- Dość już agresywnych, bezrefleksyjnych rządów patriarchatu - mówi Małgorzata Rejmer, pisarka i reporterka, której "Ciężar skóry" właśnie trafił do księgarń. *** Wojciech Szot: Opowiadania z „Ciężaru skóry" dzieją się w Albanii, Polsce, Kosowie, ale wydaje się, jakby akcja każdego z nich mogła wydarzyć się w naszym kraju. Duszno tu. Coś łączy te wszystkie kraje? Małgorzata Rejmer: Osadziłam akcje opowiadań w różnych krajach, bo chciałam pokazać, jak uniwersalne są mechanizmy przemocy. Wiele historii jest utrzymanych w estetyce mrocznej baśni, która mogłaby dziać się wszędzie. W...

Przedostatni odcinek "Debiutów" w 2023 roku - rozmawiamy o "Misterium" Marcina Oskara Czarnika.

Listopad 1985 roku. Wojciech P. z Poznania mówi dziennikarzowi "Wprost": - Środowisko nasze ogarnia histeria. Homoseksualiści powracający z zagranicy są niemal automatycznie izolowani. Choć na Zachodzie epidemia HIV/AIDS trwa już od czterech lat, to w Polsce dopiero zaczyna się o niej mówić. *** Wojciech Szot: Trzy lata póżniej, w 1988 roku do laborantek, które odmawiają pobierania krwi do testów na HIV przychodzi bezpieka. Zostają przeprowadzone „rozmowy profilaktyczno-ostrzegawcze". Czyżby państwo tak dbało o zdrowie swoich obywateli? Bartosz Żurawiecki, autor książki "Ojczyzna...

Jej “Sen o okapi” był jednym z największych hitów ubiegłego roku. Opowieść o wspólnocie, której wielu i wiele z nas potrzebuje, słodko-gorzka, ironiczna, zabawna i wciągająca. Leky pogodziła zarówno krytykę jak i czytelników lubiących książki, które nie stawiają oporu w konsumpcji. Gdyby szukać wzorca z Sevres “comfort booka”, “Sen…” mógłby służyć za przykład. Nie dziwi więc fakt, że “Smutki wszelkiej maści” wydawnictwo opakowało w takie sformułowania, jak: “wprawia w zaskakująco dobry nastrój” (szkoda, że nie “podejrzanie dobry nastrój”), “kojąca”, o “odnajdywaniu szczęścia”, “wnikliwa...

Adrienne Rich w przekładzie Jerzego Jarniewicza dzisiaj dla Państwa. Z tomu "Zejście do wraku"  

Nic tak nie wciąga w opowieść, jak pierwsze zdanie, czy akapit. I niczego tak dobrze nie zapamiętujemy.

„Pisanie w czasach zmierzchu i chaosu nie potrzebuje oryginalnych pierwszych zdań” - pisze odrobinę prowokacyjnie Renata Lis w świetnym, autobiograficznym eseju "Moja ukochana i ja". Ma rację - liczy się opowieść i to, co z niej przejmiemy jako własne. Jednocześnie Lis trochę prowokuje, bo sama przecież tworzy pierwsze zdanie swojej opowieści tak, że bardzo chcemy za jej opowieścią podążać. Pisze Lis: „Teczka jest z brązowej tektury, zawiązywana na tasiemki”. Czyż nie jest to zdanie, które wciąga w opowieść?

Anna Świrszczyńska ze zbioru "Poezje zebrane", o którym pisałem dzisiaj w GW. Jednego nie napisałem - że ktoś fatalnie złożył te wiersze. Wiersze na nieparzystych stronach są wyrównane zbyt blisko lewego marginesu, przez co ich lektura jest zadaniem karkołomnym. Jak i próba zrobienia zdjęcia. A wiersz wspaniały.

Cudowny młodzieniec polskiej literatury. Czego nie dotknie, zamienia to w nagrody. Łukasz Barys to jeden z najważniejszych twórców młodego pokolenia. Był już poetą, prozaikiem, a teraz zabłysnął jako dramatopisarz. - Ma szansę dojść wysoko - pisał o nim w "Książkach. Magazynie do Czytania" Dariusz Nowacki. Był sierpień 2021 roku i chyba niewiele osób spodziewało się, że w ciągu dwóch lat pochodzący z Pabianic debiutant stanie się jednym z najważniejszych polskich twórców. Nie tylko młodego pokolenia. Prozatorski debiut Łukasza Barysa, "Kości, które nosisz w kieszeni", poza doskonałymi...

“Dźwiga na plecach/ dom, ogród, pole,/ krowy, świnie, cielęta, dzieci”. Tak zaczyna się “Chłopka”, wiersz Anny Świrszczyńskiej, który stanowi motto tegorocznego fenomenu czytelniczego, “Chłopek” Joanny Kuciel-Frydryszak. Co pisała i kim była autorka “Chłopki”? O tym można dowiedzieć się z “Poezji zebranych”. Choć nie do końca. Dzisiaj w "Gazecie Wyborczej" znajdziecie moje omówienie tego niezwykłego tomu. Omówienie dość krytyczne wobec niektórych pomysłów redakcji. *** - Im więcej czytam Świrszczyńską, tym głębiej pogrążam się w trudne do nazwania odczucie jej rzeczywistego...

Bareja sprawił, że dzisiaj widzimy te czasy "na śmiesznie", a przecież nikomu nie było do śmiechu, gdy musiał stać w kolejce. To było poniżające.

Wojciech Szot: Zajmujesz się pisaniem książek o PRL. A jaki jest Twój PRL?

Wojciech Przylipiak, autor książki "Zakupy w PRL" : Trochę mroczny, a trochę fajny. Wychowywałem się w latach 80., więc najlepiej pamiętam ich końcówkę i przełom dziesięcioleci.

Co zapamiętałeś?

Syf. Nie umiem tego inaczej nazwać. We wspomnieniach wydaje mi się, że naprawdę było szaro. Knajpy (jak już zacząłem do nich chodzić) - koszmar, ciągle ktoś dostawał w pysk, dookoła...