[GAZETA WYBORCZA] "Tylko dwóch pisarzy wie, że zostało nominowanych do nagrody Nobla"

Za nami jedna nagroda na "N", czas na kolejną.

O tym, kto w tym roku dostanie Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury, dowiemy się już jutro. A dzisiaj w serwisie przednoblowskim mam dla Was kilka ciekawostek o tym wyróżnieniu.

***

Przyznawana jest od 1901 roku. Od samego początku wzbudza kontrowersje, ale i przyciąga uwagę milionów czytelników i czytelniczek na całym świecie. Wśród jej laureatów były gwiazdy literatury, ale też twórcy mało na świecie znani, lub — jak w przypadku Olgi Tokarczuk — dopiero startujący do wielkiej kariery.

Do tej pory 120 osób zostało wyróżnionych literackim Noblem, wśród nich sześcioro Polaków — Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Isaac Singer, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk. W tym roku faworytkami są pisarki z Chin i Australii. Ale może będą zaskoczenia?

Po nagrodach dla Jona Fossego i Annie Ernaux większość komentujących spodziewa się, że literacki Nobel powędruje do autora bądź autorki spoza "zachodniego" kręgu kulturowego. Nagroda z jednej strony jest krytykowana jako zbyt lewicowa (nagrodzenie choćby włoskiego dramatopisarza Dario Fo było odebrane jako gest czysto polityczny), a z drugiej — krytykowana za nieuwzględnianie innych literatur niż te Europejczykom najbliższe.

Trudno odmówić krytykom racji, skoro w ostatnim dziesięcioleciu zaledwie dwóch pisarzy — Kazuo Ishiguro i Abdulrazak Gurnah — pochodziło spoza Europy lub Stanów Zjednoczonych. Obaj jednak od młodości mieszkają w Wielkiej Brytanii i piszą po angielsku. Ostatnim pisarzem nie "z Zachodu" był nagrodzony Noblem w 2010 roku chiński pisarz Mo Yan.

Literaccy nobliści na świat przychodzili niemal na wszystkich kontynentach. Niemal, gdyż jeszcze nigdy nagrody nie otrzymał ktoś urodzony w Australii.

***

Więcej w moim miejscu pracy.