Wiemy, kto w 1973 roku był nominowany do Nobla! Szwedzka Akademia co roku otwiera swoje archiwa i ujawnia kolejne nazwiska. 50 lat temu nominowano 100 osób, w tym - zaledwie - sześć kobiet. Wśród nominowanych są weterani noblowscy, ale też niezwykle ciekawi debiutanci. Zacznijmy od weteranów. Po raz 16 nominowano Thorntona Wildera. Ten wybitny amerykański prozaik i dramaturg, laureat m.in. Nagrody Pulitzera, tłumacz Sartre'a, najbardziej zasłynął sztuką "The Matchmaker", na podstawie której powstał legendarny musical "Hello, Dolly!". Wilder po raz pierwszy został nominowany w...

Plany na 2024 rok? Jeśli w końcu otworzą to na pewno pojadę zobaczyć GEM - Grand Egyptian Museum - które od wielu lat powstaje pod Kairem. Będzie to największe muzeum na świecie, a na wystawie będzie można oglądać 5 tysięcy artefaktów z grobu Tutanchamona, słynne łodzie słoneczne, obelisk i pomnik Ramzesa. Mam dla Was dzisiaj obszerny tekst poświęcony muzeum, tutmanii, ale też temu co Egipcjanie uważają za "afrocentryczność" i dlaczego wydali miliard dolców, by całemu światu udowodnić, że to oni są źródłem współczesnej cywilizacji. I jak bardzo przeszkadza im w tym teledysk Michaela...

Dzień dobry w Nowym Roku! Zaczynamy! Gombrowicz, Hłasko, Miłosz. Czy tylko mężczyźni zasługują na "swój rok"? - pytam w moim miejscu pracy. - Politycy wybrali nam patronów 2024 roku, ale gdzie są patronki? I dlaczego księgowa z niewielkich Poddębic byłaby idealną patronką 2024 roku? *** Rok 2024 będzie to dziwny rok. Rok niemal samych mężczyzn. Przynajmniej zdaniem polityków, którzy przyjęli uchwały w sprawie patronów tego roku. Na liście jest tylko jedna kobieta. I to jako "żona". Zapomnijcie o równouprawnieniu, parytetach, feminizmie i innych mrzonkach. *** Patroni 2024...

- Zamierzam w końcu przestać się tłumaczyć i robić swoje - mówiła mi Małgorzata Halber na początku 2023 roku. Rozmową z twórczynią Bohatera zacząłem rok obfitujący w spotkania, rozmowy i pytania. Zadawałem je Idze Świątek, Annie Weronice Marczak, czy profesorowi Rochowi Sulimie. Od prof. Marii Poprzęckiej usłyszałem, że warto spoglądać w niebo. Zeruya Shalev w pierwszym zdaniu wywiadu zadeklarowała, że nie uważa, by przez lata jej pisanie się zmieniło. W ostatnim przyznała, że jednak zmieniło się wiele. Wywiad to nie tylko przepytywanie, to czasem wspólna praca. Cieszę się, że wiele osób...

Czas na Wasz ulubiony "sukces Polaków na świecie". W 2023 roku w rolach głównych wystąpili: Piotr Beczała, Tomasz Konieczny, Jakub Józef Orliński, Hania Rani, Behemoth, Vader, 11 bit studios, Anna Sułkowska-Migoń, Krzysztof Warlikowski, Władysław Reymont, Agnieszka Holland, Mikołaj Grynberg, Łukasz Żal, Marcin Dorociński, Bartosz Sztybor i Krzysztof Ostrowski, Rozkoszny, Joanna Bator, Tina Oziewicz i - tradycyjnie - Olga Tokarczuk. *** Jak mierzyć "światowy" sukces w kulturze? To niełatwe. W literaturze sukcesem jest już przekład na inny język. Nagrody dla polskiej literatury...

Są tu dobrzy znajomi i zaskoczenia. Tym większe, że już sie ukazały po polsku. Jest już tradycją, że Barack Obama, były prezydent Stanów Zjednoczonych, pod koniec grudnia publikuje listę najciekawszych książek, które przeczytał w mijającym roku. Dla tysięcy czytelników na całym świecie lista Obamy to gwarancja inteligentnej rozrywki i ważnych tematów, o których mówią nie tylko Amerykanie. Kto znalazł się na tegorocznej liście? Oczywiście na liście Obamy nie zabrakło miejsca dla Jamesa McBride'a i jego "The Heaven & Earth Grocery Store". Książka urodzonego w 1957 roku amerykańskiego...

Najgłośniejszy serial ostatnich tygodni, określany przez krytykę jako nowy "Miś", nie wszystkich rozbawił. Krytykują go: dziennikarz zajmujący się rynkiem pracy, znana feministka, miłośnicy lasów i wyżej podpisany.

- Nikt mi niczego nie dał, sam musiałem wszystko odziedziczyć - mówi Jan Paweł Adamczewski, właściciel mniejszej połowy Adamczychy, wsi gdzieś w polskiej kniei. - Ludzie, obudźcie się, jest już XVII wiek! - woła córka Jana Pawła do chłopów, których próbuje przekonać do tego, że za 350 lat nastąpi katastrofa klimatyczna, której trzeba przeciwdziałać.

Napisane przez Jakuba Rużyłło,...

- Jak biegnie chłopska, ludowa mowa? - pytam profesora Rocha Sulimę w rozmowie, do której lektury Was bardzo zachęcam.

- To mowa nieustannie zobowiązana wobec bytu - mówi autor "Antropologii codzienności", a w wywiadzie znajdziecie opowieść zarówno o chłopskiej, ludowej historii Polski ale też apel Profesora, by nie zapomnieć o historii robotniczej.

***

Roch Sulima: Trzeba pamiętać, że historia robotnicza jest bezpośrednio związana z historią chłopską, ludową.

Wojciech Szot: Co je łączy?

Roch Sulima: Słój z wiśniami.

Dlaczego? O tym dowiecie się z lektury naszej rozmowy, która dzisiaj ukazała się w moim miejscu pracy.

Książka Roku Zdaniem Szota to… “Rumowiska” Wita Szostaka, wyd. Powergraph. *** Laudacja: “Żal, że powieść można zacząć tylko raz”, stwierdza w pierwszym zdaniu narrator powieści Szostaka. Zacząć pisać, czy czytać? Powieść dla Szostaka jest procesem, działaniem w które zaplątani są autor i jego czytelnicy. “Opowieść - stwierdza osoba mówiąca w “Rumowiskach” - jest ciągłym zaczynaniem od nowa”. Wit Szostak po raz kolejny przypomina nam, że literatura to coś więcej, a książka może być jak relikwia, wokół której zbierają się wierni. W “Rumowiskach” zachwyca i fascynuje mnie...

Rzućmy okiem na to, co proponują nam redaktorzy i redaktorki magazynu "Time". Na ich liście 10 najważniejszych powieści 2023 roku znalazły się dwie książki, które już znamy. I przynajmniej dwie, o których wiemy, że zostaną przełożone na język polski. *** Zaczęli od listy stu książek, które musisz przeczytać. Na liście stworzonej przez redakcję magazynu "Time" (tego od tytułu "Człowieka roku") znalazło się miejsce m.in. dla nowej powieści Eleanor Catton, ale zabrakło Zadie Smith. Kto jednak przeczyta 100 książek? Dlatego "Time" wybrał dziesięć najważniejszych powieści roku 2023....