Czytelnictwo zmalało w porównaniu do zeszłego roku. Nie zmieniło sie jedno - wciąż Wieczny Mróz przed Sienkiewiczem! Na trzecim miejscu najczęściej czytanych polskich twórców znalazła się Joanna Kuciel-Frydryszak. Co jeszcze wiemy z badania? Piszę o tym w miejscu pracy.  

Adichie, Ferrante i Tokarczuk - lista 100 najważniejszych książek ostatnich 100 lat, którą przygotowała redakcja "Spiegla" jest ciekawym przewodnikiem po świecie literatury. Warto z niego skorzystać.

***

„Virginia Woolf patrzy na życie jakby (…) przez szybę kabiny lecącego aeroplanu", pisał w 1928 r. anonimowy recenzent dziennika „Dzień Polski" o "Pani Dalloway", powieści, która od trzech lat zachwycała nie tylko brytyjskich czytelników. To szczytowe osiągnięcie prozy modernistycznej docenili również - po stu latach - redaktorzy "Spiegla", od książki Woolf zaczynając swoją listę.

Mamy na niej...

— Olga opowiada o żydowskiej tożsamości jako ukrytej części polskiej tożsamości. Doskonale to rozumiem jako osoba, która odczuwa ból fantomowy po rozpadzie Jugosławii — mówi Milica Markić, tłumaczka książek Tokarczuk na serbski. Markić przełożyła 13 książek polskiej noblistki, co jest światowym rekordem. Porozmawialiśmy. *** Wojciech Szot: Dlaczego akurat polski, a nie francuski czy angielski? Milica Markić: Zawsze mnie ciągnęło do Europy Środkowej, tych naszych "bliźnich" — Węgrów, Polaków. W duchu Gombrowicza można powiedzieć, że ich historie są pełne gołych cesarzy i Don...

Gdy zaczynaliśmy plebiscyt "Książka 25-lecia", pisaliśmy, że "przez 25 lat w polskiej literaturze działy się rzeczy niezwykłe". Niezwykłe rzeczy wydarzyły się także w trakcie plebiscytu. Przez trzy tygodnie byliśmy świadkami setek rozmów o literaturze, sporów i ostrych czasem kłótni w komentarzach i mediach społecznościowych. 

Czytelnik bądź czytelniczka "Wyborczej" skrywająca się pod pseudonimem "abanazar" napisała pod jednym z naszych artykułów, że "plebiscyt" jest jak głosowanie na najlepszą piosenkę rockową. "Ludzie się pokłócą o Deep Purple i Hendrixa, a i tak zawsze wygrywa »Stairway to Heaven«".

"Księgi Jakubowe" książką 25-lecia! *** Gdy w połowie stycznia opublikowaliśmy listę 25 tytułów wybranych do plebiscytu "Książka 25-lecia" przez ponad 40 dziennikarzy i dziennikarek, nie mieliśmy faworytów. "Chłopki" Joanny Kuciel-Frydryszak, "Księgi Jakubowe" Olgi Tokarczuk, a może "Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną" Doroty Masłowskiej? Każda z 25 książek biorących udział w plebiscycie jest wyjątkowa, ważna i z pewnością zmieniła coś w życiu niejednego czytelnika. Wygrać jednak mogła tylko jedna. Decyzją czytelników i czytelniczek "Wyborczej", plebiscyt "Książka...

To ostatnie chwile plebiscytu "Książka 25-lecia". Od trzech tygodni w moim miejscu pracy niemal codziennie rozmawiam o polskiej literaturze - z krytyczkami i krytykami, pisarzami i pisarkami, dziennikarzami, bookstagramerami i jednym raperem. W poniedziałek wywiad z "legendą rynku książki" (kogo tak się nazywa, jak myślicie?), a na finał jeszcze kilka słów ode mnie. Nie tylko o "Sąsiadach". *** Ile można rozliczać dziadka za Wehrmacht? - Czytaj niebezpiecznie - postuluje Azar Nafisi, irańska literaturoznawczyni, zmuszona przed laty do wyjazdu z kraju. Jej zdaniem zbyt często...

- Skończyłam się, zanim się zaczęłam — powiedziała kiedyś Dorota Masłowska, autorka najgłośniejszego debiutu XXI wieku, czyli "Wojny polsko-ruskiej...". Gdy okazało się, że dziewiętnastoletnia maturzystka z Wejherowa napisała jedną z najoryginalniejszych powieści w historii polskiej literatury, niemal każdy w Polsce poczuł się zobowiązany do wyrażenia opinii na jej temat. Pisarz i krytyk Jarosław Klejnocki, w "Tygodniku Powszechnym" pytał, "czy artystyczny portrety mentalności dresiarskiej jest nam rzeczywiście niezbędny". I dodawał protekcjonalnie: "Tak sobie może Dorotka po prostu...

Ponad 650 tys. egzemplarzy "Biegunów" trafiło w ręce czytelników i czytelniczek!

To najlepszy wynik spośród wszystkich książek Olgi Tokarczuk. Jednak to nie polska noblistka jest autorką największego bestsellera polskiej prozy ostatnich 25 lat.

***

Choć dzisiaj wydawcy sporadycznie podają informacje o sprzedanych nakładach, na początku tego wieku nie było z tym aż tak dużych problemów.

Dlatego wiemy choćby to, że najpopularniejszą książką 2000 roku był poradnik Angusa J. Kennedy’ego, "Internet. Praktyczny przewodnik" (tłum. Joanna Białko, Piotr Fraś, Piotr Goraj), który znalazł 225 tysięcy nabywców.

Emmy, Oscary, Złote Globy, Booker i wielomilionowa publiczność. Polscy twórcy nie mają już żadnych kompleksów i zdobywają najważniejsze laury.

Może nie był to rok spektakularnych sukcesów polskich twórców i twórczyń na międzynarodowej arenie, ale z pewnością pokazał, że ciężka praca połączona z talentem i oryginalnością sprawiają, że polscy twórcy mogą bez kompleksów tworzyć na całym świecie. 

Triumfowali głównie twórcy, którzy w Polsce uchodzą za debiutantów. Dorasta bowiem pokolenie, które znajduje wspólny język ponad barierami granic i kultur. 

***

Temu, że polscy śpiewacy operowi odnoszą...

Od "Sąsiadów" do "Chłopek". 25 najważniejszych polskich książek ostatniego 25-lecia? "Żadna inna książka wydana po 1989 r. nie wywołała takiego wstrząsu", pisze Agata Żelazowska o "Sąsiadach" Jana Tomasza Grossa. "Nie ma polskiej humanistyki bez tej książki" - tak Magdalena Kicińska ("Pismo") napisała o "Do Europy - tak, ale razem z naszymi umarłymi". Emilia Dłużewska ("Gazeta Wyborcza") ma rację, gdy stwierdza, że Masłowskiej w "Wojnie polsko-ruskiej..." udało się stworzyć "język oddający współczesną Polskę". Zofia Król z "Dwutygodnika" zauważa, że "Piosenka o zależnościach i...