Gdy umarł Adam Zagajewski pomyślałem, ciekawe kogo teraz nazwą “najwybitniejszym żyjącym polskim poetą”. Poezja w świadomości zbiorowej pojawia się przy okazji rocznic jak 11 września, patriotycznych uniesień, upamiętnień powstań i od czasu do czasu - dnia kota w pustym mieszkaniu. Choć piszą ją tłumy, to czytani są tylko nieliczni i nieliczne. Dlaczego warto dołączyć do grona czytających?

Artur Burszta, szef Biuro Literackie, jednego z najbardziej prestiżowych wydawnictw specjalizujących się w poezji, organizator festiwalu Stacja Literatura, który od lat 90. umożliwia czytelnikom i...

A co gdyby to wszystko opisać? To, co widzimy w telewizji i na zdjęciach w gazetach i internecie? Jak opisać Polskę osobom, które - być może - nigdy jej nie widziały. Na przykład tak:

“Letnia noc. Na szerokiej ulicy z reprezentacyjnymi budynkami setki stłoczonych ludzi. Niektórzy podnoszą ręce. Trzymają aparaty, filmują, robią zdjęcia. Na poprzeczną rurkę znaku drogowego przymocowanego do latarni wspięła się młoda dziewczyna. Trzyma pluszową kaczkę. [tłum skanduje: Rzućcie kaczkę ] Dziewczyna rzuca ją przed siebie. Chłopak łapie. Rzuca w drugą stronę. Nad głowami ludzi transparent z tekstem: POLSKA PAŃSTWEM PRAWA”.

Osoby nienormatywne - homoseksualne, biseksualne, czy queerowe - były ofiarami nazistowskiego aparatu przemocy i słynnego paragrafu 175, byli Niemcami, Żydami, Ślązakami, ale też, o czym przez lata milczano, Polakami. O tym dlaczego milczano, jak badać historię nienormatywności i dlaczego w polskiej pamięci zbiorowej “różowe trójkąty” musiały ustąpić miejsca innym osobom? Ale też o tym kim jest Joanna Ostrowska, autorka książek, które pokazują historię z “wstydliwych”, przemilczanych perspektyw.

Kurt Brüssow: “Po trzykrotnym wezwaniu przez ówczesnego lekarza obozowego Obersturmführera SS...

Z Margaret Amaką Ohia-Nowak rozmawialiśmy o tym, że dyskusja o "W pustyni i w puszczy", "Murzynku Bambo" czy słowie na "m" choć z jednej strony jest ważna, to z drugiej - jest dyskusją bardzo powierzchowną, nie dotykającą sedna problemu. A sednem jest ludzkie życie. Moja gościni wspominała o zabójstwie Maxwella Itoyi i tym, czy po tym tragicznym wydarzeniu coś się zmieniło w polskiej świadomości.

- W Polsce nie ma debaty na temat tego jak wygląda rasizm strukturalny, wciąż uprzedzenia wśród policji mają się dobrze - mówi moja gościni. Zapraszam do posłuchania naszej rozmowy o tym jak...

Dla wszystkich niecierpliwych - o Kutnie mówimy w drugiej połowie programu. Ale warto posłuchać jak się tam znaleźliśmy.

Jak jo bych mioł pamiyntoć ło historii Ślonska, a zapominoć ło tym, że w 1938 roku była w moim mieście Noc Kryształowa i te bandy, co lotoły po ulicach mojego miasta to byli tacy sami Ślązocy jak jo, co podpalili bytomsko synagoge i kazali Żydom bytomskim stać na placu Cesarskim i patrzeć sie na to płonąco sie synagoga, to by nie była pełna śląskość. Ja musza ło tym pamiyntać.

Czy polski Kościół myśli, że "zbawienie przyszło przez PiS"? Można tak sądzić. O tym rozmawialiśmy z Jarosławem Makowskim, autorem książki "Kościół w czasach dobrej zmiany"

Makowski: Myślę, że polski Kościół i polscy biskupi do tej pory budowali swój autorytet nieustannie cytując Jana Pawła II, nie otwierali ust bez odnoszenia się do niego. Dzisiaj ten autorytet również zawodzi w tym sensie, że kolejne fakty, które się odsłaniają, pokazują ukrywanie przez Watykan przestępstw pedofilskich, obciążając "polskiego" papieża.

Państwa i moim gościem był Sebastian Cichocki z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, którego pytałem m.in. o to, jak muzeum przetrwało pandemiczny czas. Oto, co odpowiedział:

"Przetrwaliśmy w wersji cyfrowych awatarów. To nie jest doświadczenie, o którego przywykliśmy, tym bardziej, że te zmiany, które zaszły w muzeach, które doprowadziły do tego, że publiczność gromadzi się nie tylko po to, by oglądać jakieś rzeczy ale też żeby debatować, robić coś samemu, uczestniczyć w warsztatach działaniach i wpływać na to, co w muzeum się dzieje, zostały przerwane, ucięte i to jest największa bolączką muzeów".

Był czas podcastów Zdaniem Szota, które wrócą niedługo w nowej formie, ale na Spotify pojawiła się również moja "resetowa" audycja - "Godzina bez fikcji". 

Zapraszam, to z pewnością duże ułatwienie dla wielu słuchaczek i słuchaczy!

Jesteśmy na FB, YT, Spotify i na zdaniemszota.pl. Wszystko dla Waszej wygody słuchania. 

Już dziś dwanaście odcinków "Godziny bez fikcji" - rozmowy z Jackiem Hugo-Baderem, Anną Smółką i Agnieszką Rybak, Arturem Żmijewskim i Adamem Mazurem, Michałem Rusinkiem, Julią Maciochą, Mateuszem Adamczykiem i Sybil Zuz Grzybowskie, Iloną Wiśniewską, Jackiem Poniedziałkiem,...

Godzina be fikcji, która zaczęła się dopiero w 13 minucie. Beata Stasińska, dzisiaj agentka literacka, twóczyni potęgi wydawnictwa W.A.B. w rozmowie broniła fikcji i mówiła o tym, że dzisiaj nie ma już całkowicie niezależnych autorytetów literackich (z czym się całkowicie zgadzam). Rozmawialiśmy też o Henryku Berezie, zdaniem Beaty Stasińskiej, ostatnim krytyku literackim w Polsce mającym realny wpływ na kształt literatury. Jak znaleźć dobrą książkę w księgarniach zapchanych "nowościami", które "musisz mieć"? Można znaleźć dobrą księgarnię. A jeśli nie mamy takiej w pobliżu? Wtedy trzeba...