Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2025 - Andrzej Dybczak, "Las duchów"

Andrzej Dybczak za “Las duchów” otrzymał Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego!

Gratuluję!

***

To wspaniała książka o podróży na Syberię. Dybczak rusza śladem dwóch eksponatów - “porge”, figurek kultowych Sekulpów. Zabiera ze sobą ich zdjęcie. Będzie je pokazywał swoim rozmówcom. A oni? Będą nagle milknąć, zasypiać, odchodzić, gniewać się. Ale finalnie uda się Dybczakowi trafić do celu. Tylko, że cel wyprawy się zmienia, a może nigdy do końca go nie było?

W ostatniej scenie “Lasu duchów”, jednego z dwóch reportaży, które państwo znajdą w tej książce, Dybczak jest o krok od osiągnięcia swojego celu - zobaczenia “porge” nie w zbiorach muzealnych, ale w tytułowym lesie. Robi jednak coś zaskakującego. - Podoba mi się, że zawiodłem jako etnograf, ale nie jako człowiek - mówił w nagraniu prezentowanym podczas gali Nagrody im. R. Kapuścińskiego. - To jest gest wolności, odpuszczenia sobie. To sprawia, że jesteśmy ludźmi.

To książka, która zadaje pytania o to, co dzisiaj jest celem etnografa, antropologa i reportera? Jak opisać świat, w którym wciąż mit jest rzeczywistością, a jednocześnie trwa w nim już XXI wiek. Dybczak w “Lesie duchów” stawia wiele pytań o to, czym dzisiaj jest reporterski opis. Ale też o to, po co w ogóle nam takie wyprawy? W rozmowie podczas Dnia Reportażu, Dybczak na pytanie o to, co możemy zrobić w sytuacji, gdy wiemy już, czym są dla Sekulpów “figurki”, które przebywają w polskich zbiorach muzealnych. “Możemy to opowiedzieć”. “Las duchów” to niezwykle szczera, pięknie napisana opowieść.

Książkę wydała oficyna Nisza, a więcej o niej piszę w moim miejscu pracy.