Nie czytajcie tej książki przed snem. Trudno się zasypia po lekturze reportażu australijsko-amerykańskiej dziennikarki Christine Kenneally. To porażająca lektura. Ale jednocześnie - warto, a nawet trzeba, bo jest tu opisanych kilka spraw, o których wiedzieć powinniśmy. Zacznijmy jednak od okładki. Nie do końca rozumiem najnowszą modę, która każe działom promocji w wydawnictwach umieszczać na okładce właściwie wszystkie podstawowe informacje o książce. “Piekłu sierocińca” towarzyszy podtytuł “Historia tajemniczych śmierci, zmowy milczenia i poszukiwania sprawiedliwości” oraz blurb...

W Muzeum Narodowym w Warszawie opiekun z dzieckiem czuje się jak na bitwie. Czyhają na niego Krzyżacy, martwe nagie kobiety i Śmierć wkładająca palce w oczy starca. Znikąd pomocy.

- Wuuujek, a którzy to nasi? - na widok "Bitwy pod Grunwaldem" Jana Matejki pięcioletni Olek od razu przechodzi do konkretów. 

Pod gigantycznych rozmiarów płótnem spędziliśmy pół godziny, zastanawiając się m.in. czy w Polsce doby Jagiełły były dzikie koty (prawy dolny róg obrazu), czym różni się strzelba od pistoletu i kto tu jest „nasz", a kto „obcy". Bawiliśmy się całkiem udanie, zwłaszcza że przed nami była perspektywa lodów.

O bizantyjskich fantazjach, ambicjach (i biurku) poprzednika, wydanych milionach i nowym pomyśle na Instytut Dmowskiego i Paderewskiego opowiada nam dzisiaj prof. Adam Leszczyński. *** Wojciech Szot: Instytut to jedna z najważniejszych ideologicznych instytucji PiS-u. Dlaczego zgodziłeś się go objąć? Adam Leszczyński: To fascynujące zadanie. Prawie przez całe moje zawodowe życie — jako publicysta i badacz — zajmowałem się pisaniem o tym, co robią inni ludzie. Teraz mam okazję, żeby spróbować zrobić coś samemu. Już po kilku tygodniach widzę, jak wygodne było moje poprzednie życie...

Był jednym z najpopularniejszych pisarzy swoich czasów. I najbardziej kontrowersyjnych. A życiorysem mógłby obdzielić kilka osób. Hugo Bettauer, austriacki Żyd z amerykańskim paszportem, do historii literatury przeszedł jednak dzięki temu, że przewidział Holokaust. W 1922 roku. *** Mam dzisiaj dla Was opowieść o niezwykłym pisarzu-skandaliście, który w 1922 roku opublikował dzieło, które widzicie na zdjęciu. *** Hugo Bettauer od dziecka miał niespokojną duszę. Już mając 16 lat, w 1888 roku, uciekł z domu i udał się do egipskiej Aleksandrii, skąd jednak nakazano mu powrót do...

Czas na majówkowy przewodnik muzealny! Bywają różne muzea. Czasem narodowe, które kuszą dziełami znanymi z podręczników. Takie muzea zwiedzać można bez obaw, bo przetestowali je znawcy i wycieczki szkolne. Można w nich znaleźć cuda. Bywają też muzea, które cuda obiecują, ale ich głównym celem jest dotarcie do naszych portfeli. Niemal wszystkie te nadmorskie muzea bursztynów, sale tortur czy luster tylko czyhają na moment, gdy oszołomieni wolnością, jaką daje urlop, na chwilę stracimy rozsądek. Krótki moment nieuwagi i już nas mają. Żeby zobaczyć coś wyjątkowego, nie trzeba udawać...

- No i o to będzie chaja na Śląsku... - mówi mi Dariusz Zalega, historyk i współwłaściciel klubokawiarni Rebel w Chorzowie. W "Chacharach. Ludowej historii Górnego Śląska" Zalega pisze o "motłochu, plebsie, tłuszczy, dziadach... Wsiokach i robolach", czyli o ludowej historii Śląska. *** Wojciech Szot: Kim jest lud na Śląsku? Dariusz Zalega: Panuje przekonanie, że historia ludowa to historia chłopstwa. Ale biorąc pod uwagę, że Śląsk był jednym z pierwszych w świecie słowiańskim uprzemysłowionych regionów, nie możemy z pojęcia "lud" wykluczyć robotników i...

Do muzeów bursztynów nie chodzę, wystawy narzędzi tortur omijam szerokim łukiem. Ale do muzeum instagramowego trendu "Accidentally Wes Anderson" poszedłem. Niestety. Dlaczego, mimo wspomnianej niechęci do eksponatów muzealnych w stylu dziwne pojazdy, stare rowery, butelki, zdecydowałem się odwiedzić muzeum poświęcone instagramowemu i tiktokowemu trendowi "Accidentally Wes Anderson"? Po pierwsze, bo uwielbiam jego "Grand Budapest Hotel" i "Wyspę psów". Po drugie dlatego, że instagramowy trend polegający na robieniu (i przerabianiu) zdjęć na stylistykę znaną z jego filmów, należał do...

Szykujecie już majówkowe stosy lektur? Nie może w nich zabraknąć tej książki! *** W tej świetnie udokumentowanej opowieści, Katz - jeden z najważniejszych historyków zajmujących się queerową historią - przedstawia nie tylko samą Eve Adams, ale też odmalowuje obszerny i niezwykle ciekawy obraz wspólnoty "odmieńców", w której przenikają się różne ideologie. Są tu homofobiczni lewicowi rewolucjoniści i odważne lesbijki. Są kobiety, które chcą tylko świętego spokoju i te, które idą na barykady. Mężczyźni, którzy ukrywają się w głębokich szafach i tacy, którzy w Greenwich Village - tak się...

Dzisiaj mam dla Was krótką relację z wystawy w poznańskim Centrum Kultury Zamek. "Łataj! Ceruj!. Długie życie ubrań" przypomina nam o tym, że zamiast kupować nowe ubrania, warto odrobinę uwagi poświęcić tym, które już mamy. Przygotowana przez Martę Smolińską wystawa opowiada o tym, jakim zagrożeniem dla współczesnego świata jest "fast fashion", czyli "relatywnie tanie, modne ubrania, które kupujemy w tzw. sieciówkach", jak pisze kuratorka. Produkując i kupując ciągle nowe ubrania, firmy odzieżowe oraz my, konsumenci, przyczyniamy się do zwiększania ilości odpadów, rosnących stosów...

Jestem fanem architektury lat 90. XX wieku. Była to architektura, która łączyła w sobie zachwyt nowymi możliwościami z wielkimi aspiracjami. Efekty bywają kuriozalne, ale coś jest w tych roztańczonych, szalejących w przestrzeni budynkach, niezwykłego. Dlatego, zainspirowany książką Anny Cymer, "Długie lata 90. Architektura w Polsce czasów transformacji" wydaną właśnie przez Centrum Architektury, przygotowałem dla Was mój subiektywny przewodnik po najciekawszych budynkach z tego fascynującego okresu. *** „Najwyższy czas zacząć debatę o architekturze lat 90.", pisze Cymer. Najlepiej...