- Czy na liście nominowanych do Nike są ubiegłoroczne hity - pyta Aleksandra Sobczak w podcaście 8:10, który dla Was nagraliśmy.

Masowych hitów może i nie ma, ale są książki czytane i komentowane. Są też niespodzianki i książki "przegapione". Ale tegoroczna Nike świetnie chyba oddaje to, co w duszy czytelników gra.

O nich - książkach nominowanych - porozmawialiśmy, ale też o tym, po co nam taka lista, co może z niej dla siebie wyciągnąć i czym dzisiaj są nagrody literackie.

Bez lukru. Ale też bez podlizywania się komukolwiek. Warto myślę nas posłuchać.

- Spokojnie i powoli. Co tam się właściwie wydarzyło? - tak Aleksandra Wojtaszek, fantastyczna reporterka, tłumaczka i bałkanistka zaczyna swoją opowieść o książkach dwóch świetnych twórców - Darko Cvijeticia i Ante Tomicia (obie przełożyła Dorota Jovanka Ćirlić). Rozmawiamy o "Windzie Schindlera" i "Cudzie w Dolinie Poskoków", szukając tropów do interpretacji tych powieści. Można nas posłuchać w sieci, najlepiej w drodze z księgarni do domu.

Tatiana Țîbuleac - Jestem z generacji, która jeszcze doświadczyła czasów sowieckich. *** Wracamy do rozmów będących dźwiękiem. Mam dla Was - po rozmowie z Wojciechem Charchalisem - kolejną rozmowę z cyklu podcastów wydawnictwa Noir Sir Blanc, “Piąta strona okładki”. Tym razem rozmawiam z Tatianą Țîbuleac, wybitną mołdawską pisarką, której książki - “Szklany ogród” i “Lato, gdy mama miała zielone oczy” bardzo Państwu polecam. Țîbuleac: Jestem z generacji, która jeszcze doświadczyła czasów sowieckich. Dorastaliśmy w świecie permanentnego zniszczenia. Jesteśmy pokoleniem...

Wiecie, że w tym roku ukazało się nowe wydanie "Podręcznika dla inkwizytorów" António Lobo Antunesa w przekładzie Wojciecha Charchalisa? Wydana w 1996 roku powieść portugalskiego giganta literatury to jedna z tych książek, które są czytelniczą przygodą. Wraz z kolejnymi rozdziałami i pojawiającymi się postaciami, sami stajemy się współautorami tej opowieści. To czytelnik układa puzzle, których fragmenty podsuwa mu Antunes. Jak policzyli uważni statystycy, w 29 rozdziałach znajdziecie aż 19 pierwszoosobowych narratorów. Czasem są to komentarze, czasem raporty. Większość z nich to osoby...

- Jak wyglądała twoja droga do języka - zapytałem Stanisława Kalinę Jaglarza, jednego z najwybitniejszych poetów "młodszego" pokolenia. - To była droga, która zaczynała się w milczeniu. Brała się z obcowania ze zwierzętami, z tym co nieludzkie, naturą. Jest próbą sprawienia, by milczenie tego, co nie jest mną, udało się wysłowić. To była bardzo cielesna droga, dla której ważna była praca przy zwierzętach - sprawy najbardziej przyziemne jak wywożenie gnoju - opowiada poeta. Język - zdaniem Jaglarza - wyklucza, bo jest narzędziem i bronią ludzi przeciwko temu, co nie ludzkie. Jak...

- Jeżeli XIX wiek połączył męstwo z “etnosem”, to dzisiaj męstwo jest łączone z globalizacją, a gdy patrzymy na globus, to nie jest dobrze - mówi Wojciech Śmieja, w rozmowie do której wysłuchania was dzisiaj zachęcam. - W ostatnim czasie pojawiło się określenie “patriarchat technologiczny” - “patriartech” lub "techno-patriarchy" - pokazujące, że przemiany technologiczne i ekonomiczne wcale nie muszą oznaczać demokratyzacji i emancypacji. Mamy wiele sygnałów, że taki rodzaj przemian utwierdza globalną dominację bardzo wąskiej elity i przynosi męskocentryczne koncepty polityczne typu...

- Cieszę się, że nie jest to rozmowa do kamery, ponieważ miałbyś materiał na reportaż pod tytułem "Jak wygląda zdesperowany autor w ostatnich godzinach pisania książki" - mówi mi Magdalena Grzebałkowska, przyłapana ostatniego dnia pisania biografii Marii Konopnickiej. Grzebałkowska: - Łba nie myłam od czterech dni, jestem w koszuli nocnej, mam nieogolone nogi i po prostu jest mi gorąco i już nie mogę. I naprawdę szczęśliwa jestem, a nie mogę dobić tej Konopnickiej. Strasznie twarde życie, ale już naprawdę dzisiaj umrze. *** Jeśli chcecie posłuchać, jak brzmi reporterka ostatniego...

"Moja Wera jest jak Nike. Poraniona, ale zwycięska" - mówiła Zyta Rudzka w 2023 roku po otrzymaniu Nagrody Literackiej "Nike" za powieść "Ten się śmieje, kto ma zęby".

Z ubiegłoroczną Laureatką, w dniu ogłoszenia dwudziestki nominowanych do 28. edycji nagrody, rozmawiam w podcaście "Gazety Wyborczej", "8:10".

Znad‌ ‌Mapy,‌ ‌rozmowy‌ ‌nie‌ ‌tylko‌ ‌o‌ ‌literaturze‌ ‌to‌ ‌cykl‌ jedenastu ‌rozmów,‌ ‌w‌ ‌których‌ ‌moimi‌ ‌gośćmi‌ ‌byli ‌pisarze,‌ ‌pisarki,‌ ‌reporterzy‌ ‌i‌ ‌reporterki‌ ‌opowiadający‌ ‌o‌ ‌ważnych‌ ‌dla‌ ‌nich‌ ‌mapach.‌ ‌ ‌   Gościnią ‌jedenastego odcinka‌ ‌podcastu‌ ‌jest‌ ‌Joanna Bator,‌ ‌z‌ ‌którą‌ ‌rozmawiamy‌ ‌o‌ mapowaniu świata, ale też mapie Wałbrzycha i naszym wspólnym pochodzeniu.

Nagranie możecie odłuchać tutaj (Spotify) tutaj (Apple) tutaj (Google), a ja zapraszam na spisany i zredagowany wywiad na podstawie nagrania.

Siedzimy w ogrodzie, jest dość ciepło, choć...

To już ostatni tydzień z wakacyjnym podcastem Znad Mapy. Przez niemal trzy miesiące rozmawiałem z pisarzami i pisarkami o ważnych dla nich mapach. Wędrowaliśmy po francuskich ścieżkach, odwiedziliśmy Czukotkę i literackie światy Faulknera. A dzisiaj jesteśmy w Wałbrzychu.

Gościnią jedenastego odcinka podcastu jest laureatka Nagrody Nike, jedna z najpopularniejszych polskich pisarek, Joanna Bator.

---

Szot - Masz wewnętrzną mapę, dzięki której możesz nagle znaleźć się w jakimś punkcie?

Bator - Ta mapa się zmieniała przez moje życie.

Pierwsza mapa to był Wałbrzych, w którym muszę być i ta cała reszta, którą chciałabym zobaczyć.