W "Tomku na Alasce", dziesiątej części słynnego cyklu, polski podróżnik kieruje angielską wyprawą na daleką amerykańską Północ. Ale skąd w ogóle ta książka, skoro Alfred Szklarski, twórca "Tomka", nie żyje od trzech dekad?

"Tomki" Alfreda Szklarskiego czytali prawie wszyscy. W czasach, gdy dostęp do informacji o świecie i historii był ograniczony, przygodowe powieści Alfreda Szklarskiego, których akcja działa się na "krańcach świata", były źródłem informacji i kształtowały wyobraźnię Polaków. Pisane w czasach, gdy upadały potęgi kolonialne, dziś irytują językiem, dydaktyzmem i wyższościowym, europocentrycznym spojrzeniem.

Dzisiaj w podcaście Znad Mapy rozmawiam z Magdaleną Grzebałkowską, reporterką której książki “1945” i “Wojenka” w pasjonującym stylu przybliżają wojenne historie z innej perspektywy niż ta, do której przyzwyczaiła nas edukacja szkolna.

Grzebałkowska - Wybrałam mapę Stumilowego Lasu, bo jak zadałeś mi pracę domową, żebym wybrała sobie jakąś mapę, to uznałam, że najważniejsze jest pierwsze skojarzenie, a nim była właśnie mapa z “Kubusia Puchatka”. Z takiego starego wydania w granatowej okładce.

Mapa była czarno-biała i znajdowała się na wklejce, czyli zaraz za okładką a przed treścią. Bardzo...

Dzisiaj piszę o wojennych wspomnieniach Sigrid Undset, które czyta się ze sporą przyjemnością mimo trudnego tematu. Pisarka opisuje swoją ucieczkę do Stanów, do których wiodła ją droga przez Sowiety.

“Czternaście dni w Rosji” to najciekawsza część tej książki, napisana z ironią, zajadłością, wspaniały literacko opis kraju, który - w porównaniu do Norwegii - wydaje się pisarce tkwić wciąż w średniowieczu. Mężczyźni “policzki mieli brudnosine, brudnożółte lub brudnorude”, ulice “są pełne dziur u wybojów”, a tramwaje “tańczą i podskakują na falujących szynach”. Rosja, zdaniem Undset, “zbudowana...

Tegoroczna edycja Literackiej Nagrody NIKE jest wyjątkowa, bo nagroda obchodzi właśnie ćwierćwiecze. Kto ma szansę na zostanie 25 laureatem bądź laureatką NIKE?

Rozczarowanie jest uczuciem wpisanym w każdy wybór jurorów konkursów i plebiscytów literackich. Nie inaczej jest w tym roku z Nagrodą Nike.

Bardziej niż to, kogo nominowano, zwraca uwagę to, kogo pominięto. Nie ma wśród nominowanych gigantów polskiej sceny literackiej - Szczepana Twardocha, którego „Pokora” to - moim zdaniem - najlepsza powieść śląskiego pisarza, Olgi Tokarczuk, której „Czuły narrator” był jedną z najlepiej...

Oto one!

- Kasper Bajon, “Fuerte”, wyd. Czarne

- Waldemar Bawołek, “Pomarli”, wyd. Czarne

- Krzysztof Fedorowicz, “Zaświaty”, wyd. Wysoki Zamek

- Igor Jarek, “Halny”, wyd. Nisza

- Bożena Keff, “Strażnicy fatum”, wyd. Krytyka Polityczna

- Michał Komar, “Skrywane”, wyd. Czuły Barbarzyńca

- Joanna Krakowska, “Odmieńcza rewolucja”, wyd. Karakter

- Jerzy Kronhold, “Długie spacery nad Olzą”, wyd. Wydawnictwo Literackie

- Justyna Kulikowska, “Tab_s”, wyd. WBPCiAK

- Adam Leszczyński, “Ludowa historia Polski”, wyd. WAB

- Aleksandra Lipczak, “Lajla znaczy noc”, wyd. Karakter

- Elżbieta Łapczyńska, “Bestiariusz nowohucki”, wyd. Biuro Literackie

- W szkołach powinno być więcej treści katolickich i patriotycznych, na przykład poprzez zmianę kanonu lektur i podręczników do historii - zapowiedział jesienią minister edukacji Przemysław Czarnek.

Do konsultacji właśnie trafiła nowa lista lektur.

Wśród dotychczasowych lektur dla uczniów podstawówek, które wypadają z listy w nowym projekcie ministra Czarnka są m.in. książka Nancy H. Kleinbaum "Stowarzyszenie Umarłych Poetów" (rozsławiona ekranizacją Petera Weira), "Winnetou" Karola Maya oraz "Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi" Rafała Kosika.

Czym one zawiniły? Zdaniem...

Justyna Kulikowska z nominowanego do Literackiej Nagrody Nike tomu "tab_s" na dobrą noc dla Państwa.

Wojna dla dziecka to trauma i groza, ale też zabawa i śmiech. Dziecięca perspektywa jest nieoczywista, trudna do uchwycenia, zmitologizowana, zapomniana. Jak ją opisać, jak uniknąć pułapek, które zastawia na nas pamięć?

"Dzieciństwo jest potężniejsze niż fikcja" – pisze Barba w "Świetlistej republice", a cytat pomaga w odczytaniu drugiej jego powieści, która ukazała się w Polsce – "Małych rączek". To również historia dziecięcej wspólnoty, tym razem sierocińca, do którego trafia siedmioletnia Marina. Przebywające tam od lat dziewczynki stanowią jeden organizm, który rozbija pojawienie się atrakcyjnej koleżanki. Co wieczór Marina wybiera jedną z nich, rozbiera, maluje i traktuje jak lalkę, której wszystkie dzieci opowiadają swoje smutki i troski. Ta perwersyjna zabawa znajduje swój tragiczny finał, w którym...

Post udostępniony przez Zdaniem Szota (@zdaniem_szota)