„Czarni Murzyni wpadali / do wiader pełnych śmietany”, pisał Gałczyński o trupie Senegalczyków, których - w 1931 roku - można było oglądać tuż obok stołecznego zoo. Nie było to jedyna miejsca, gdzie mieszkańcy stolicy gapili się na przybyszy. „Wczoraj na pl. Józefa Piłsudskiego, w pobliżu kawiarni hotelu Europejskiego, zgromadził się wielki tłum przechodniów”, donosił „Kurier Poranny”. Gapiów było tak wielu, że wstrzymali ruch na ulicy. Powodem zbiegowiska było „pojawienie się na tarasie kawiarni kilku murzynek, uczestniczek trupy wsi Senegalskiej”, donosił reporter „Kuriera...

Wciąż wysyłacie pocztówki z wakacji? Czy już porzuciliście ten piękny zwyczaj? W moim miejscu pracy piszę o historii pocztówek. O ich dwóch, złotych erach. *** Był 13 lipca 1951 roku. „Serdeczne pozdrowienia posyła tobie Kochany mężu Łucja. Kochany mężu mam prośbę do ciebie, przywieź z sobą cherbatę i kwasu cytrynowego 2 deka, bo tu niema nic. Herbatę mamy w domu w kredensie pod jajkami. Do rychłego i miłego zobaczenia. Twoja żona Łucja". Na wszelki wypadek dopisała: „kwas kupisz w drogerji" (pisownia oryginalna). Mąż miał na imię Ryszard, a pocztówkę wysłano do Chorzowa, w...

Żar leje się z nieba, to może macie ochotę na rozmowę o... Unii Lubelskiej. Ukraińska historyczka, Natalia Starczenko napisała fantastyczną książkę o tym, jak z perspektywy ukraińskiej wyglądał świat dawnej Rzeczypospolitej. "Ukraińskie światy Rzeczypospolitej" (tłum. Tomasz Hodana, Katarzyna Kotyńska) polecam wszystkim, którzy lubią zobaczyć, że nie ma jednej historii, ale też - jeśli chcecie dowiedzieć się, jak bardzo niehomogeniczny był to świat. Starczenko: - Unia Lubelska to bardzo ważne wydarzenie w ukraińskich dziejach. W historii powszechnej, znanej ze szkoły, panuje...

- W Stanach pytają mnie o polskich studentów. Uważam, że są bardziej kreatywni, Polska kształci rebeliantów - mówi Ewa Domańska, profesor nauk humanistycznych związana z UAM i profesor wizytująca na Stanford University. Domańska zajmuje się m.in. metodologią, teorią i historią historiografii, a także nowymi tendencjami w badaniach humanistycznych. Ale zanim o teorii, czas na praktykę. *** Wojciech Szot: Czego historyk może się nauczyć w domu pogrzebowym? Prof. Ewa Domańska: Przekroczenia kulturowo-społecznej refleksji nad śmiercią w stronę jej biologicznej materialności,...

On - członek elitarnej jednostki bojowej AK. Ona - córka znanego malarza. Ich ślub do kościoła św. Alaksandra na placu Trzech Krzyzy przyciągnął żołnierzy podziemia. I gestapo. W ręce Niemców wpadła para młoda i ponad 50 konspiratorów. Kto zdradził? *** Pan młody - nazywał się Mieczysław Uniejewski, pseudonim "Marynarz" - był porucznikiem Marynarki Wojennej, podczas kampanii wrześniowej służył na ORP „Gryf", był wśród obrońców Helu. Po kapitulacji trafił do oflagu w Woldenbergu, z którego uciekł, i w 1942 roku przedostał się do Warszawy. Od razu zaangażował się w walkę...

Fornalską zastąpiła Wrzosowa, Buczek musiał ustąpić Strażackiej, a Świerczewski Sienkiewiczowi. Jednak Karol Marks trzymał się mocno. W mojej rodzinnej miejscowości jedna z ostatnich w Polsce ulic autora "Kapitału" długi czas krzyżowała się z placem Odrodzenia, który to płynnie - bo bardziej niż placem, był zbiorem parkingów i rozjazdów - przechodził w plac Jana Pawła II. Marks łączący Kasprzaka z Odrodzeniem to trudny bohater. Niemiec, Żyd, okropny mądrala, którego tezy z jednej strony dawały milionom ludzi nadzieje na zmianę, a z drugiej - tych samych ludzi uwięziły w zbrodniczych...

Nie ma lepszego towarzysza na obłąkańcze czasy niż "Rękopis znaleziony w Saragossie" Wojciecha Hasa, piszę w miejscu pracy.

Choć o filmach nie piszę, to gdy redaktor M. powiedział, że chciałby tekst na 60 rocznicę premiery "Rękopisu...", zaświeciły mi się oczka. Bo to jedno z najdziwniejszych dzieł w historii kina. Owiane legendami i opowieściami, które mogą wręcz odstręczać od jego obejrzenia.

7 powodów, dla których warto obejrzeć film Hasa? Pewnie i sto by się znalazło. Jakie były Wasze powody? Po jakie argumenty byście sięgnęli, żeby zachęcić do jego obejrzenia? A może ktoś chce odradzić? Pogadajmy...

- W związku z kłopotliwą sytuacją w bieżącym roku i z większymi wydatkami rodzice szykują mi zarobki, bo szczególnie na przednówku brakuje podstawowych artykułów żywnościowych, jak chleb i kartofle. Wynajmują mnie ludzie we wsi do odpasania tak zwanej kolejki przy ogólnowiejskiej trzodzie bydła, pasanego przez pastucha wynajętego na cały okres letniego pasania, a pomoc stanowi dwóch pomocników - tak rok 1908 zapamiętał Michał Więcko, kronikarz wsi Pomygacze. *** - Jest też zupełnie niezwykła "Kronika wsi Pomygacze" Michała Więcki… - opowiada mi dzisiaj Paweł Rodak, profesor z...

- Bo wam szło tylko o niepodległość - z rozgoryczeniem mówi jeden z bohaterów "Romansu Teresy Hennert" Zofii Nałkowskiej, powieści napisanej ledwie pięć lat po "odzyskaniu ukochanego śmietnika", jak stwierdził inny pisarz, Kaden-Bandrowski. Przed kilkoma miesiącami postanowiłem przeczytać kilka powieści, w których pisarze i pisarki niemal "na gorąco" rozliczali się z tą nową Polską. Przeczytałem "Pokolenie Marka Świdy" Andrzeja Struga, "Romans..." Nałkowskiej, "Łuk" Kadena-Bandrowskiego ale też mniej znaną "Fortunę kasjera Śpiewankiewicza". I wróciłem do "Przedwiośnia"...

Od ponad dekady Waldemar Stopczyński, nauczyciel z Wejherowa, domaga się korekty utrwalonej w podręcznikach, wspomnieniach, filmie Jerzego Passendorfera „Zamach" (1959), a także we współczesnych nam publikacjach wersji wydarzeń, do których doszło 1 lutego 1944 roku podczas słynnego zamachu na "kata Warszawy" SS-brigadeführera Franza Kutscherę. W akcji przeprowadzonej przez oddział Armii Krajowej do zadań specjalnych „Pegaz" zginęło czterech bojowców. Część winy za te ofiary spadła po wojnie na Stanisława Huskowskiego „Alego", uczestnika akcji i zastępcę jego dowódcy.

Stopczyński twierdzi, że...