w głowę kołem ratunkowym". Ponoć Beckett, który po 1969 roku...

Czy 300 milionów dolarów na muzeum to dużo? Być może. Tyle finalnie mamy wydać na Muzeum Historii Polski. Ale to niewiele przy kwotach, jakie wydają inne kraje. Egipt, Indie, Emiraty i Arabia Saudyjska budują wielkie muzea za gigantyczne kwoty. A kto im w tym pomaga? Brytyjczycy, ale przede wszystkim Francuzi. Mimo skandali i wielkich rozczarowań, szejkowie potrzebują francuskiego doświadczenia (i obiektów), a Francuzi potrzebują pieniędzy. I to nie dlatego, że wydadzą je na pilny remont Luwru, ale dlatego, że lubią pieniądze. O tym jak buduje się dzisiaj wielkie muzea i roli Francji piszę w moim miejscu pracy.

– Z prozą Krasznahorkaia jest jak z muzyką - trzeba ją usłyszeć, a nie tylko przeczytać nuty. Wtedy może ona również "zagrać po polsku". Żeby do tego dojść potrzebna jest wrażliwość i intuicja. Na pewno na moment trzeba też zapomnieć o oryginale – wyjaśnia Elżbieta Sobolewska, tłumaczka książek tegorocznego Noblisty. Rozmawiał Radek Czyż. Pisał niżej podpisany. Tu czytamy.  

"Chciałem napisać tylko jedną książkę, a potem już robić inne rzeczy", mówił Laszlo Krasznahorkai w jednym z wywiadów. Zdanie jednak zmienił i decyzją Akademii Szwedzkiej stał się 122 laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. "László Krasznahorkai jest wielkim pisarzem epickim, osadzonym w środkowoeuropejskiej tradycji sięgającej od Kafki do Thomasa Bernharda, charakteryzującej się absurdyzmem i groteskowym nadmiarem" - pisze w laudacji Anders Olsson, przewodniczący Akademii Szwedzkiej. Początki nie były łatwe. Laszlo Krasznahorkai urodzony w 1954 roku niewielkiej miejscowości...

Przyszły noblista? Dzień przed ogłoszeniem Nobla z literatury na czoło stawki faworytów wysunął się Amitav Ghosh z Indii. Znacie? A znacie Tillera, Vila-Matasa, Sotiropoulos czy Hatouma? *** Zazdroszczę moim kolegom i koleżankom z działu nauka. Kandydaci do Nobli w dziedzinach takich jak fizyka czy chemia to przeważnie osoby z wielkimi osiągnięciami, cytowane i uznane na całym świecie. Z literaturą jest inaczej – listy kandydatów pełne są mało znanych twórców, wyciągniętych jak królik z kapelusza. Jaki to ma sens? O sensie, ale przede wszystkim, o zaskakujących (i tych mniej...

Eliza Kącka, laureatka Nagrody Literackiej NIKE i Nagrody Czytelników w podcaście "Książki. Magazyn do słuchania"

NIKE dla Elizy Kąckiej za “Wczoraj byłaś zła na zielono”! Brawo!! *** Już dawno się tak nie wzruszyłem żadnym werdyktem. Kącka napisała książkę wyjątkową, w której język znajduje odpowiednią formę do opowiedzenia o sprawach, które często kwitujemy stwierdzeniem “tego się nie da opisać”. To książka przeciwko normom i standaryzacji, opowieść w obronie światów, do których nie mamy kluczy. Bo choć to bardzo osobista opowieść o relacji matki i córki, to jednocześnie dzieło, w którym odnajdą się wszyscy, którzy co jakiś czas skazywani są na kolejne “testy przyczepności do...