Są głośne, nagradzane, wyróżniane. A jednocześnie nudne, przekombinowane, wtórne, pozbawione języka, napuszone, pretensjonalne, przereklamowane. Oto moje największe literackie rozczarowania roku 2023. Najlepsze książki, najciekawsze reportaże, najważniejsze powieści. Czas podsumowań to festiwal radości i szczęścia. Zwłaszcza dla wymienionych. A przecież nie każda przeczytana w czasie mijającego roku książka była dobra. Niejedną przeznaczyliśmy na wieczne niedoczytanie. Wielcy mistrzowie (i mistrzynie) zawodzili, obiecujący młodzi stawali się nudziarzami w sile wieku, a na spodziewanej...

Nic tak nie wciąga w opowieść, jak pierwsze zdanie, czy akapit. I niczego tak dobrze nie zapamiętujemy.

„Pisanie w czasach zmierzchu i chaosu nie potrzebuje oryginalnych pierwszych zdań” - pisze odrobinę prowokacyjnie Renata Lis w świetnym, autobiograficznym eseju "Moja ukochana i ja". Ma rację - liczy się opowieść i to, co z niej przejmiemy jako własne. Jednocześnie Lis trochę prowokuje, bo sama przecież tworzy pierwsze zdanie swojej opowieści tak, że bardzo chcemy za jej opowieścią podążać. Pisze Lis: „Teczka jest z brązowej tektury, zawiązywana na tasiemki”. Czyż nie jest to zdanie, które wciąga w opowieść?

“Noce zarazy” Orhana Pamuka to epickie pożegnanie z postmodernizmem. Książka, która porywa czytelnika dobrze już znanymi zabiegami. Czytadło na długie, letnie godziny spędzane gdzieś na hamaku, czy - w polskich realiach - w pociągu. Czy to powieść wybitna? Zdecydowanie nie. Czy czytałem codziennie i jednak z jakiś powodów nie mogłem odłożyć? Tak. Jeśli ktoś oczekuje, że w swojej jedenastej powieści Pamuk zaskoczy czymś fanów - jest w błędzie. “Noce zarazy” niczym szczególnym nie zaskakują, może poza objętością, ale i do tej nas Pamuk przyzwyczaił. Nie ma tu wymyślania powieści na...

Noblista odpowiada na zapotrzebowanie Zachodu na kogoś, kto będzie "mostem między kulturami". I choć nie unika mówienia o polityce, są w Turcji tematy, o których nawet Orhan Pamuk nie mówi. I nikt nie pyta go o nie.

W 2023 r. Turcja obchodzi setną rocznicę ustanowienia republiki: 29 października 1923 r. proklamowano oficjalną nazwę państwa, a Wielkie Zgromadzenie Narodowe wybrało Mustafę Kemala Atatürka na pierwszego prezydenta. 

Czy to stulecie Turcy będą świętować jako mieszkańcy kraju demokratycznego i świeckiego, czy autorytarnego i podążającego drogą dalszej islamizacji, okaże się już po tym weekendzie.

Na zdjęciu drzemiący Orhan Pamuk. Sam się narysował.

A ja mam dla was dzisiaj dwie o nim opowieści. I jedną o Turcji.

Zaczynamy?

---

Dwanaście godzin. Codziennie. Tyle poświęcał Pamuk na pisanie “Nocy zarazy”. Pisał w dzień i w nocy. Trzy godziny snu, godzina pisania i znowu trzy godziny snu.

Rysunek pokoju, w którym powstawała powieść znalazł się w uroczej książce, “Uzak Dağlar ve Hatıralar” (Góry odległe i wspomnienia). To wybór kilkuset stron z notatników tureckiego Noblisty, który ukazał się w Turcji w zeszłym roku.

Notatki obejmują lata 2009-2021. Pamuk okazuje się być świetnym rysownikiem....

Po latach nowe wydanie jednej z moich ulubionych powieści! Orhan Pamuk już niedługo w Warszawie podczas empikowego festiwalu. "Muzeum niewinności" możecie kupić też w księgarniach bardziej kameralnych. #kurzojady #muzeumniewinności #wydawnictwoliterackie #annaakbikesulimowicz #orhanpamuk #masumiyetmüzesi

Post udostępniony przez Kurzojady (@kurzojady_insta) Maj 14, 2018 o 2:36 PDT

“Muzeum niewinności” to lektura, która zrobiła na mnie naprawdę spore wrażenie, co zapewne mogliście zauważyć na Kurzojadach w ostatnich dniach. Orhan Pamuk opisuje historię miłości między Kemalem, pochodzącym ze stambulskiej socjety biznesmenem a Füsun, daleką, ubogą krewną, która pracuje jako ekspedientka w butiku z niekoniecznie oryginalnymi strojami. Miłość naszych bohaterów nie może się w pełni zrealizować, gdyż Kemal jest zaręczony z kobietą ze swojej sfery, a romans z Füsun to namiętne szaleństwo, które początkowo w ogóle nie miało przerodzić się w coś poważniejszego. Przeradza się w...

Dobry wieczór, według kalendarza mamy dzisiaj "Coming Out Day", "Międzynarodowy Dzień Dziewcząt" oraz "Dzień Pamięci Generała Pułaskiego". Pozwolicie, że tego ostatniego dzisiaj pominiemy a ujawniony gej, WSZ, wrzuci tu fragment książki Pamuka, który warto czytać dziewczynkom, by nigdy nie zgodziły się na taką rzeczywistość. Zatem ujawniajcie się, walczcie z homofobią, seksizmem, patriarchatem i czytajcie książki.

Fantastyczne muzeum poświęcone książce Orhana Pamuka, "Muzeum niewinności". Niestety dla osób, które książki nie czytały to jest to wizyta pozbawiona sensu. Na zdjęciu paszport głównej bohaterki. #kurzojady #kurzojadywtrasie #orhanpamuk #muzeumniewinności #masumiyetmüzesi #themuseumofinnocence #wydawnictwoliterackie #istanbul #bookstagram

Post udostępniony przez Kurzojady (@kurzojady_insta) 8 Paź, 2017 o 4:05 PDT

Przeczytane. Rano wizyta w rzeczywistym Muzeum Niewinności. Bardzom ciekaw. Relacja na FB już niebawem. [WSZ] #kurzojady #kurzojadywtrasie #orhanpamuk #muzeumniewinności #turcja #turkishliterature #instabook

Post udostępniony przez Kurzojady (@kurzojady_insta) 7 Paź, 2017 o 2:47 PDT