Gdy zaczynaliśmy plebiscyt "Książka 25-lecia", pisaliśmy, że "przez 25 lat w polskiej literaturze działy się rzeczy niezwykłe". Niezwykłe rzeczy wydarzyły się także w trakcie plebiscytu. Przez trzy tygodnie byliśmy świadkami setek rozmów o literaturze, sporów i ostrych czasem kłótni w komentarzach i mediach społecznościowych. 

Czytelnik bądź czytelniczka "Wyborczej" skrywająca się pod pseudonimem "abanazar" napisała pod jednym z naszych artykułów, że "plebiscyt" jest jak głosowanie na najlepszą piosenkę rockową. "Ludzie się pokłócą o Deep Purple i Hendrixa, a i tak zawsze wygrywa »Stairway to Heaven«".

To ostatnie chwile plebiscytu "Książka 25-lecia". Od trzech tygodni w moim miejscu pracy niemal codziennie rozmawiam o polskiej literaturze - z krytyczkami i krytykami, pisarzami i pisarkami, dziennikarzami, bookstagramerami i jednym raperem. W poniedziałek wywiad z "legendą rynku książki" (kogo tak się nazywa, jak myślicie?), a na finał jeszcze kilka słów ode mnie. Nie tylko o "Sąsiadach". *** Ile można rozliczać dziadka za Wehrmacht? - Czytaj niebezpiecznie - postuluje Azar Nafisi, irańska literaturoznawczyni, zmuszona przed laty do wyjazdu z kraju. Jej zdaniem zbyt często...

- O polskiej fantastyce pisze się dopiero wtedy, gdy już nie ma jak jej przemilczeć - mówi "Wyborczej" Marcin Zwierzchowski, dziennikarz specjalizujący się w fantastyce. - Ilu fantastycznych pisarzy i pisarek jest powszechnie ignorowanych - dodaje. Zwierzchowski - Radkowi Rakowi kibicuję już od debiutu. Gdy przeczytałem "Kocham cię, Lilith", pomyślałem: "Ten gość robi coś naprawdę fajnego". Dwa lata później, w 2016 roku, ukazało się "Puste niebo", które uważam za dzieło wybitne, ale jakoś nikt o nim nie pisał, poza oczywiście środowiskiem fantastycznym. Gdy wyszła "Baśń…", od razu...

Od "Sąsiadów" do "Chłopek". 25 najważniejszych polskich książek ostatniego 25-lecia? "Żadna inna książka wydana po 1989 r. nie wywołała takiego wstrząsu", pisze Agata Żelazowska o "Sąsiadach" Jana Tomasza Grossa. "Nie ma polskiej humanistyki bez tej książki" - tak Magdalena Kicińska ("Pismo") napisała o "Do Europy - tak, ale razem z naszymi umarłymi". Emilia Dłużewska ("Gazeta Wyborcza") ma rację, gdy stwierdza, że Masłowskiej w "Wojnie polsko-ruskiej..." udało się stworzyć "język oddający współczesną Polskę". Zofia Król z "Dwutygodnika" zauważa, że "Piosenka o zależnościach i...

Stosik 25-lecia? Które z tych książek macie w domu? Która z nich jest dla Was ważna, może najważniejsza? Chcemy razem z Wami wybrać Książkę 25-lecia! Najpierw jednak poprosiliśmy 40 dziennikarek i dziennikarzy o podanie ich “10 najważniejszych książek” mijającego 25-lecia tego stulecia. Stosik, który podpieram to właśnie tytuły, które najczęściej pojawiały się wśród wskazań zaproszonych przez nas osób. Teraz czas na Czytelników i Czytelniczki. Książka 25-lecia to…? *** Przez 25 lat w polskiej literaturze działy się rzeczy niezwykłe. Byliśmy świadkami fantastycznych debiutów,...

Jedno jest pewne - wszystkiego w 2025 roku nie przeczytamy. A co przeczytamy? Tu już pewności mi brak. Wydawcy mamią i kuszą setkami niezwykle ciekawych tytułów. Od Norwegii po Australię. W 2025 r. literatura zabierze nas w fascynującą podróż dookoła świata. Czy nowa powieść Sally Rooney (na zdj.) okaże się tak dobra, jak zapowiadają amerykańskie dzienniki? Czy "James" Percivala Everetta to naprawde tak dobra książka, jak mówią amerykańskie rankingi? I czy przypadnie nam do gustu twórczość australijskiej pisarki, której nazwisko zelektryzowało kilka miesięcy temu niemal cały...

- Jeśli coś mam dobrze rozpoznane w Polsce, to sposób myślenia pewnego typu polskich inteligentów. Z tego powodu wiem, jak łatwo jest przejechać się kijem po prętach klatki, w której sami się zamknęli, więc tak, doskonale wiedziałem, jakie będą reakcje - Szczepan Twardoch opowiada o ćwierćwieczu swojej twórczości. I wybiera książkę 25-lecia. *** Wojciech Szot: 25 lat temu… Szczepan Twardoch: Studiowałem na Uniwersytecie Śląskim, na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych. Zacząłem od filozofii i politologii, jednak okazało się, że na politologii na UŚ uczą jakieś...

Czy Karol Wojtyła to najbardziej niedoceniony polski pisarz? A Olga Tokarczuk najbardziej przeceniona pisarka? Tak wynika z ankiety przeprowadzonej przez Instytut Literatury wśród krytyków i krytyczek. --- Od kilku miesięcy "Nowy Napis", organ prasowy Instytutu Literatury publikuje ankiety, w których krytycy i krytyczki (oczywiście uważnie wyselekcjonowani) odpowiadają na pytanie kto jest najbardziej przecenionym i niedocenionym pisarzem tworzącym po 1945 roku. --- Grażyna Halkiewicz-Sojak, profesorka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i specjalistka od twórczości Norwida,...

Do czego to dochodzi, żebym pisał polemiki z redaktorem Illgiem w obronie nagrody im. Kutza dla Szczepana Twardocha.

---

Pisze były redaktor naczelny Znaku: "Wyobrażam sobie, jak zareagowałby na nie znany z ciętego języka Kazimierz Kutz". To manipulatywne używanie patrona nagrody. Czy w nagrodach chodzi o to, by ich laureat był kopią patrona? A może o to, by honorować tych, którzy zajmują głos w tych samych sprawach i choć prezentują inny styl, wzbudzają reakcje, o co dzisiaj nie tak łatwo. I to jest dzisiaj postawą społecznie zaangażowaną.

Zupełnie niepotrzebnie Illg angażuje do swoich...

- Ty bardziej Olga Tokarczuk czy Blanka Lipińska - pytają Dwa Sławy w "Nie znasz wad". To pytanie zrozumieją też zagraniczni czytelnicy i czytelniczki, bo obie pisarki odniosły w ostatnim roku międzynarodowy sukces. Tokarczuk chwalą recenzenci, a książki Lipińskiej okupują listy bestsellerów m.in. w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Przyjrzałem się też innym "polskim sukcesom". --- Świat może i nie oszalał w 2021 roku na punkcie polskiej literatury, ale kilku autorów i autorek z Polski nazwisk przyciągnęło uwagę tak czytelników, jak i krytyki literackiej. Rynek książki w...