[ROZMOWA]

Jeszcze nie do końca opadły emocje, a my już rozmawialiśmy. Dzisiaj w GW znajdziecie moją rozmowę z Jessiką Bruder, laureatką Nagrody Kapuścińskiego, autorką "Nomadland".

---

Wojciech Szot - W wywiadach udzielanych po premierze książki wielokrotnie krytykowałaś politykę Donalda Trumpa. Czy dziś, gdy prezydentem jest Joe Biden, masz w sobie więcej optymizmu?

Jessica Bruder - Tak, zdecydowanie. Ale nie można zapominać, że moja książka traktuje o sytuacji na rynku pracy. To sprawa, którą zaniedbały obie strony sceny politycznej. To, czego świadkami byliśmy w USA za rządów Trumpa,...

Jessica Bruder została laureatką Nagrody im. Kapuścińskiego 2021. Jej słynny "Nomadland" to reporterska opowieść o Amerykanach, którzy po kryzysie w latach 2007-09 zostali zmuszeni do prowadzenia niemal koczowniczego, nomadycznego życia w poszukiwaniu pracy.

Jessica Bruder przejechała ponad 24 tys. km, by spotkać ludzi, o których wielu ludzi w Stanach Zjednoczonych nie chce pamiętać. A przecież - pisze amerykańska reporterka - to oni są "jak krwinki w żyłach kraju". 

Odbierając Nagrodę im. Kapuścińskiego za "Nomadland" Jessica Bruder mówiła: - To nie jest historia hollywoodzka, a opowieść o...

Spotkanie z finalistkami XII edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego

Scena Główna - Kanapa Literacka

Finalistkami Nagrody za 2020 rok są Jessica Bruder za książkę „Nomadland. W drodze za pracą”, Eliane Brum za książkę „Kolekcjoner porzuconych dusz. Reportaże z Brazylii”, Jelena Kostiuczenko za „Przyszło nam tu żyć. Reportaże z Rosji”, Karolina Sulej za „Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady” oraz Matilda Voss Gustavsson za książkę „Klub. Seksskandal w komitecie noblowskim.”

[DOKTÓR SADOWSKA - ŻYCIE PO KSIĄŻCE]

Dzisiaj chciałbym się z wami podzielić dwoma historyjkami.

[1]

Plac 3 Krzyży, dzień chłodniejszy od najcieplejszego dnia w roku o trochę za dużo. Idę z psem, jest poprawnie. Nagle on biegnie w moją stronę. Ma na sobie gajerek, ale cały przybrany jest w kontrolowane szaleństwo. Lekko zadyszany.

- Wojtek? ... Ty napisałeś o doktór Sadowskiej? ... Bo ona leczyła mojego dziadka. Ona mieszkała na Niepodległości, prawda?

[prawda]

No tak, moja prababcia była dozorczynią w tej kamienicy. Drugie piętro, od Asfaltowej, taka mała kawalerka.

[prawda]

Tu była kuchenka...

Z Nogaś na stronie w GW rozmawiamy z finalistkami i finalistami Nagrody Nike. Wczoraj mogliście przeczytać rozmowę Michała z Grzegorzem Piątkiem, dzisiaj zapraszam na opowieść o Śląsku, czyli rozmowę ze Zbigniewem Rokitą.

WOJCIECH SZOT: - Cytujesz w "Kajś" Alojza Ketzlera z Ciska na Śląsku Opolskim: „To nie my przekraczaliśmy granice, ale to granice nas przekraczały". Jakie granice przekroczył Zbigniew Rokita, pisząc książkę?

ZBIGNIEW ROKITA: - Granicę prywatnego i publicznego. Pisząc "Kajś", miałem poczucie odbierania sobie intymności. Fajnie jest mieć miejsce, w którym można się skryć przed...

To pierwszy reportaż, którego stałem się jednym z bohaterów. Powiedzieć, że to dziwne uczucie, to mało.

Otóż kilka lat temu ktoś powiedział mi, że holenderski reporter chciałby dowiedzieć się więcej o żydowskim osadnictwie na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej. A że akurat pracowałem nad tym tematem i uważam, że wiedzą zawsze trzeba się dzielić, to spędziliśmy trochę czasu na rozmowach. I teraz czytam w “opowieści o przetrwaniu Zagłady” jak sam opowiadam o tym, że Wałbrzych jest miejscem, w którym się grzebie. To prawda.

---

- Lepiej by było dla Żydów, gdyby wynieśli się w ogóle z Polski,na...

Według bukmacherów największe szanse na literackiego Nobla 2021 mają Japończyk Haruki Murakami i pochodząca z Gwadelupy Maryse Condé.

Bukmacherzy biorą pod uwagę nagrody literackie, zwłaszcza te przyznawane za całokształt twórczości oraz poprzednie werdykty Akademii Szwedzkiej.

W 120-letniej historii nagrody nie zdarzyło się, by w dwóch kolejnych latach nagrodę otrzymali pisarze z tego samego kraju. Można zatem (ale jedynie można) spodziewać się, że w tym roku Nagroda Nobla w dziedzinie literatury nie trafi do autorki lub autora ze Stanów Zjednoczonych. 

Kto zatem jest na liście?

Całość tutaj

Atwood w tym świetnym zbiorze wykładów o literaturze mówi wiele na temat świata, wlasnego pochodzenia, pierwszych krokach w literaturę. Ale mówi też wiele o roli pisarki w zmieniającym się świecie.

---

“Wady związane z byciem kobietą trudniącą się pisaniem - przede wszystkim pisaniem wierszy - dobrze znałam, zanim jeszcze dołączyła do ich grona”. Margaret Atwood, jedna z najbardziej znanych na świecie pisarek w pasjonującej książce “O pisaniu” (tłum. Agnieszka Pokojska) opowiada o losie pisarza (a raczej o losie pisarki), mitach związanych z tworzeniem i pisarskich udrękach. (...)

Atwood jest...

Oto przed Państwem finałowa siódemka Literackiej Nagrody Nike. - Kasper Bajon, “Fuerte”, wyd. Czarne - Krzysztof Fedorowicz, “Zaświaty”, wyd. Wysoki Zamek [TU RECENZJA] - Aleksandra Lipczak, “Lajla znaczy noc”, wyd. Karakter - Grzegorz Piątek, “Najlepsze miasto świata”, wyd. WAB [TU RECENZJA] [TU ROZMOWA] - Jacek Podsiadło, “Podwójne wahadło”, wyd. WBPCiAK - Zbigniew Rokita, “Kajś”, wyd. Czarne [TU RECENZJA] [TU KOLEJNA RECENZJA] - Monika Śliwińska, “Panny z "Wesela", wyd. Wydawnictwo Literackie Więcej o książkach-finalistkach piszemy dzisiaj z Michałem Nogasiem w “Gazecie...

Wojciech Szot: Jak przyjął pan propozycję MEN, by na listę lektur szkolnych wpisać dramat "Przed sklepem jubilera" Karola Wojtyły? Jacek Popiel: Z zadowoleniem, choć oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że decyzja ta nie wynikała z analiz polonistów czy postulatów nauczycieli, ale z przyczyn ideowych. Gdy tego rodzaju ruchy wykonują politycy, nie służą one ani osobie autora, ani młodzieży, która dany tekst ma czytać. Prawie każdy kolejny minister edukacji miał ambicje, by wpływać na tę listę. Robili to Roman Giertych i Katarzyna Hall, robi Przemysław Czarnek. Polityka powinna jednak trzymać się z daleka od listy lektur.