Nic nas nie przygotowało na taką książkę. Bo czy spodziewali się Państwo usłyszeć kiedyś głos kobiety, którą przez lata gwałcił ojczym-pedofil? I to głos, który już w pierwszym zdaniu mówi: “Właściwie bowiem także i mnie się wydaje, że najbardziej interesujące jest to, co dzieje się w głowie oprawcy”? Obawiam się, że algorytmy tego miejsca też nam nie pomogą, bo przecież po co nam te słowa? Pedofil? Brzydkie takie. A Neige napisała - to jej słowa - “książkę w poszukiwaniu prawdy”. “Prawdy, którą trudno uchwycić, trudno sformułować, prawdy ponad pozorami. Nie unieważnia ona całkowicie...

Tytaniczna robota. I choć efekt jest mocno przegadany, to bardzo warto po “Historię dziadków, których nie miałem” francuskiego historyka Ivana Jablonki w przekładzie Katarzyny Marczewskiej, sięgnąć. Dlaczego? Choćby po to, by poznać polską historię z perspektywy, którą się u nas rzadko opowiada.

Styczeń 1932 roku. W nocy Matys Jabłonka nad drogą z Parczewa do Radzynia Podlaskiego rozwiesza transparent z czerwonego płótna: “Do walki rewolucyjnej w rocznicę trzech »L«, Lenin, Liebknecht, Luxemburg! Niech żyje rewolucja komunistyczna w Polsce!”. Transparenty pojawiały się co kilka dni....