Nagroda Literacka Gdynia to - obok Nike - najważniejsze polskie wyróżnienie literackie. Tym cenniejsze, że przyznawane w kilku kategoriach, co pozwala czytelnikom i czytelniczkom na poznanie tytułów, które może przegapili na księgarnianych półkach. Co roku wybory gdyńskiego jury są trochę niszowe, trochę w kontrze, ale zawsze ciekawe i wskazujące na ważne dla literatury (i nie tylko) sprawy.

Całość tutaj

Oto one!

- Kasper Bajon, “Fuerte”, wyd. Czarne

- Waldemar Bawołek, “Pomarli”, wyd. Czarne

- Krzysztof Fedorowicz, “Zaświaty”, wyd. Wysoki Zamek

- Igor Jarek, “Halny”, wyd. Nisza

- Bożena Keff, “Strażnicy fatum”, wyd. Krytyka Polityczna

- Michał Komar, “Skrywane”, wyd. Czuły Barbarzyńca

- Joanna Krakowska, “Odmieńcza rewolucja”, wyd. Karakter

- Jerzy Kronhold, “Długie spacery nad Olzą”, wyd. Wydawnictwo Literackie

- Justyna Kulikowska, “Tab_s”, wyd. WBPCiAK

- Adam Leszczyński, “Ludowa historia Polski”, wyd. WAB

- Aleksandra Lipczak, “Lajla znaczy noc”, wyd. Karakter

- Elżbieta Łapczyńska, “Bestiariusz nowohucki”, wyd. Biuro Literackie

Tegoroczna edycja Literackiej Nagrody NIKE jest wyjątkowa, bo nagroda obchodzi właśnie ćwierćwiecze. Kto ma szansę na zostanie 25 laureatem bądź laureatką NIKE?

Rozczarowanie jest uczuciem wpisanym w każdy wybór jurorów konkursów i plebiscytów literackich. Nie inaczej jest w tym roku z Nagrodą Nike.

Bardziej niż to, kogo nominowano, zwraca uwagę to, kogo pominięto. Nie ma wśród nominowanych gigantów polskiej sceny literackiej - Szczepana Twardocha, którego „Pokora” to - moim zdaniem - najlepsza powieść śląskiego pisarza, Olgi Tokarczuk, której „Czuły narrator” był jedną z najlepiej...

Rozmowa z Joanną Krakowską, autorką "odmieńczej rewolucji. performansu na cudzej ziemi" w Resecie Obywatelskim przypomniała mi o tym, że człowiek też może nosić szelki. 

JK - Queer, czyli wbrew. Pod tą definicją się podpisuję, myślę, że queer to jest wbrew, a komu i czemu, to o tym można rozmawiać.

WSZ - Wbrew kapitalizmowi. "Namawia się nas, żebyśmy kupowali tęczowe kubki do kawy, doświadczyliśmy zmian tak wielkich, że trudno je przetrawić jednoczesnie tak pogmatwanych, że trudno je zrozumieć”, mówi jedna z bohaterek Twojej książki, Sarah Schulman. (...) Masz tęczowy kubek?

JK - Mam tęczowe szelki

Z podrzędnych barów, kawiarni z podłymi scenami, których wnętrza wyglądało jak grota Aladyna, gdzie rozsypany brokat mieszał się z bombkami, girlandami ozdób, chińskimi lampionami i karaluchami, wyszedł ruch, który zmienił współczesną kulturę amerykańską, a co za tym idzie - w jakiś sposób wpłynął na kulturę na całym świecie. Co ciekawe przy pewnym udziale Polaków, choć ich z książki Joanny Krakowskiej trzeba wyłuskiwać i niekoniecznie są to najciekawsze znaleziska. Na szczęście w wywodzie jest też badaczka niezwykle logiczna i uporządkowana, o co trudno, gdy pisze się o świecie wypełnionym...

Jedną z największych zalet książki Joanny Krakowskiej, "odmieńcza rewolucja - performans na cudzej ziemi" są przekłady klasycznych już tekstów aktywistycznych, poetyckich, jakkolwiek ich nie będziemy nazywać - tekstów będących wezwaniem do zmiany. Przegiętych, bombastycznych, przesadzonych, a czasem prostych i pozornie naiwnych. June Jordan w "Wierszu o moich prawach" (przekł. Olga Byrska) pisze: "my jesteśmy niewłaściwymi ludźmi / o niewłaściwym kolorze skóry niewłaściwego konynentu", a Peggy Show o lesbijskim teatrze Medusa śpiewała: "Lesbijski rajd /Nie trać tych frajd / Szukaj...

Po debacie dwóch mężczyzn, którzy do tego debatowali osobno tak sobie myślę, że gorzej być nie może. Ale tak już myślałem wiele razy. Za to udało mi się znaleźć całkiem sensowne tłumaczenie manifestu Zoe Leonard, tj. przekład Joanny Krakowskiej dla pisma Widok. To wiersz - manifest przypominający kto jest marginalizowany w przestrzeni publicznej i kto nie dostaje dwóch godzin w telewizji na prezentowanie swojej wizji świata. Jakoś naiwnie chcę wierzyć, że gdyby choć jedna z osób z wiersza Leonard miała szansę na te dwie godziny to by znaczyło, że coś się zmieni.