Tytaniczna robota. I choć efekt jest mocno przegadany, to bardzo warto po “Historię dziadków, których nie miałem” francuskiego historyka Ivana Jablonki w przekładzie Katarzyny Marczewskiej, sięgnąć. Dlaczego? Choćby po to, by poznać polską historię z perspektywy, którą się u nas rzadko opowiada.

Styczeń 1932 roku. W nocy Matys Jabłonka nad drogą z Parczewa do Radzynia Podlaskiego rozwiesza transparent z czerwonego płótna: “Do walki rewolucyjnej w rocznicę trzech »L«, Lenin, Liebknecht, Luxemburg! Niech żyje rewolucja komunistyczna w Polsce!”. Transparenty pojawiały się co kilka dni....

Jens Orback i Wojciech Szot o książce „Gdy inni świętowali zwycięstwo. Historia mojej matki” 

Tłumaczenie spotkania: Justyna Kwiatkowska

“Historia żyje w nas wszystkich. Świadkowie wojny i ich dzieci tworzą misterną sieć o drobnych oczkach, która oplata całą Ziemię”, pisze szwedzki dziennikarz i polityk, Jens Orback w książce “Gdy inni świętowali zwycięstwo. Historia mojej matki” (tłum. Justyna Kwiatkowska). Historia może żyć w nas przez lata i rzucać długi cień na codzienność, ale czasem warto i trzeba ją komuś opowiedzieć. Orback, syn Niemki, której rodzina od pokoleń mieszkała na Pomorzu przez lata domyślał się, że w przeszłości jego rodziny kryją się tajemnice, które rzutują jego życie. Zarówno to czego doświadczyła...

Dzisiaj piszę o wojennych wspomnieniach Sigrid Undset, które czyta się ze sporą przyjemnością mimo trudnego tematu. Pisarka opisuje swoją ucieczkę do Stanów, do których wiodła ją droga przez Sowiety.

“Czternaście dni w Rosji” to najciekawsza część tej książki, napisana z ironią, zajadłością, wspaniały literacko opis kraju, który - w porównaniu do Norwegii - wydaje się pisarce tkwić wciąż w średniowieczu. Mężczyźni “policzki mieli brudnosine, brudnożółte lub brudnorude”, ulice “są pełne dziur u wybojów”, a tramwaje “tańczą i podskakują na falujących szynach”. Rosja, zdaniem Undset, “zbudowana...

Post udostępniony przez Zdaniem Szota (@zdaniem_szota)

“Moja córka jest w stanie na tyle czytać, pisać i liczyć, na ile jest to jej potrzebne do życia”, pisał “jako ojciec”, pełnomocnik w sprawach podatkowych Ferdinand Tietz w liście do Adolfa Hitlera. List datowany na 24 sierpnia 1940 roku nie zmienił jednak decyzji sądów i w marcu 1941 roku Hedwig Wenzel została wysterylizowana we Frankenstein, dzisiaj Ząbkowice Śląskie.

Trzeba to powiedzieć wprost - czytanie o “przymusowej sterylizacji na Dolnym Śląsku w latach 1934-44” to nie jest nic przyjemnego i nie powinien się nikt dziwić, że udało mi się skończyć lekturę po kilku miesiącach od...

Post udostępniony przez Zdaniem Szota (@zdaniem_szota)

W dniu, w którym ćwierć fejsa książkowego zapchana jest okładką pewnego magazynu, którego redaktorzy próbują udowodnić, że Herbert i Sienkiewicz bronili wartości, z którymi walczą Tokarczuk i Rak (i nie chodzi o kwestię schabowy z mizerią, czy sama mizeria), może zamiast o bajdurzeniach, z których nic nie wynika i z którymi polemika nic już nie da, lepiej zagłębić się w historiach, które coś jednak nam dadzą. Od jakiegoś czasu panuje bardzo zdrowa moda na fotografowanie się z prenumerowanymi czy otrzymywanymi magazynami. Jeszcze prasa nie zginęła, póki insta żyje. Jednak, żeby zmieścić...

Post udostępniony przez Zdaniem Szota (@zdaniem_szota)

19 kwietnia 1943 roku wypadała, jak pisał Perechodnik, "wigilia żydowskiej Wielkiej Nocy". "Lejl szimurim", pierwszy wieczór święta Pesach, opisany w Księdze tak:

"Tej nocy czuwał Pan nad wyjściem synów Izraela z ziemi egipskiej. Dlatego noc ta winna być czuwaniem na cześć Pana dla wszystkich Izraelitów po wszystkie pokolenia".

W warszawskim getcie mało kto mógł sobie pozwolić na spokojny sen. Tego dnia już chyba nikt. Dzisiaj obchodzimy rocznicę wybuchu powstania, o którym Miron Białoszewski mówił jako o "pierwszym powstaniu warszawskim".

Perechodnik zaczął pisać "Spowiedź" trzy tygodnie...