- Wydaje mi się, że zwykły osąd - podoba mi się, nie podoba - jest kluczowy. Historycy sztuki ze swoimi kategoriami wartościowania stanowią niewielki promil publiczności muzealnej. Jednak muzea nie są dla nich, chociaż to oni je tworzą - mówiła mi Grażyna Bastek, kuratorka z Muzeum Narodowego w Warszawie. Rozmawialiśmy na początku ubiegłego roku, przekonując Państwa, że wizyta w muzeum może być przyjemnością. Jeśli się odrobinę postaramy. Co oglądać, gdy się nie wie, co się lubi? Czy powinniśmy czuć się źle z tego powodu, że po kilku godzinach na muzealnych galeriach (oberwało się nam...

Fornalską zastąpiła Wrzosowa, Buczek musiał ustąpić Strażackiej, a Świerczewski Sienkiewiczowi. Jednak Karol Marks trzymał się mocno. W mojej rodzinnej miejscowości jedna z ostatnich w Polsce ulic autora "Kapitału" długi czas krzyżowała się z placem Odrodzenia, który to płynnie - bo bardziej niż placem, był zbiorem parkingów i rozjazdów - przechodził w plac Jana Pawła II. Marks łączący Kasprzaka z Odrodzeniem to trudny bohater. Niemiec, Żyd, okropny mądrala, którego tezy z jednej strony dawały milionom ludzi nadzieje na zmianę, a z drugiej - tych samych ludzi uwięziły w zbrodniczych...

Nie tylko dla “Millenialsów”, czyli o tym, jak zachwyciły mnie dwie wspaniałe wystawy w krakowskim Bunkrze Sztuki. Dlaczego musisz to zobaczyć - już służę podpowiedzią. *** 260 kilogramów figurek z "jajek niespodzianek" przysłał krakowskiej artystce Marcie Antoniak, absolwentce Wydziału Malarstwa krakowskiej ASP, kolekcjoner z Hamburga. Wiedział, że trafiły w odpowiednie ręce. Antoniak bowiem fascynuje popkultura lat 90. XX w., a jej prace znajdują się m.in. w kolekcji Bunkra Sztuki i Muzeum Narodowego w Gdańsku. Figurki z "jajek niespodzianek" dołączyły do dziesiątek innych...

— Potrzeb, które zgłaszają nam pisarze i tłumacze jest bardzo dużo. Są wśród nich takie postulaty jak ustawa o ubezpieczeniach artystów, które nie są związane tylko z polem literackim — mówił "Wyborczej" pisarz i tłumacz Jacek Dehnel z Unii Literackiej podczas czwartkowej konferencji w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ministra Hanna Wróblewska ogłosiła na niej powstanie nowego zespołu, który ma na te potrzeby odpowiedzieć. Przewodniczącą "Zespołu do spraw pola literackiego" została Agata Diduszko-Zyglewska, doradczyni MKDiN, wieloletnia warszawska radna Lewicy. Resort w...

- Widzi pan… No, nie umarłam — mówi Anda Rottenberg, kuratorka i krytyczka sztuki. Codzienność Rottenberg zdecydowanie jest niecodzienna, ale bywa też zaskakująco zwykła. Jej rozważania dotyczą sztuki, polityki, idei, ale również tego, co kupić w warzywniaku. Napięcie, jakie wywołuje ten kontrast, sprawia, że trudno oderwać się od "Schyłku. Dziennika 2019-2022". Porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot - Robi pani podsumowania? Anda Rottenberg - Już podsumowałam rok. W radiu. WSZ - Ale tak dla siebie? AR - Nie. Traktuję to jak zadanie. Tak mam ze wszystkim. Nie wiem, kiedy to...

- Kiedy w życiu ci nie idzie, może porażka to twój styl - opowiada Agnieszka Dauksza, autorka "Ludzi nieznacznych", poruszającego eseju na przecięciu literatury, socjologii i filozofii. Dauksza zastanawia się nad tym, "czym właściwie jest porażka i czym mogłaby być, gdyby uwolnić ją od zobowiązań, w które zaplątał ją nowoczesny dyktat ciągłego postępu"? *** Dauksza - Stale straszy się ludzi porażką jako najgorszym złem – czymś, co ich ośmieszy, pogrąży. Porażka jest straszakiem w rękach rodzin wychowujących dzieci, szkół, Kościoła, instytucji państwowych i pracodawców. Wiele...

- Najważniejsze, by nie polaryzować czytelników - mówi Joanna Kuciel-Frydryszak podczas wywiadu, w którym rozmawiamy o reakcjach na "Chłopki", o literackich wyzwaniach stojących przed pisarzami i pisarkami, ale też o tych jak najbardziej prozaicznych. - Znaleźliśmy się bowiem pod ścianą - mówi autorka największego fenomenu czytelniczego tej dekady. *** Wojciech Szot: "Chłopki" zmieniły twoje życie? Joanna Kuciel-Frydryszak: Może nie życie, ale sytuację jako autorki na pewno. Spełniło się moje marzenie, z kategorii tych, o których myślisz, że nigdy się nie ziszczą. Zyskałam...

— Olga opowiada o żydowskiej tożsamości jako ukrytej części polskiej tożsamości. Doskonale to rozumiem jako osoba, która odczuwa ból fantomowy po rozpadzie Jugosławii — mówi Milica Markić, tłumaczka książek Tokarczuk na serbski. Markić przełożyła 13 książek polskiej noblistki, co jest światowym rekordem. Porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot: Dlaczego akurat polski, a nie francuski czy angielski? Milica Markić: Zawsze mnie ciągnęło do Europy Środkowej, tych naszych "bliźnich" — Węgrów, Polaków. W duchu Gombrowicza można powiedzieć, że ich historie są pełne gołych cesarzy i Don...

Gdy zaczynaliśmy plebiscyt "Książka 25-lecia", pisaliśmy, że "przez 25 lat w polskiej literaturze działy się rzeczy niezwykłe". Niezwykłe rzeczy wydarzyły się także w trakcie plebiscytu. Przez trzy tygodnie byliśmy świadkami setek rozmów o literaturze, sporów i ostrych czasem kłótni w komentarzach i mediach społecznościowych. 

Czytelnik bądź czytelniczka "Wyborczej" skrywająca się pod pseudonimem "abanazar" napisała pod jednym z naszych artykułów, że "plebiscyt" jest jak głosowanie na najlepszą piosenkę rockową. "Ludzie się pokłócą o Deep Purple i Hendrixa, a i tak zawsze wygrywa »Stairway to Heaven«".

"Księgi Jakubowe" książką 25-lecia! *** Gdy w połowie stycznia opublikowaliśmy listę 25 tytułów wybranych do plebiscytu "Książka 25-lecia" przez ponad 40 dziennikarzy i dziennikarek, nie mieliśmy faworytów. "Chłopki" Joanny Kuciel-Frydryszak, "Księgi Jakubowe" Olgi Tokarczuk, a może "Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną" Doroty Masłowskiej? Każda z 25 książek biorących udział w plebiscycie jest wyjątkowa, ważna i z pewnością zmieniła coś w życiu niejednego czytelnika. Wygrać jednak mogła tylko jedna. Decyzją czytelników i czytelniczek "Wyborczej", plebiscyt "Książka...