“Opowiem Wam bajkę o wielkim dziennikarstwie. O łamaniu psychiki i tekstach bez logiki”, zapowiada w pierwszych zdaniach “Przydługiego wstępu zamiast podsumowania” Paulina Januszewska. “Gównodziennikarstwo” jest próbą opowiedzenia o pracy dziennikarzy i dziennikarek, zwłaszcza tych, jak pisze w blurbie Dominika Sitnicka, “z dolnych pokładów Titanica”. Jednocześnie jest też książką o przemianach mediów w ostatnich dziesięcioleciach, o medialnych dziadersach, patriarchacie, przemocy, mobbingu, “clickbaitozie”... Sporo tu wątków. Sporo chaosu. Ale są też fragmenty, które dają do...

Tegoroczna Nike docenia książki, które - często nie wprost - opowiadają o problemach współczesnego świata. Od opowieści o tym, jak starożytni radzili sobie z wielkimi kryzysami, po historie wykluczenia i przemocy, z których nie uwolniliśmy się w kolejnych pokoleniach. Pisanie jest zadaniem etycznym, ma budzić emocje, skłaniać do refleksji i dawać nadzieję na to, że nie wszystko jeszcze stracone. W tym roku jury postawiło na różnorodność gatunków. Szczególnie doceniono poezję — wśród nominacji znalazły się aż cztery tomy poetyckie. Na nagrodę mają szansę zaledwie trzy powieści. Wśród...

- No i o to będzie chaja na Śląsku... - mówi mi Dariusz Zalega, historyk i współwłaściciel klubokawiarni Rebel w Chorzowie. W "Chacharach. Ludowej historii Górnego Śląska" Zalega pisze o "motłochu, plebsie, tłuszczy, dziadach... Wsiokach i robolach", czyli o ludowej historii Śląska. *** Wojciech Szot: Kim jest lud na Śląsku? Dariusz Zalega: Panuje przekonanie, że historia ludowa to historia chłopstwa. Ale biorąc pod uwagę, że Śląsk był jednym z pierwszych w świecie słowiańskim uprzemysłowionych regionów, nie możemy z pojęcia "lud" wykluczyć robotników i...

Jeszcze nigdy tyle książek nie znalazło się na indeksie. Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek przygotowało ranking najczęściej zakazywanych tytułów. Zobacz, które znajdziesz w swojej bibliotece. Ale zanim o nich, zapraszam do lektury pewnej opowieści *** Był wtorkowy poranek, gdy w hrabstwie Polk rozpoczęły się zatrzymania. Do szkół weszli inspektorzy miejscowego odpowiednika polskiego kuratorium, by zaaresztować podejrzanych. Najście nie zaskoczyło dyrektorów. Dzień wcześniej dostali e-maila, w którym Frederick Heid, superintendent ds. edukacji poinformował, że podejrzani mogą...

Znamy 5 finalistów i finalistek tegorocznej edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Do finału przeszli: - Marta Abramowicz, "Irlandia wstaje z kolan", Wydawnictwo Krytyki Politycznej - Ersin Karabulut, "Kroniki ze Stambułu", tom 1, przeł. Ada Wapniarska, Wydawnictwo Timof Comics - Michał Książek, "Atlas dziur i szczelin", Wydawnictwo Znak Literanova - Fernanda Melchor, "To nie jest Miami", przeł. Tomasz Pindel, Wydawnictwo ArtRage - Bartosz Żurawiecki, "Ojczyzna moralnie czysta. Początki HIV w Polsce", Wydawnictwo Czarne Gratulacje! Więcej o książkach-finalistkach TUTAJ

Znamy nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego!

Aż siedem polskich książek znalazło się wśród 10 najlepszych reportaży ubiegłego roku. Jurorzy Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego po raz pierwszy w historii wyróżnili komiks.

Do 15. edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za najlepszy reportaż literacki wydany po polsku zgłoszono w tym roku aż 145 książek. O dwie więcej niż w poprzedniej edycji. 105 z nich zostało napisanych po polsku, a 40 to przekłady. Książki nadesłało 38 wydawnictw.

W ubiegłym roku nagroda powędrowała do Anny Goc za "Głuszę", reportaż opowiadający o polskim języku...

Rozmowa, którą musicie przeczytać.

***

Mam dla Was historię o oporze i uporze. Sile i odwadze. Ale też o przemocy i pogardzie, na której budowano po 1918 roku nasz kraj.

Dzisiaj nie jest inaczej. I choć wydaje nam się, że o tym wiemy, osoby takie jak Natalia Judzińska, uświadamiają nam, że jednak to za mało. I wciąż jesteśmy ostrożni w analogiach. A nie powinniśmy.

***

WSZ - 26 lutego 1937 roku na wykładzie chemii analitycznej jakościowej Rywka Profitkier zajęła miejsce po prawej stronie sali, czyli tam, gdzie zwyczajowo mogli siadać tylko nie-Żydzi. Całe zdarzenie miało miejsce jeszcze przed...

„Rywka Profitkier nie została ikoną walki z wykluczeniem społecznym. Nie stała się Rosą Parks Europy Środkowo-Wschodniej”, pisze Natalia Judzińska o jednej z najważniejszych bohaterek tej niezwykłej książki. Rywka Profitkier pewnego dnia usiadła po tej stronie sali, po której siadać nie powinna. I to mimo, że żadna uchwała tego nie określała. Był początek roku 1937, a działo się to na uniwersytecie w Wilnie. Zdaniem audytora, który opierał się na zeznaniach świadków, przeważnie Profitkier nieprzychylnych, „Na prośbę studentki Drzewińskiej aby zajęte obce miejsce zwolniła,...

Jak odzyskać polskie rzeki? Make Smródka Great Again! Mam dla Was wywiad nad rzekę i dla ochłody. Jan Mencwel, autor "Hydrozagadki" i "Betonozy" mówi jak jest. SZOT - W godle mamy zwierzę. To do czegoś powinno zobowiązywać. MENCWEL – Tylko kto widział to zwierzę? Mówi się, że to "orzeł biały", ale taki ptak nie istnieje. A bielik, o którym wszyscy myślą, że jest w naszym godle, nie jest orłem i nie jest biały. SZOT - Idąc dalej – okazuje się, że na pierwszych monetach mieliśmy raczej pawia niż orła. Może gdyby tam był bocian, to bardziej byśmy się przejęli? MENCWEL – Bocian...

Pisanie tego tekstu sprawiło mi wiele radości. *** Różne były mody w ostatnich latach. Książki o drzewach, grzybach, czy drwalach zapełniały półki w księgarniach. W 2023 roku czas na… rzeki! Reporterzy i historycy, aktywiści społeczni i artyści - twórcy tłumnie piszą o swoich doświadczeniach z wodą. Wypłynęli na głębie, jak najbardziej współczesne, rezonujące z aktualnymi problemami, ale sięgają też do historii. Szukają momentu, gdy rzeka stała się wrogiem, którego trzeba ujarzmić i poddać kontroli człowieka. Springer w fabularyzowanej opowieści o pejzażu i zagubionych w...