Posty o gatunku literackim: non-fiction

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Europejska Stolica Kultury 2029

[GAZETA WYBORCZA] "Lublin i Katowice! Kto jeszcze w finale walki o Europejską Stolicę Kultury 2029?"

Cztery miasta powalczą w finale o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 roku. Kto ma szansę na 100 milionów złotych dotacji?

Europejska Stolica Kultury to jedna z najciekawszych unijnych inicjatyw kulturalnych. Nagradzane miasta poza tytułem dostają finansowe wsparcie od Komisji Europejskiej oraz - przeważnie - szeroki strumień krajowych dotacji. W ostatnich latach dużo częściej niż do dużych miast tytuł wędruje do mniejszych miejscowości. Jakie miasta dostaly się do finału? ZOBACZ

Czytaj post
wywiad, Małgorzata Omilanowska, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Omilanowska: Nie da się z Bronisława Wildsteina zrobić Olgi Tokarczuk"

Jak już będę duży, to chcę być choć trochę tak mądry, jak Małgorzata Omilanowska. *** Wojciech Szot - Co pani poczuła 15 października? Małgorzata Omilanowska - Ulgę. Ulgę, że nie muszę się wyprowadzać z Polski. Podjęliśmy z mężem decyzję, że jeśli nie uda się zakończyć władzy PiS, to jednak będziemy emigrować, co w naszym wieku jest już bardzo trudne. Ale dożywać swoich dni w tak dusznej atmosferze, ze świadomością, że dojdzie do erdoganizacji państwa… Gdybyśmy nie osiągnęli takiego wyniku wyborczego, to nie byłoby już szans na kolejne demokratyczne wybory. Czuję olbrzymią...

Czytaj post
spotkania autorskie, Maja Sołtysik, Debiuty, Marta Strzelecka

Debiuty - Marta Strzelecka

Każdy z nas musiał zmierzyć się z systemem edukacji. Niektórzy wspominają go z uśmiechem na twarzy, inni - z łzą w kąciku oka. Jako uczennica liceum, przekraczając próg szkoły, nieczęsto myślę o tym, w jaki sposób zdobywali wiedzę moi przodkowie i przodkinie. Osobą, która zadała sobie to pytanie, jest Marta Strzelecka. Aby poznać odpowiedź, wybrała się w podróż do szkoły w Nałęczowie, prężnie działającej na początku dwudziestego wieku.

Celem tutejszej nauki było przygotowanie kobiet z różnych klas do umiejętnego prowadzenie gospodarstwa. Do placówki pod opieką ziemianek przybywały głównie...

Czytaj post
Znak, Zbigniew Rokita

[RECENZJA] Zbigniew Rokita, „Odrzania”

W Odrzanii całe dzieciństwo miałem pod górkę. Na moje nieszczęście mieszkaliśmy w dolinie. Na przystanek - pod górę. Do szkoły - pod górę. Nawet cmentarz mieliśmy „na górce”, więc rodzinny optymizm kazał nam mówić, że spokój znajdziemy kiedyś „na górce”. Nie poniemieckie, nie odrzańskie, nie podwałbrzyskie, ale "podgórkę" to były okolice. Moja rodzinna miejscowość miała niezwykłe szczęście. Do 1945 roku reklamowała się hasłem „najwyżej położonego miasta w Prusach”, w Polsce pozostał jej tytuł „najwyżej położonego ratusza”. Zawsze coś. Różnie się łączyło przedwojenne z powojennym. A to...

Czytaj post
wywiad, Krzysztof Mrowcewicz, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Autor podręcznika do polskiego: To klon tego, co powstało przed 20 laty. Przykręcono mi śruby" - rozmowa z Krzysztofem Mrowcewiczem

- Gdyby pan wiedział, ile ja bojów o ten podręcznik stoczyłem - mówi mi Krzysztof Mrowcewicz, profesor, eseista i poeta, autor podręcznika do języka polskiego „Przeszłość i dziś”, a do tego… miłośnik numerologii. Mrowcewicz: Byłem na przykład krytykowany za kolokwialny język. Tylko że ja uważałem to za jedną z największych zalet tej książki. Nie wiem, na ile to jeszcze widać w ostatniej wersji. Przykręcono mi śruby *** Jest wybitnym eseistą, erudytą najwyższej miary, a przy tym człowiekiem skromnym i zaskakującym rozmówcę swoimi pasjami. Jest też Mrowcewicz autorem jednego z...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Ireneusz Kania

[GAZETA WYBORCZA] "Ireneusz Kania (1940-2023)"

- Źródłem moich działań przekładowych od zawsze był ten sam napęd: ciekawość świata, dążenie do zrozumienia rzeczy, których nie rozumiem, albo przynajmniej przybliżenia się do tego co mnie zawsze pasjonowało. A pasjonowało mnie wiele rzeczy - stare odległe kultury, wielkie egzotyczne tradycje, religie i oczywiście języki - mówił Ireneusz Kania w rozmowie z Zofią Zaleską. Zmarł Ireneusz Kania, jeden z najwybitniejszych tłumaczy na język polski. Urodził się 19 września w 1940 roku w Wieluniu. Ukończył romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W latach 60. pracował w krakowskim...

Czytaj post
wywiad, Gazeta Wyborcza, Natalia Judzińska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej

[GAZETA WYBORCZA] "O tym, jak Rywka usiadła po nieżydowskiej stronie sali. "Cisza jest przyzwoleniem na przemoc"" - rozmowa z Natalią Judzińską

Rozmowa, którą musicie przeczytać.

***

Mam dla Was historię o oporze i uporze. Sile i odwadze. Ale też o przemocy i pogardzie, na której budowano po 1918 roku nasz kraj.

Dzisiaj nie jest inaczej. I choć wydaje nam się, że o tym wiemy, osoby takie jak Natalia Judzińska, uświadamiają nam, że jednak to za mało. I wciąż jesteśmy ostrożni w analogiach. A nie powinniśmy.

***

WSZ - 26 lutego 1937 roku na wykładzie chemii analitycznej jakościowej Rywka Profitkier zajęła miejsce po prawej stronie sali, czyli tam, gdzie zwyczajowo mogli siadać tylko nie-Żydzi. Całe zdarzenie miało miejsce jeszcze przed...

Czytaj post
Literacki Nobel, Jon Fosse

Jon Fosse z Literacką Nagrodą Nobla!

Tegoroczny Nobel powędrował do jednego z najważniejszych pisarzy naszych czasów, czego niestety długi czas w Polsce nie dostrzegaliśmy. Od kilku dni czytam pierwszą część "Septologii" w przekładzie Iwony Zimnickiej i zdumiewa mnie jak wiele tu się dzieje na poziomach zupełnie niefabularnych, czysto formalnych, grach językowych. Ile tu jest w melodii, jakie to bywa nieuchwytne, a przecież też całkiem dosadne i konkretne. To wielkie dzieło - myślę tu o całym dorobku pisarza - doczekało się Nobla. W 40 lecie twórczości, niemal 100 lat po ostatnim Noblu dla Norwegii. Kupcie sobie...