Wiemy, kto w 1973 roku był nominowany do Nobla! Szwedzka Akademia co roku otwiera swoje archiwa i ujawnia kolejne nazwiska. 50 lat temu nominowano 100 osób, w tym - zaledwie - sześć kobiet. Wśród nominowanych są weterani noblowscy, ale też niezwykle ciekawi debiutanci. Zacznijmy od weteranów. Po raz 16 nominowano Thorntona Wildera. Ten wybitny amerykański prozaik i dramaturg, laureat m.in. Nagrody Pulitzera, tłumacz Sartre'a, najbardziej zasłynął sztuką "The Matchmaker", na podstawie której powstał legendarny musical "Hello, Dolly!". Wilder po raz pierwszy został nominowany w...

Pięknie mówił dzisiaj Fosse w wykładzie noblowskim zatytułowanym "Cichy język". Opowiadał o tym, że w gimnazjum paraliżowała go myśl o głośnym czytaniu. Prosił nauczyciela, by nie musiał tego robić. --- W jakimś sensie strach odebrał mi język i musiałem go odzyskać. A jeśli miałem to zrobić, to nie na warunkach stawianych przez innych, ale na własnych. Zacząłem pisać teksty, krótkie wiersze, opowiadania. I odkryłem, że daje mi to poczucie bezpieczeństwa, coś będącego przeciwieństwem strachu. W pewien sposób odnalazłem w sobie miejsce, które było tylko moje i z tego miejsca...

Tegoroczny Nobel powędrował do jednego z najważniejszych pisarzy naszych czasów, czego niestety długi czas w Polsce nie dostrzegaliśmy. Od kilku dni czytam pierwszą część "Septologii" w przekładzie Iwony Zimnickiej i zdumiewa mnie jak wiele tu się dzieje na poziomach zupełnie niefabularnych, czysto formalnych, grach językowych. Ile tu jest w melodii, jakie to bywa nieuchwytne, a przecież też całkiem dosadne i konkretne. To wielkie dzieło - myślę tu o całym dorobku pisarza - doczekało się Nobla. W 40 lecie twórczości, niemal 100 lat po ostatnim Noblu dla Norwegii. Kupcie sobie...

- Czy czuję wzruszenie? Wie pan, że tak… To jednak jest przeżycie także dla tłumaczki - mówi Iwona Zimnicka, tłumaczka „Septologii" Jona Fossego, który został właśnie ogłoszony 120. laureatem literackiego Nobla.

Zimnicka: - Dla mnie największą wartością tej prozy jest to, że czytając ją człowiek odnajduje siebie, przegląda się w niej i widzi straszne rzeczy. Własną śmieszność, małość, a nawet małostkowość. To nie jest proza „rynkowa", ale mam nadzieję, że dzięki Noblowi trafi na półki polskich czytelników.

***

Jestem fanem zdjęć Jona Fossego. Znajduję na nich niezwykły wręcz repertuar min....

Już dzisiaj poznamy 120. laureata bądź laureatkę Literackiej Nagrody Nobla. Kto wzbogaci się o 11 milionów koron szwedzkich? I na jaką walutę je wymieni? To wciąż najbardziej prestiżowa nagroda literacka na świecie. Miliony czytelników, wydawców i twórców z całego świata będą śledzić dzisiejsze ogłoszenie 120. laureatki bądź laureata Literackiej Nagrody Nobla. Przed sześcioma osobami wytypowanymi ze swojego grona przez Akademię Szwedzką niełatwe zadanie. Dziesiątki uznanych twórców zasługują na przyznawaną od 1901 roku nagrodę. W tym roku Nagrodę Nobla opłaca się dostać jeszcze...

Haruki Murakami z Japonii, Can Xue z Chin, a może Norweg Jon Fosse. Kim są faworyci do literackiego Nobla? I czy takie listy mają sens? Za trzy tygodnie, 5 października, dowiemy się, kto będzie 120. laureatką bądź laureatem Literackiej Nagrody Nobla, wciąż najbardziej prestiżowej nagrody literackiej. Jak co roku firmy bukmacherskie próbują przewidzieć werdykt szwedzkich akademików i przedstawiają niemal identyczne listy, na których ważne są drobne roszady i często zaskakujące debiuty. Kto zatem w 2023 roku ma największe szanse na literackiego Nobla? Tradycyjnie Haruki Murakami....

Archiwa Noblowskie z 1972 roku zostały otwarte. Okazuje się, że wtedy po raz pierwszy do nagrody nominowana była Astrid Lindgren, ale też Philip Roth. Drugi raz wśród kandydatów znalazł się Sławomir Mrożek. Urodzona w 1907 roku pisarka, autorka m.in. słynnych "Dzieci z Bullerbyn" czy "Pippi Pończoszanki" została zgłoszona przez trójkę niemieckich profesorów literaturoznawstwa. Jak ujawnił badający noblowskie archiwalia dziennikarz "Svenska Dagbladet" Kaj Schueler, w przypadku Lindgren szwedzcy akademicy wyraźnie zaznaczyli, że „światowa sława i niezaprzeczalny talent autorki nie są...

"Pisze mięsem" - zdanie zapisane przez Grażynę Plebanek doskonale określa jaką literaturę znajdziecie w "Latach" Annie Ernaux (tłum. Magdalena Budzińska i Krzysztof Jarosz). Ernaux została 119. laureatką Literackiej Nagrody Nobla. Francuska pisarka została nagrodzona "za odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci". Choć francuska literatura jest najczęściej nagradzaną Noblami literaturą na świecie, Ernaux jest pierwszą kobietą z tego kraju wyróżnioną przez szwedzkich akademików. To już Polska ma więcej Noblistek. O...

Nobel dla Annie Ernaux nie otwiera nowych przestrzeni w literaturze, ale zwraca uwagę na osobę, której twórczość w niezwykły wręcz sposób wpłynęła na współczesną prozę, jak i socjologię. Ernaux odsłaniając własny wstyd, własną biografię, uprawomocniła takie opowiadanie o społeczeństwie, w którym autobiograficzne doświadczenie jest równie ważne, jak nie ważniejsze, od dokumentów i wydarzeń tradycyjnie uznawanych za "historyczne". Moja "ja" to też "Historia" - zdaje się mówić Ernaux. Tegoroczna noblistka w swoich książkach - mimo często pierwszoosobowej narracji - pisze kolektywną...

Już za dwa tygodnie dowiemy się, kto zdobędzie Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. W tym roku bukmacherzy uznali - biorąc pod uwagę nieprzewidywalność decyzji szwedzkiej akademii - że nie będzie “list noblowskich”, czego trochę żałuję, bo była to okazja do przyjrzenia się nazwiskom często zupełnie w Polsce nieznanych osób autorskich. I szansa na własne odkrycia. Zapewne wiele osób kibicuje Serhijowi Żadanowi, dla którego nagroda byłaby oczywistym sygnałem politycznym i wsparciem dla Ukrainy. Też kibicuję, ale jestem realistą - młyny Akademii Szwedzkiej mielą wolno i - przynajmniej...