Nie żyje Maksym Krywcow, ukraiński poeta, którego debiutancki tom w tym roku ukaże się nakładem wydawnictwa Pogranicze. Zginął na froncie. - Coś w nim było prawdziwego - napisała po śmierci Krywcowa ukraińska pisarka, Oksana Zabużko. - Jego debiutancki tom był na mojej noworocznej liście „do kupienia", przyznała autorka "Planety Piołun". - Fiołkami mój najdroższy syn wyrośnie - napisała matka poety, nawiązując do jednego z jego wierszy. Maksym Krywcow miał 33 lata. Zginął razem z kotem Darwinem, o którym pisał w swojej twórczości. Pracował nad swoją pierwszą...

Pierwsza w tym roku moja Książka Tygodnia. W "Welewetce" znalazłem chaos form i tematów, ale znalazłem też niezwykle ciekawą opowieść o samej reporterce, która zmaga się z tożsamością, rodziną, przestrzenią. I ta autobiograficzna, rodzinna opowieść jest najsilniejszą stroną "Welewetki". *** Żeby tańczyć z obrazem nie wystarczy mieć silne ramiona. - Do obrazu trzeba się nadawać - mówi Joanna, jedna z bohaterek “Welewetki”, reportażu Stasi Budzisz poświęconego jej rodzinnym Kaszubom. Rodzinność jest u niezwykle ważna, ale do niej wrócimy za kilka chwil. Zostańmy z Joanną i obrazem, do...

Wiemy, kto w 1973 roku był nominowany do Nobla! Szwedzka Akademia co roku otwiera swoje archiwa i ujawnia kolejne nazwiska. 50 lat temu nominowano 100 osób, w tym - zaledwie - sześć kobiet. Wśród nominowanych są weterani noblowscy, ale też niezwykle ciekawi debiutanci. Zacznijmy od weteranów. Po raz 16 nominowano Thorntona Wildera. Ten wybitny amerykański prozaik i dramaturg, laureat m.in. Nagrody Pulitzera, tłumacz Sartre'a, najbardziej zasłynął sztuką "The Matchmaker", na podstawie której powstał legendarny musical "Hello, Dolly!". Wilder po raz pierwszy został nominowany w...

Udało mi się! Nie przeczytałem zbyt dużo. W okresie “świątecznym” obiecałem sobie, że nie będę siedział nosem w książkach i to mi się udało. Inna sprawa, że niezbyt wypocząłem. Ale to na inną opowieść, bliższą w klimacie początkowi listopada niż końcówce grudnia. Tak czy inaczej - książek czasem można mieć dość i niekiedy trzeba od nich odpocząć, zwłaszcza gdy książki to praca. Przeczytałem “zaledwie” trzy tytuły i będę sprawozdawał z lektury. Zaczynamy od pierwszego tomu “Kroniki ze Stambułu” Ersina Karabuluta w przekładzie Ady Wapniarskiej. Świetnie narysowana opowieść łącząca w sobie...

Plany na 2024 rok? Jeśli w końcu otworzą to na pewno pojadę zobaczyć GEM - Grand Egyptian Museum - które od wielu lat powstaje pod Kairem. Będzie to największe muzeum na świecie, a na wystawie będzie można oglądać 5 tysięcy artefaktów z grobu Tutanchamona, słynne łodzie słoneczne, obelisk i pomnik Ramzesa. Mam dla Was dzisiaj obszerny tekst poświęcony muzeum, tutmanii, ale też temu co Egipcjanie uważają za "afrocentryczność" i dlaczego wydali miliard dolców, by całemu światu udowodnić, że to oni są źródłem współczesnej cywilizacji. I jak bardzo przeszkadza im w tym teledysk Michaela...

Dzień dobry w Nowym Roku! Zaczynamy! Gombrowicz, Hłasko, Miłosz. Czy tylko mężczyźni zasługują na "swój rok"? - pytam w moim miejscu pracy. - Politycy wybrali nam patronów 2024 roku, ale gdzie są patronki? I dlaczego księgowa z niewielkich Poddębic byłaby idealną patronką 2024 roku? *** Rok 2024 będzie to dziwny rok. Rok niemal samych mężczyzn. Przynajmniej zdaniem polityków, którzy przyjęli uchwały w sprawie patronów tego roku. Na liście jest tylko jedna kobieta. I to jako "żona". Zapomnijcie o równouprawnieniu, parytetach, feminizmie i innych mrzonkach. *** Patroni 2024...

- Zamierzam w końcu przestać się tłumaczyć i robić swoje - mówiła mi Małgorzata Halber na początku 2023 roku. Rozmową z twórczynią Bohatera zacząłem rok obfitujący w spotkania, rozmowy i pytania. Zadawałem je Idze Świątek, Annie Weronice Marczak, czy profesorowi Rochowi Sulimie. Od prof. Marii Poprzęckiej usłyszałem, że warto spoglądać w niebo. Zeruya Shalev w pierwszym zdaniu wywiadu zadeklarowała, że nie uważa, by przez lata jej pisanie się zmieniło. W ostatnim przyznała, że jednak zmieniło się wiele. Wywiad to nie tylko przepytywanie, to czasem wspólna praca. Cieszę się, że wiele osób...

Małgorzata Lebda dla Państwa.

Ostatni w tym roku wiersz. To był rok, w którym dużo mówiliśmy o rzekach, wodzie, ciekach i meandrujących dopływach. "Oto ciało wody". Pisząc to Lebda przypomina nam o Jezusie, który wziął chleb i łamał go mówiąc: "oto ciało moje". Przeistoczenie Jezusa jest dla wierzących centralnym punktem obrządku. Przeistoczenie sopla jeszcze nie jest w centrum naszego świata, ale powoli zmieniamy akcenty, patrzymy nie tylko na człowieka, ale i świat nieludzki, nadając mu nowe znaczenia. Czy duchowość przyszłych czasów będzie wołać: "oto ciało wody"? Czemu nie. Zatem...

Czas na Wasz ulubiony "sukces Polaków na świecie". W 2023 roku w rolach głównych wystąpili: Piotr Beczała, Tomasz Konieczny, Jakub Józef Orliński, Hania Rani, Behemoth, Vader, 11 bit studios, Anna Sułkowska-Migoń, Krzysztof Warlikowski, Władysław Reymont, Agnieszka Holland, Mikołaj Grynberg, Łukasz Żal, Marcin Dorociński, Bartosz Sztybor i Krzysztof Ostrowski, Rozkoszny, Joanna Bator, Tina Oziewicz i - tradycyjnie - Olga Tokarczuk. *** Jak mierzyć "światowy" sukces w kulturze? To niełatwe. W literaturze sukcesem jest już przekład na inny język. Nagrody dla polskiej literatury...

Dzisiaj mam dla Was recenzję, którą skazano na niepublikowanie. Zamówiona przez ŻiH do magazynu “Tłomackie 3/5" wróciła do mnie z informacjami, że redaktorka naczelna, Monika Krawczyk (a jednocześnie dyrektorka instytucji) ma do niej zastrzeżenia i “że z tekstu przebija wrażenie, że krytykuje Pan komiks głównie za to, że wydało go nie kto inny, tylko Muzeum Getta”, jak napisała osoba pośrednicząca między nami. Zarzut kuriozalny i obraźliwy dla mnie. Poprosiłem we wrześniu o przesłanie mailem uwag i zobowiązałem się do korekty recenzji, bo w niektórych punktach redakcja (chaos, brak...