- To był tata-kwoka.

- Rodzina to odpowiedzialność, a matka się jej bała.

Z Agatą Passent na rozmowę o zapiskach i korespondencji Agnieszki Osieckiej zebranych w tomie "Czekając na człowieka" umawialiśmy się na początku roku. 14 lutego, tuż przed naszą rozmową zmarł Daniel Passent.

Agata Passent przełożyła rozmowę o jeden dzień.

- Dziękuję, że przyszłaś. Jestem trochę zaskoczony.

- Dlaczego? Myślałeś, że będę płakać cały dzień?

- Ludzie różnie reagują.

- Dużo płaczę. Utrata to proces, który nigdy się nie kończy. Najbardziej współczuję jednak wnukom, bo one najmniej dziadkiem zdążyły się "napaść",...

[MAM NADZIEJĘ, ŻE ROSJA STANIE SIE WIĘZIENIEM] - Zawsze pamiętaliśmy, że w naszym kraju trwa wojna - mówi Kateryna Babkina, ukraińska pisarka, która uciekła z Kijowa Kateryna Babkina, laureatka ubiegłorocznej Literackiej Nagrody Europy Środkowej “Angelus” dotarła do czekającego na nią Wrocławia. Miała przyjechać na rezydencję literacką w stolicy Dolnego Śląska dopiero w sierpniu, jednak wojna zmusiła ją do natychmiastowego wyjazdu z Kijowa. Z córeczką i matką są bezpieczne w mieszkaniu zaoferowanym przez Wrocławski Dom Literatury. Gdy umawialiśmy się na rozmowę, zadałem Katerynie...

- Szczególnie myślę dzisiaj o osobach queer z Ukrainy, które muszą walczyć nie tylko z queerfobią czy homofobią, ale i rosyjskim imperializmem - mówił mi Bryan Washington, którego pierwsza w Polsce książka, "Upamiętnienie" w przekładzie Macieja Świerkockiego już za chwilę nakładem Wydawnictwo Cyranka. To książka o tym, że w relacjach między ludźmi najważniejsza jest troska o innego człowieka. I chyba od wielu lat nie czytałem tak dobrej prozy, gdzie główni bohaterowie są niehetero. I do tego niebiali. I mają gdzieś co pomyślą o nich biali i hetero. Ma to swoją moc, za jakiś czas więcej o...

Porozmawiajmy o czytelnictwie, księgarniach i przyszłości rynku książki. W Gazecie Wyborczej rozmawiam z Agnieszką Kurc z Księgarnii Skład Główny i jest to rozmowa bez owijania w bawełnę.  --- Agnieszka Kurc: Nie wierzę już w programy namawiające nieczytających do czytania. Nasz klient czyta - i to czyta czasem bardzo dużo! - ale coraz częściej nie stać go na zakupy w księgarni stacjonarnej. Do Składu Głównego przyjeżdżają ludzie z całej okolicy, także z Łodzi. Ale ostatnio jest ich mniej - wybierają zakupy w internecie czy w sieciach, gdzie jest dużo taniej. --- Dbacie o "swoje"...

Obejrzeliście "Nie patrz w górę"? To teraz poczytajcie o tym, co możemy zrobić tu i teraz.

Gdybym miał wskazać osoby, od których czegoś się w tym roku nauczyłem, to jedną z nich byłaby Natalia Hatalska, z którą na stronie GW rozmawiam o mediach społecznościowych, chatbotach dla których dobrze być miłym i tym dlaczego warto wyłączyć powiadomienia, zdać się na stream, a nie tylko "ulubione".

"Wiek paradoksów" Hatalskiej to świetnie napisana książka, która trudne treści opowiada w sposób przystępny, ale nie porzucając naukowych ambicji. To, co mi się w niej też podoba to fakt, że Autorka stawia...

Kto patrzy na Was z dzisiejszej jedynki GW?

David Diop, laureat tegorocznego Międzynarodowego Bookera, autor fantastycznej powieści "Bratnia dusza" (tłum. Jacek Giszczak). --- Wojciech Szot: Alfa Ndiaye, bohater twojej książki „Bratnia dusza", senegalski strzelec służący we Francji podczas I wojny światowej, marzy o powrocie do domu z – jak piszesz – „regulaminowym karabinem i maczetą w drugiej ręce". Maczeta nie była regulaminowa? David Diop*: Dla większości żołnierzy francuskich zdecydowanie nie była regulaminowa, ale kirasjerzy senegalscy byli w nie celowo wyposażeni. Armia...

W onlajnie znajdziecie mój wywiad z Maciejem Świerkockim, którego przekład "Ulissesa" właśnie zniknął z księgarni (dodruk pojawi się na początku listopada). Premierę miała też książka Świerkockiego poświęcona książce Joyce'a i problemom translatorskim, o której również rozmawiamy, bo jak nie porozmawiać w Łodzi o "Łodzi 'Ulissesa'".

---

WSZ - Co panu dało te siedem lat pracy nad Joyce'em?

MŚ - Satysfakcję ze zdobycia szczytu. Jako były człowiek gór lubię używać metafor wspinaczkowych. A ten przekład to dla mnie udane zakończenie wyprawy. Czy ładne technicznie, to już inna sprawa.

WSZ - Wytyczył pan nową ścieżkę.

Z Nogaś na stronie w GW rozmawiamy z finalistkami i finalistami Nagrody Nike. Wczoraj mogliście przeczytać rozmowę Michała z Grzegorzem Piątkiem, dzisiaj zapraszam na opowieść o Śląsku, czyli rozmowę ze Zbigniewem Rokitą.

WOJCIECH SZOT: - Cytujesz w "Kajś" Alojza Ketzlera z Ciska na Śląsku Opolskim: „To nie my przekraczaliśmy granice, ale to granice nas przekraczały". Jakie granice przekroczył Zbigniew Rokita, pisząc książkę?

ZBIGNIEW ROKITA: - Granicę prywatnego i publicznego. Pisząc "Kajś", miałem poczucie odbierania sobie intymności. Fajnie jest mieć miejsce, w którym można się skryć przed...

Wojciech Szot: Jak przyjął pan propozycję MEN, by na listę lektur szkolnych wpisać dramat "Przed sklepem jubilera" Karola Wojtyły? Jacek Popiel: Z zadowoleniem, choć oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że decyzja ta nie wynikała z analiz polonistów czy postulatów nauczycieli, ale z przyczyn ideowych. Gdy tego rodzaju ruchy wykonują politycy, nie służą one ani osobie autora, ani młodzieży, która dany tekst ma czytać. Prawie każdy kolejny minister edukacji miał ambicje, by wpływać na tę listę. Robili to Roman Giertych i Katarzyna Hall, robi Przemysław Czarnek. Polityka powinna jednak trzymać się z daleka od listy lektur.

Dzisiaj w onlajnie rozmowa dla której warto było wstać w środku mojej nocy i pojechać do Wałbrzycha.

O tym co czyta młodzież, jak czyta i dlaczego trzeba uczyć krytycznego myślenia rozmawiam z Tomaszem Smejlisem, polonistą z III LO w Wałbrzychu.

---

WSZ - A może przyjdą czasy, że trzeba będzie obowiązkowo czytać na polskim Jana Pawła II? Na razie minister Czarnek wprowadził jego teksty na listę lektur uzupełniających.

TS - Nie wierzę tu w niczyje dobre intencje. Tu nie chodzi o literaturę. To zły pomysł, jeśli weźmiemy pod uwagę, ile mamy tekstów do przeczytania. To nie jest "pokolenie JP2", a...