Posty o gatunku literackim: non-fiction

Czytaj post
Filip Fierek, patronaty, Drzazgi, Lucy Delap

Patronat - Lucy Delap, "Feminizmy. Historia globalna", tłum. Filip Fierek

Od kilku dni zbieram się, by Wam napisać, że bardzo, ale to bardzo polecam zainteresować się "Feminizmami" Lucy Delap w przekładzie Filipa Fierka. Dlaczego warto? Będę o tym jeszcze pisał, ale dzisiaj mam dla Was cytat: "Z rąk białych spotyka nas krzywda, za którą nie ponoszą żadnej odpowiedzialności, ponieważ milczymy. (..) Choć nie mamy białych, anielskich twarzy, poziomem kultury dorównujemy wszystkim białym kobietom". Pisała tak w 1886 roku czytelniczka "Western Echo", magazynu ukazującego się na Złotym Brzegu, ówczesnej brytyjskiej kolonii, dzisiaj znanej jako Ghana. Dla...

Czytaj post
Empik, Wojciech Charchalis, Książka Tygodnia, Pasje, Dipo Faloyin

[KSIĄŻKA TYGODNIA] Dipo Faloyin, „Afryka to nie państwo. Pora przełamać stereotypy”, tłum. Wojciech Charchalis

- Afryka dzika, dawno odkryta – tak o nadbałtyckich Chałupach śpiewał Zbigniew Wodecki. Afryka jednak wcale nie jest dzika. Dipo Faloyin w doskonałej książce „Afryka to nie państwo. Pora przełamać stereotypy” uczy nas tego, co zdaniem wielu mieszkańców tego kontynentu, powinniśmy o nim wiedzieć. Nie znajdziecie lepszej książki o Afryce. (...) Gdy na początku lat 80. „cały świat” zobaczył zdjęcia głodujących etiopskich dzieci, na pomoc ruszyli celebryci. „Głód w Etiopii stał się płomiennym symbolem rosnących nierówności na świecie”, pisze Faloyin. W styczniu 1985 roku czterdzieścioro...

Czytaj post
Agora, wywiad, Gazeta Wyborcza, Marcin Adamiec

[GAZETA WYBORCZA] "Były ksiądz: To dzięki mojej żonie nie odszedłem z Kościoła katolickiego" - wywiad z Marcinem Adamcem

Takiego zdjęcia się tutaj pewnie nie spodziewaliście. Okazją do ślubnej fotografii jest rozmowa z Marcinem Adamcem, byłym księdzem, który swoje doświadczenia opisał w książce "Odnaleziony ksiądz". *** Adamiec - Kościół musi się zmienić. Kariera kapłańska dzisiaj oparta jest często na wielkiej, ludzkiej tragedii. Idziesz tam naładowany ideałami, chcesz naśladować Chrystusa, a po dziesięciu latach okazuje się, że siedzisz w jakiejś parafii, gdzie najambitniejszym twoim zadaniem jest wyremontowanie kościoła. Nie masz dzieci, rodziny, zainteresowań. Remont organów to szczytny cel, ale...

Czytaj post
wywiad, Jan Borowicz, Gazeta Wyborcza, Max Czornyj, Teksty Drugie

[GAZETA WYBORCZA] "O co chodzi w książkach z "z Auschwitz" w tytule? Badacz: O to, żeby było miło" - wywiad z Janem Borowiczem

- Książki takie jak "Tatuażysta z Auschwitz" nowozelandzkiej autorki Heather Morris mają za zadanie dotknąć w nas bolesnego miejsca, ale tak, by nie bolało za bardzo - mówi mi kulturoznawca i psychoterapeuta Jan Borowicz, z którym rozmawiam o książkach z gatunku "Auschwitz z Auschwitz". *** Szot: - Częstym zarzutem wobec popularnych powieści "obozowych" jest zarzut o polonizację i chrystianizację Zagłady. Borowicz: - Te wątki się oczywiście pojawiają, ale faktycznie trzeba podkreślić, że polskie powieści wojenne i obozowe – w przeciwieństwie do tych powstających na "Zachodzie" – są...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, wystawa, Muzeum Zamkowe w Sandomierzu

[GAZETA WYBORCZA] "Z ziemi rzymskiej do naszej. Co sto lat temu wykopał Tomasz Lipiec, orząc pole szwagra"

- Nazywają ją w domu Ligią, gdyż pochodzi z narodu Ligów - mówił w "Quo Vadis" Winicjusz o dziewczynie, która zrobiła na nim piorunujące wrażenie. - Cudny musi być wasz kraj ligijski, gdzie takie się rodzą dziewczyny - stwierdza opiekująca się nią Akte.

Lugiowie, zwani też Ligiami, na ziemiach należących dziś do Polski osiedlili się już cztery wieki przed naszą erą. Zamieszkiwali ziemie śląskie, okolice Krakowa, a nawet Kujawy. To dzięki nim utworzyła się kultura przeworska, czyli epoka archeologiczna trwająca na ziemiach obecnej Polski aż do V wieku n.e. 

