"Chłopki", "Chłopstwo", "Chamstwo" - rojno na półkach w chłopskim temacie. Porozmawiałem zatem z Mateuszem Wyżgą, autorem "Chłopstwa. Historii bez krawata". Efekt jest naprawdę ciekawy. *** - W dyskusji o chłopskiej przeszłości Polski irytuje mnie ujednolicanie tej opowieści, niedostrzeganie lokalnych różnic - mówi Mateusz Wyżga, profesor historii, który prześledził historię swojej rodziny kilka wieków wstecz. Mateusz Wyżga, profesor historii na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, od lat szuka swoich przodków. Urodził się na wsi i - jak sam pisze - jest "częścią ciała...

Dorota Kotas - Anouk Herman - Mateusz Górniak - Łukasz Barys - Justyna Kulikowska Poznaj najciekawsze głosy literackie w polskiej literaturze. -- Jak mówi jedna z osób, które poprosiłem o podzielenie się swoimi typami, "może się okazać, że to jednosezonowe osobowości", ale może się też okazać, że ktoś z tej piątki przemebluje polską literaturę i naruszy czytelnicze przyzwyczajenia. Fragmenty z Górniaka lub Kulikowskiej warto zamieścić w szkolnych podręcznikach, mówią oni bowiem głosem, który może być dla młodych osób czytających ciekawy, inspirujący, a jednocześnie nie jest głosem...

Znamy 12 polskich miast, które chcą być Europejską Stolicą Kultury. Ta lista zaskakuje. Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin, Toruń, Warszawa i Wrocław - te miasta ubiegały się o miano Europejskiej Stolicy Kultury przy poprzednim "polskim" rozdaniu w 2016 r. Konkurs wygrał Wrocław. W porównaniu z powyższą listą tegoroczne zestawienie kandydatów może wydać się mocno zaskakujące. Z niewielkimi wyjątkami nie ma w nim największych polskich metropolii, a po europejską rozpoznawalność, prestiż i pieniądze chcą też sięgnąć miasta znacznie...

Dobre życie - coś, o czym marzy prawie każdy z nas. Ale czym ono jest? Czy jest w nim zawsze "fajnie"? Jak je osiągnąć? Postanowiłem poszukać odpowiedzi u osoby, która naukowo zajmuje się "dobrym życiem". --- - Recepty na "dobre życie" są naprawdę bardzo trudne do uogólnienia - mówi Katarzyna Waniek, profesor socjologii z Uniwersytetu Łódzkiego. „Problematyczne uwikłania w gwałtownie przyrastające, rywalizujące i zmieniające się światy społeczne" charakteryzują – zdaniem Katarzyny Waniek, socjolożki z Uniwersytetu Łódzkiego – osoby urodzone po 1980 roku. W artykule...

Tomasz Różycki jest jednym z najważniejszych dla mnie głosów poetyckich. Tym bardziej cieszę się, że mogliśmy porozmawiać o poezji, nagrodach, prozie, życiu. --- RÓŻYCKI: Jestem wzruszony falą ludzkiej życzliwości. Ogromnie miło widzieć swoją książkę pośród pięciu innych wybranych przez jury, spotkać się z nominowanymi. Bardzo szanuję jury, wiem, że nie jest łatwo wybrać spośród tylu propozycji. Ta nagroda ma dla mnie wartość ze względu na jej patronkę. Wisława Szymborska miała dość specyficzny stosunek do bycia poetką i ironicznie to w swojej poezji komentowała. Bardzo to lubię....

Jak odzyskać polskie rzeki? Make Smródka Great Again! Mam dla Was wywiad nad rzekę i dla ochłody. Jan Mencwel, autor "Hydrozagadki" i "Betonozy" mówi jak jest. SZOT - W godle mamy zwierzę. To do czegoś powinno zobowiązywać. MENCWEL – Tylko kto widział to zwierzę? Mówi się, że to "orzeł biały", ale taki ptak nie istnieje. A bielik, o którym wszyscy myślą, że jest w naszym godle, nie jest orłem i nie jest biały. SZOT - Idąc dalej – okazuje się, że na pierwszych monetach mieliśmy raczej pawia niż orła. Może gdyby tam był bocian, to bardziej byśmy się przejęli? MENCWEL – Bocian...

Rzeszów, Pszczyna, Lublin, Kołobrzeg, a może Katowice i Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia? Kto powalczy o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029? W poniedziałek mija termin zgłaszania się miast chcących powalczyć o ten jakże prestiżowy tytuł. Nie wszystkie miasta odsłoniły karty, ale przez ostatnie dwa lata niejedno deklarowało swoje uczestnictwo. Swoją chęć ubiegania się o tytuł w ostatnich miesiącach deklarowały m.in. Bolesławiec, Bydgoszcz, Chocianów, Jastrzębie-Zdrój, Kielce (razem z Ostrowcem Świętokrzyskim, Sandomierzem i Starachowicami), Płock, Polanica-Zdrój, Toruń,...

Pisanie tego tekstu sprawiło mi wiele radości. *** Różne były mody w ostatnich latach. Książki o drzewach, grzybach, czy drwalach zapełniały półki w księgarniach. W 2023 roku czas na… rzeki! Reporterzy i historycy, aktywiści społeczni i artyści - twórcy tłumnie piszą o swoich doświadczeniach z wodą. Wypłynęli na głębie, jak najbardziej współczesne, rezonujące z aktualnymi problemami, ale sięgają też do historii. Szukają momentu, gdy rzeka stała się wrogiem, którego trzeba ujarzmić i poddać kontroli człowieka. Springer w fabularyzowanej opowieści o pejzażu i zagubionych w...

Takie rozmowy przydarzają się rzadko. Wbrew pozorom ludzi, którzy piszą do nas i mówią: - Mam w sobie opowieść - jest niewielu. - Nie chciałbym, żeby to była rozmowa o mnie - tak sie zaczyna ten wywiad. Mój rozmówca, Jakub Pitera nosi w sobie historię swojego dziadka i pradziadka - Juliusza Zweibauma i Kazimierza Zakrzewskiego. Lekarzy, którzy w warszawskim getcie dokonali - nie w pojedynkę oczywiście - czegoś niezwykłego. Pitera: - Dokonali czegoś imponującego - zorganizowali właściwie pełne podziemne studia medyczne, prowadzili badania laboratoryjne, dokumentację, bibliotekę,...

Na wakacyjnej liście lektury byłego prezydenta USA są m.in. reportaż o biedzie w Ameryce, biografia Martina Luthera Kinga, powieści obyczajowe i kryminały. Czy jego lista zainspiruje polskich polityków?

***

A kto na liście?

Kilkoro starych znajomych - Eleanor Catton, David Grann, Dennis Lehane, Matthew Desmond. Ale też Ann Napolitano, czy "Blue Hour", debiut Tiffany Clarke Harrison, powieść obyczajowa o dwurasowej kobiecie, będąca - jak piszą recenzenci - poetycką kontemplacją nad takimi tematami jak macierzyństwo, gniew, żal i bycie czarną w Ameryce.

***

Dużo więcej dowiecie się z mojego...