Są głośne, nagradzane, wyróżniane. A jednocześnie nudne, przekombinowane, wtórne, pozbawione języka, napuszone, pretensjonalne, przereklamowane. Oto moje największe literackie rozczarowania roku 2023. Najlepsze książki, najciekawsze reportaże, najważniejsze powieści. Czas podsumowań to festiwal radości i szczęścia. Zwłaszcza dla wymienionych. A przecież nie każda przeczytana w czasie mijającego roku książka była dobra. Niejedną przeznaczyliśmy na wieczne niedoczytanie. Wielcy mistrzowie (i mistrzynie) zawodzili, obiecujący młodzi stawali się nudziarzami w sile wieku, a na spodziewanej...

W Odrzanii całe dzieciństwo miałem pod górkę. Na moje nieszczęście mieszkaliśmy w dolinie. Na przystanek - pod górę. Do szkoły - pod górę. Nawet cmentarz mieliśmy „na górce”, więc rodzinny optymizm kazał nam mówić, że spokój znajdziemy kiedyś „na górce”. Nie poniemieckie, nie odrzańskie, nie podwałbrzyskie, ale "podgórkę" to były okolice. Moja rodzinna miejscowość miała niezwykłe szczęście. Do 1945 roku reklamowała się hasłem „najwyżej położonego miasta w Prusach”, w Polsce pozostał jej tytuł „najwyżej położonego ratusza”. Zawsze coś. Różnie się łączyło przedwojenne z powojennym. A to...

“Kajś” z Nike!!!

Zbigniew Rokita laureatem 25. edycji Literackiej Nagrody “Nike”!

Jury podjęło identyczna decyzję jak czytelnicy i czytelniczki w swoim plebiscycie!

"To faszystowskie gówno, w którym się teraz znajdujemy, też się kiedyś skończy" - powiedział na gali nagrody “Nike” Grzegorz Piątek. 

Wczorajszą galę zdominował protest i jedno pytanie: “Gdzie są dzieci z Michałowa?”

25 rocznica nagrody z jednej strony pokazała jej siłę, za którą odpowiada zarówno to kto ją organizuje i transmituje, długa historia i potrzeba istnienia “najważniejszej” nagrody literackiej. Z drugiej strony obnażyła...

Nagroda wędruje do… Zbigniewa Rokity i “Kajś”!

Wasze czytelnicze serduszka powędrowały do reportera ze Śląska!

W tym tygodniu odwiedziłem Rokitę w Gliwicach. Poszliśmy na spacer przez miasto i przez Wojtulę dotarliśmy do Ostropy, w której mieszkał prapradziad Rokity. I w której zginął.

Jedyna bomba zrzucona na Ostropę trafiła prosto w jego dom. I to już po wojnie, zrzucona przez Sowietów być może omyłkowo.

Nasz spacer i rozmowa w dzisiejszej “Gazecie Wyborczej”, a ja nie ukrywam, że bardzo mnie nagroda dla Rokity cieszy, bo od początku kibicowałem tej książce. Po części to też moja opowieść. Ale więcej o tym w tekście.

Z Nogaś na stronie w GW rozmawiamy z finalistkami i finalistami Nagrody Nike. Wczoraj mogliście przeczytać rozmowę Michała z Grzegorzem Piątkiem, dzisiaj zapraszam na opowieść o Śląsku, czyli rozmowę ze Zbigniewem Rokitą.

WOJCIECH SZOT: - Cytujesz w "Kajś" Alojza Ketzlera z Ciska na Śląsku Opolskim: „To nie my przekraczaliśmy granice, ale to granice nas przekraczały". Jakie granice przekroczył Zbigniew Rokita, pisząc książkę?

ZBIGNIEW ROKITA: - Granicę prywatnego i publicznego. Pisząc "Kajś", miałem poczucie odbierania sobie intymności. Fajnie jest mieć miejsce, w którym można się skryć przed...

Oto przed Państwem finałowa siódemka Literackiej Nagrody Nike. - Kasper Bajon, “Fuerte”, wyd. Czarne - Krzysztof Fedorowicz, “Zaświaty”, wyd. Wysoki Zamek [TU RECENZJA] - Aleksandra Lipczak, “Lajla znaczy noc”, wyd. Karakter - Grzegorz Piątek, “Najlepsze miasto świata”, wyd. WAB [TU RECENZJA] [TU ROZMOWA] - Jacek Podsiadło, “Podwójne wahadło”, wyd. WBPCiAK - Zbigniew Rokita, “Kajś”, wyd. Czarne [TU RECENZJA] [TU KOLEJNA RECENZJA] - Monika Śliwińska, “Panny z "Wesela", wyd. Wydawnictwo Literackie Więcej o książkach-finalistkach piszemy dzisiaj z Michałem Nogasiem w “Gazecie...

Dzięki nominacji do Nike wróciłem do "Kajś" Zbigniewa Rokity i napisałem kilka refleksji na temat tej książki, która powinna być lekturą obowiązkową. Polecam się. TU CZYTAJ

Oto one!

- Kasper Bajon, “Fuerte”, wyd. Czarne

- Waldemar Bawołek, “Pomarli”, wyd. Czarne

- Krzysztof Fedorowicz, “Zaświaty”, wyd. Wysoki Zamek

- Igor Jarek, “Halny”, wyd. Nisza

- Bożena Keff, “Strażnicy fatum”, wyd. Krytyka Polityczna

- Michał Komar, “Skrywane”, wyd. Czuły Barbarzyńca

- Joanna Krakowska, “Odmieńcza rewolucja”, wyd. Karakter

- Jerzy Kronhold, “Długie spacery nad Olzą”, wyd. Wydawnictwo Literackie

- Justyna Kulikowska, “Tab_s”, wyd. WBPCiAK

- Adam Leszczyński, “Ludowa historia Polski”, wyd. WAB

- Aleksandra Lipczak, “Lajla znaczy noc”, wyd. Karakter

- Elżbieta Łapczyńska, “Bestiariusz nowohucki”, wyd. Biuro Literackie

Tegoroczna edycja Literackiej Nagrody NIKE jest wyjątkowa, bo nagroda obchodzi właśnie ćwierćwiecze. Kto ma szansę na zostanie 25 laureatem bądź laureatką NIKE?

Rozczarowanie jest uczuciem wpisanym w każdy wybór jurorów konkursów i plebiscytów literackich. Nie inaczej jest w tym roku z Nagrodą Nike.

Bardziej niż to, kogo nominowano, zwraca uwagę to, kogo pominięto. Nie ma wśród nominowanych gigantów polskiej sceny literackiej - Szczepana Twardocha, którego „Pokora” to - moim zdaniem - najlepsza powieść śląskiego pisarza, Olgi Tokarczuk, której „Czuły narrator” był jedną z najlepiej...

[TOP 10]

Dziesięć najważniejszych książek tego roku - moim zdaniem. Zdaniem Szota. Bez fikcji aktualnie.

KSIĄŻKA ROKU

Mikołaj Grynberg, “Poufne”

UZASADNIENIE:

Książka Grynberga dla każdego będzie czymś innym - dla jednych opowieścią o rodzinie przepełnionej miłością i dbaniem o wspólnotę, dla innych o traumie wyrażanej w mikropęknięciach, dla innych - opowieścią o ich życiu. O żadnej książce w tym roku nie słyszałem tak często od znajomych - “to moja historia”, “to może i rodzina Grynberga, ale też i moja”. Rzadko zdarza się, by korzystając z autobiograficznych motywów stworzyć powieść...