Osoby piszące reportaże z oczywistych przyczyn takich jak wyczyn, nakład pracy, zaangażowanie emocjonalnego mają potrzebę opowiadania o sobie. Są na to różne formuły jak choćby autoreportaż w stylu Mariusza Szczygła (przykład pozytywny, choć trochę narcystyczny), czy reportaż uczestniczący ale napisany z dystansem i analizą własnych przeżyć jak u Matthew Desmonda w “Eksmitowanych” (tłum. Tomasz S. Gałązka). Okazuje się, że jest też taka formuła, która osiąga szczyty kuriozalności i pretensjonalności, a mianowicie - wstęp do polskiego wydania. Eliane Brum, autorka skądinąd niezłego zbioru...

"Dla moich rodziców upadek komunizmu to był upadek ich świata. Nie byli zwolennikami partii komunistycznej, ale mimo wszystko... Gdy jesteś po pięćdziesiątce, nie ma już tak wielu rzeczy, które możesz zrobić w przyszłości.

Jednak dla mnie to była zupełnie inna historia. Dla mnie to było tak, jakby cały dom mojego życia został skonstruowany z okien i nagle wszystkie te okna się otworzyły."

Zapraszam do wysłuchania mojej rozmowy z Siergiejew Lebiediewem, autorem m.in. nominowanych do nagrody Angelusa "Dzieci Kronosa" i "Granicy zapomnienia" (tłum. Grzegorz Szymczak).

Dzisiaj dla Państwa słynny fragment "Preludium" Williama Wordswortha w przekładzie Stanisława Kryńskiego. Wordsworth opisywał w nim przełęcz Simplon, którą przekroczył podczas młodzieńczej wyprawy po Europie. Gdy dzisiaj jesteśmy zasypywani stosami literatury himalaistyczno-alpejsko-tatrzańskiej warto pamiętać dzięki komu ludzie zaczęli w ogóle po tych szczytach chodzić. Wszystko przez tych romantyków i ich piękne wersy.  

“Ne mutlu Türküm diyene” - “jakże szczęśliwy jest ten, kto może się nazywać Turkiem”, mówił Mustafa Kemal Atatürk i przez lata cytat ten pozwalał na zapomnienie o tym, że kemalistowskie reformy przeprowadzane w ekspresowym tempie i bez - jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli - konsultacji społecznych, to nic innego jak przemoc. O tym, jak Turcja - w pewnym stopniu nawet i słusznie - wraca do dawnych czasów, jak szuka swoich źródeł i jakie są tego konsekwencje dla milionów mieszkańców tego kraju, pisze Agnieszka Rostkowska w reportażu, który jest poprawny, co nie jest słowem szczególnie pochlebnym.

To już druga książka będąca - w jakimś stopniu - efektem konkursu Wydawnictwa Poznańskiego na projekt książki reporterskiej. Wydawnictwo daje 15 tysięcy, co jest naprawdę dobrą kasą (choć jak sobie podzielimy przez czas pracy potrzebny…, no ale to już jest patologia w ogóle polskiego rynku książki, że pracujemy za grosze, bo to przecież prestiżowo mieć książkę, a reportaży nikt już prawie nie publikuje, więc wszyscy robią książkę za książką), a autor/ka ma dzięki temu trochę mentalnego luzu i może popracować nad książką. O tyle wstępu, przydługo mi wyszło, ale już przechodzimy do...

Jarosław Iwaszkiewicz dla Państwa na dobrą noc. Wiersz o performansie jakim jest życie.

Post udostępniony przez Zdaniem Szota (@zdaniem_szota)

Przeglądam książkowe zapowiedzi na najbliższy rok, choć kątem oka spoglądam na stertę książek z 2020, które czekają na lekturę i to wszystko zaczyna mnie przerażać. Ale rynek książki ma to do siebie, że chyba tylko w styczniu mamy krótką przerwę, a później startujemy. Mógłbym wymienić dziesiątki ciekawych tytułów, które zaplanowano, ale pozwolę się ograniczyć do wspomnienia tylko o kilku, na które czekam bardziej niż na inne. Zatem na pewno przeczytam w tym roku: luty 2021 - Rebecca Solnit, "Matka wszystkich pytań, tłum. Barbara Kopeć-Umiastowska, wyd. Karakter marzec 2021 - Kacper...

Krystyna Dąbrowska dla Państwa na noc z wierszem ironicznym i ciepłym. Bardzo chciałbym, żeby sytuacja z wiersza nie byla tylko wymyślona na potrzeby poetyckiej kreacji, bo to wspaniała historia.

Post udostępniony przez Zdaniem Szota (@zdaniem_szota)

Rok ZOZI zaczynamy od klasyka poezji i wiersza, w którym podmiot liryczny przypomina, że wojenne doświadczenia sprawiły, że wiele osób straciło zdolność do przeżywania iluzji. Adam Zagajewski dla nas na dobrą noc, choć to nie jest zbyt pomagający w zasypianiu wiersz.