- Co było cudem w pana życiu? Henryk Waniek - Cała egzystencja jest cudem. To nie był przymiotnikowy, cudowny cud, jakaś cudowność urojona, ale cud sam w sobie. Życie toczyło mi się od jednego cudu do następnego. *** - Wędrowanie nie musi być świadome - mówi mi Henryk Waniek, niezwykły malarz i pisarz, którego zbiór esejów "Wędrowiec śląski" właśnie się ukazał. Waniek: - Zaczyna się z chwilą narodzin, od wrzucenia nas w ten świat. Początkowo jesteśmy raczej noszeni i wożeni, ale przecież kawałek po kawałku, krok po kroku, zaczynamy dreptać gdzieś. Wszystko jest wędrówką....

Herzyk, autorka komiksu "Wolność albo śmierć" w 2023 roku otrzymała Nagrodę Literacka Podróż Hestii.

- „Łakome” jako idea pojawiły się już prawie dziesięć lat temu. Towarzysząc mamie w chorobie wiedziałam, że będę kiedyś chciała o tym napisać. Zależało mi na opisaniu żałoby, która pojawia się jeszcze przed utratą, ale też życia - wzmożonego, łapczywego, łakomego. - mówi mi Małgorzata Lebda, której „Łakome” zostały Odkryciem Empiku 2023 w kategorii Literatura. 

Wojciech Szot: Jesteś już uznaną poetką, ale jako prozaiczka zadebiutowałaś „Łakomymi”. Jak się odnajdujesz jako autorka fikcji?

Małgorzata Lebda: Odkryciem było to, że z byciem prozatorką wiążą się inne zadania społeczne. Teraz więcej...

Takiego zdjęcia się tutaj pewnie nie spodziewaliście. Okazją do ślubnej fotografii jest rozmowa z Marcinem Adamcem, byłym księdzem, który swoje doświadczenia opisał w książce "Odnaleziony ksiądz". *** Adamiec - Kościół musi się zmienić. Kariera kapłańska dzisiaj oparta jest często na wielkiej, ludzkiej tragedii. Idziesz tam naładowany ideałami, chcesz naśladować Chrystusa, a po dziesięciu latach okazuje się, że siedzisz w jakiejś parafii, gdzie najambitniejszym twoim zadaniem jest wyremontowanie kościoła. Nie masz dzieci, rodziny, zainteresowań. Remont organów to szczytny cel, ale...

- Książki takie jak "Tatuażysta z Auschwitz" nowozelandzkiej autorki Heather Morris mają za zadanie dotknąć w nas bolesnego miejsca, ale tak, by nie bolało za bardzo - mówi mi kulturoznawca i psychoterapeuta Jan Borowicz, z którym rozmawiam o książkach z gatunku "Auschwitz z Auschwitz". *** Szot: - Częstym zarzutem wobec popularnych powieści "obozowych" jest zarzut o polonizację i chrystianizację Zagłady. Borowicz: - Te wątki się oczywiście pojawiają, ale faktycznie trzeba podkreślić, że polskie powieści wojenne i obozowe – w przeciwieństwie do tych powstających na "Zachodzie" – są...

- Musiałam radykalnie porzucić autorytarny sposób zarządzania - mówi Alicja Knast, która prowadzi jedno z najważniejszych europejskich muzeów. Do lektury naszej rozmowy chciałbym Was dzisiaj zachęcić. *** Knast: - Gdy zostałam dyrektorką praskiej Galerii Narodowej, zaskoczyło mnie to, jak bardzo oczywiste było dla wszystkich, że trzeba dzieciom zaoferować rozrywkę, która staje się równo cennym elementem dizajnu wystawy. Młodzież czy dzieci mają prawo nie rozumieć, o co nam, dorosłym, chodzi. W 2021 roku Knast wygrała konkurs na kierowanie tą niezwykle prestiżową instytucją....

- Pracuję jako tłumaczka z polskiego. I choć najbardziej interesowała mnie na studiach literatura XX wieku, to jednak najwięcej czytałam Mickiewicza - mówi Bora Chung, koreańska pisarka i tłumaczka w rozmowie, do której lektury Was dzisiaj zapraszam.

Bora Chung: - Co ciekawe, w kulturze koreańskiej można znaleźć motywy podobne do tych, które znajdujemy u Mickiewicza. Także podobne emocje, nastrój.

***

Rozmawiamy o inspiracjach „Dziadami” Adama Mickiewicza, miłości do Witolda Gombrowicza i jej nowej powieści, „Sny umarłych” przełożonej przez Dominikę Chybowską-Jang.

***

Wojciech Szot: - Jestem...

Co za czasy nastały! Po raz pierwszy rozmawiam z... dyrektorem z TVP. I jest to dobra rozmowa o ważnych sprawach. *** Michał Kotański, dyrektor Teatru im. Żeromskiego w Kielcach został wczoraj nowym dyrektorem Teatru Telewizji. (...) Szot: - Cały czas obawiam się, że będzie to wyglądało jak grupa rekonstrukcyjna "czasów sprzed PiS". Kotański: - Nie chcę, by to był skansen, ani miejsce nostalgicznego powrotu do "starych, dobrych czasów". Ale też nie chcę, by było to miejsce sterowane przez polityków. Teatr Telewizji będzie inny, dlatego że są już inni twórcy. Wielu młodych...

- Ludowa historia skierowana jest do wyższej klasy średniej, która chce się wyegzorcyzmować ze swojej wyższości - mówi ktoś, kogo chciałbym, żebyście poznali. Przed wami Tomasz Wiślicz, historyk z PAN i autor jednego z artykułów w wydanej niedawno "Ludowej historii kobiet". Wiślicz: - To, co wytworzyło się w Polsce jako "historia ludowa", jest w dużej mierze opowieścią stworzoną pod potrzeby rynku książki. Nasz wywiad o queerowej historii, ludowej historii, żołnierzach wyklętych, ludowych bohaterach, którzy przełamują stereotypy, ale też o tym, co wydaje się prawicowym historykom,...

Dzień przed wręczeniem PASZPORTÓW POLITYKI spotkamy się z nominowaną do tej nagrody AGNIESZKĄ PAJĄCZKOWSKA, autorką niezwykłych eseistycznych książek o fotografii i życiu społecznym: WĘDROWNY ZAKŁAD FOTOGRAFICZNY i NIEPRZEZROCZYSTE. Wieczór prowadzi Wojtek Szot.