O tym, że za czasów Nerona na...

Czytaj post
Michał Nogaś, Gazeta Wyborcza, Polskie Radio, Trójka

[GAZETA WYBORCZA] "Michał Nogaś z "Wyborczej" wraca do Trójki"

Nasz redakcyjny kolega, Michał Nogaś został zastępcą Agnieszki Szydłowskiej, nowej dyrektorki Programu III Polskiego Radia. *** - Zaczyna się nowa era w polskich mediach publicznych - pisał w "Wyborczej" Michał Nogaś pod koniec grudnia. Media, zdaniem Nogasia, "mają wrócić do swych zadań — informować, edukować, dbać o intelektualny rozwój. A nie pluć na wrogów PiS-u, upokarzać pracowników i widzów oraz słuchaczy. Zarządy mają zarządzać spółkami, a nie podsuwać autorom (czy też »autorom«) audycji pytania z tezą". Nogaś: - Media znowu publiczne (...) nie muszą się z nikim ścigać....

Czytaj post
wywiad, Gazeta Wyborcza, Alicja Knast, Galeria Narodowa

[GAZETA WYBORCZA] "Znany polityk powiedział o mnie: "Baba z Galerii Narodowej". Ale z patriarchatem sobie poradzę" - rozmowa z Alicją Knast

- Musiałam radykalnie porzucić autorytarny sposób zarządzania - mówi Alicja Knast, która prowadzi jedno z najważniejszych europejskich muzeów. Do lektury naszej rozmowy chciałbym Was dzisiaj zachęcić. *** Knast: - Gdy zostałam dyrektorką praskiej Galerii Narodowej, zaskoczyło mnie to, jak bardzo oczywiste było dla wszystkich, że trzeba dzieciom zaoferować rozrywkę, która staje się równo cennym elementem dizajnu wystawy. Młodzież czy dzieci mają prawo nie rozumieć, o co nam, dorosłym, chodzi. W 2021 roku Knast wygrała konkurs na kierowanie tą niezwykle prestiżową instytucją....

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, wystawa, Petr Brandl, sztuka, malarstwo

[GAZETA WYBORCZA] "Utracjusz i alimenciarz. Petr Brandl, świetnie zarabiający malarz, zmarł w biedzie, bo lubił się zabawić"

A może chcecie porozmawiać o sztuce - wcale nie tak późnego - baroku? Na rozgrzewkę proponuję Wam opowieść o Petrze Brandlu, utracjuszu i alimenciarzu, który kilka razy siedział za długi. Brandl - tak się zdarzyło - był też jednym z najwybitniejszych twórców XVIII wieku nie tylko w "naszej" części Europy. W historii Brandla jest też kilka "polskich" wątków, a najciekawszym z nich jest historia o tym, jak w niewielkim kościele w Żabowie, 40 km. na południe od Szczecina, historyk sztuki Michał Dębowski odkrył obraz czeskiego malarza. Skąd Brandl w Żabowie? Gdzie w Polsce możecie...

Czytaj post
Toni Morrison, John Green, Maia Kobabe, J.K. Rowling, cenzura, Ellen Hopkins, Sarah J. Mass

[GAZETA WYBORCZA] "Do więzienia za książkę noblistki i czytanie o pieszczotach? W USA nasila się walka z literaturą"

Do więzienia za książkę noblistki i czytanie o "pieszczotach"? W USA nasila się walka z literaturą. Grzywna nie mniej niż 500 dol. lub więzienie na minimum 30 dni. Takie kary mogą spotkać nauczycieli, którzy zostaną przyłapani z zakazanymi książkami w stanie Utah. (...) Utah, obok Teksasu, Florydy, Missouri i Karoliny Południowej, to - jak podaje w raporcie PEN America - stan w którym najczęściej dochodzi do zakazywania książek. PEN: - Konsekwencje zakazów w tych pięciu stanach są dalekosiężne, ponieważ zasady i praktyki są powielane w całym kraju. W Utah, w październiku 2023 r....

Czytaj post
Wladysław Reymont, Gazeta Wyborcza, film

[GAZETA WYBORCZA] "Oscarowa porażka "Chłopów". Co poszło nie tak?"

Apetyty były ogromne, nawet na kilka oscarowych nominacji. Skończyło się na niczym. Dlaczego film, który w Polsce przyciągnął do kin ogromną publiczność, niespecjalnie spodobał się na Zachodzie? - zastanawiam się dzisiaj na łamach mojego miejsca pracy. (...) Peter Bradshaw w "Guardianie" dał filmowi zaledwie dwie gwiazdki na pięć. "Gdyby nie animowana fasada, byłoby to przedstawienie tandetne i telewizyjne" - pisał. Zdaniem Bradshawa całość to "mizoginiczny festiwal nienawiści wobec głównej bohaterki, przypominający trochę »Dogville« Larsa von Triera". Negatywnie o filmie pisano...