Posty w kategorii artykuły

Czytaj post
Jarosław Marek Rymkiewicz, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Poeta Rymkiewicz: koty z Milanówka i złodzieje Polski"

[Jarosław Marek Rymkiewicz (1935-2022)]

Z Nogaś na stronie piszemy w GW o zmarłym w czwartek poecie i eseiście.

---

Rymkiewicza świat był pełen przemocy, definiował go podział na silnych i słabych. Był to świat jak z Pieśni o Nibelungach. Z politycznymi konsekwencjami. Wyzwolenie przez przemoc, niespełniona wizja z "Wieszania" kierują Rymkiewicza w stronę wychwalania władzy udającej, że walczy po stronie "zwykłego człowieka".

Wiersz o krwi na rękach Tuska pokazał, że był przedpogromowym twórcą piszącym w świecie po pogromach. Romantyzacja i barokizacja tej wizji którą dokonywał w poezji była...

Czytaj post
Jacek Giszczak, Marginesy, Justyna Czechowska, Jacek Dehnel, Jarosław Mikołajewski, Anna Bańkowska, Lucy Maud Montgomery, Gazeta Wyborcza, Piotr Oczko

[GAZETA WYBORCZA] "Nareszcie ktoś miał odwagę. Ania to nie jest sentymentalne polskie dziewczę z dworku"

Już wszyscy chyba napisali coś o "Anne z Zielonych Szczytów", zatem czas na mnie i moich rozmówców i rozmówczynie. W artykule m.in. Justyna Czechowska, Jacek Dehnel, Jacek Giszczak i - oczywiście - Anna Bańkowska opowiadają mi nie tylko o Ani/Anne, ale też o przekładach dzieł, które się już dobrze zadomowiły w polskim języku i kulturze.

---

W nowym przekładzie Anny Bańkowskiej (wyd. Marginesy) główna bohaterka książki Lucy Maud Montgomery "Ania z Zielonego Wzgórza" stanie się Anne, a Wzgórza, "Szczytami".

Nowy przekład już wywołał wiele emocji. Czy ma sens? I dlaczego często nowe przekłady klasyki kończą się atakiem na tłumacza.

Czytaj post
Czarne, Gazeta Wyborcza, Krzysztof Jarosz, Annie Ernaux, Magdalena Budzińska

[GAZETA WYBORCZA] "Oto "bezosobowa autobiografia". To właśnie ta książka przyniosła Annie Ernaux międzynarodową sławę"

Dzisiaj w onlajnie GW piszę o jednej z najważniejszych książek, jakie wyszły w Polsce w ostatnich latach. Przeczytajcie "Lata" choćby po to, by zobaczyć jak jeszcze inaczej można opowiedzieć swoje życie.

---

Ernaux porusza najważniejsze tematy, którymi żyło francuskie społeczeństwo drugiej połowy XX wieku i początku kolejnego stulecia. Niektóre z nich są dla polskiego czytelnika odległe, jak choćby wojna w Algierii, ale niektóre wciąż bliskie.

O Janie Pawle II pisze Ernaux: "Był politycznym bohaterem zachodniej wolności, takim Lechem Wałęsą w skali światowej. Jego wschodni akcent, biała szata,...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Jeffrey Moussaieff Masson

[GAZETA WYBORCZA] "Czasem egoizmem jest uśpienie zwierzęcia, a czasem nieuśpienie. Jak przeżyć żałobę po psie"

- Kiedyś oczekiwano od ludzi szybkiego poradzenia sobie ze śmiercią zwierzęcia, dziś opłakiwanie takiej straty uważa się za zdrową i stosowną reakcję - w "Kiedy odchodzi przyjaciel" pisze Jeffrey Moussaieff Masson, amerykański pisarz i obrońca praw zwierząt.

- Zwierzęta są dla nas jak dzieci i dlatego w obliczu ich śmierci, której nie możemy zapobiec, odczuwamy tak ogromną bezradność - pisze Jeffrey Moussaieff Masson, amerykański pisarz, badacz psychoanalizy, weganin i obrońca praw zwierząt. Jego "Kiedy odchodzi przyjaciel" to - jak głosi podtytuł - "Refleksje o śmierci zwierząt domowych"....

Czytaj post
Czarne, Bractwo Trojka, Remigiusz Ryziński, Stowarzyszenie Lambda Warszawa

Chłopak z okładki

“Był to typek z rocznika 72'”

Tydzień temu pisałem o okładce książki Remigiusza Ryzińskiego, “Hiacynt. PRL wobec homoseksualistów”, na której umieszczono zdjęcie autorstwa Jacka Kucharczyka z 1 maja 1990 roku, przedstawiające milicjantów zatrzymujących uczestnika manifestacji (i zadymy) anarchistycznej.

Rozmawiałem wtedy z fotografem. - To zdjęcie z Dworca Centralnego w Warszawie - mówił mi. - Tam się sporo działo - walki i przepychanki z milicją toczyły się przede wszystkim w hali głównej. W korytarzach między zejściami na perony milicja ganiała i zatrzymywała demonstrantów. Było też trochę...

Czytaj post
Czarne, Remigiusz Ryziński, Jacek Kucharczyk

O pewnej manipulacji na przykładzie "Hiacynta" Remigiusza Ryzińskiego

Reportaż jest gatunkiem, który zakłada specyficzny układ między czytającymi, a piszącymi - zaufania. Poetom wierzymy, że gdy piszą o wielkiej miłości, to ją przeżyli - choć jak uczy historia literatury - często miłość jak i śmierć były tylko literackimi toposami. Prozaikom nie wierzymy, choć wyobrażamy sobie światy, której stwarzają i niekiedy angażujemy się w emocje i historie stworzonych przez nich bohaterów. To taka wiara w niewierze. Reporterom jednak wierzymy, że to o czym piszą, było. A co, gdy nie było? Gdy nie ma źródeł, fotografii, zanikła pamięć? Czy wtedy reporter i wydawca...

Czytaj post
Miron Białoszewski, Jerzy Kozłowski, Czarne, Rafał Lisowski, Tomasz Różycki, Rebis, Maciej Świerkocki, Znak, Dobromiła Jankowska, Anna Bikont, Colm Toibin, Jadwiga Stańczakowa, Pauza, Sigrid Nunez, Cyranka, Krzysztof Jarosz, Filtry, Annie Ernaux, Magdalena Budzińska, Bryan Washington, Mohamed Mbougar Sarr, Akwaeke Emezi

Na co czekam w 2022? Krótki przegląd

To ma być rok, w którym ponoć w końcu dostaniemy "Infinite Jest" Wallace'a po polsku! Nieoficjalny rok Mirona Białoszewskiego, mój rok siedzenia w bibliotece i - jak co roku - rok lawiny wspaniałych tytułów, które będą się średnio sprzedawać, przez co wydawcy będą wydawać ich jeszcze więcej, by pochwalić się "zyskiem" i fetyszyzowanym "wzrostem". Nic się nie zmieni, łatwiej nam mówić o końcu świata niż końcu kapitalizmu. I choć niewielkim powstrzymaniu tej bezsensownej karuzeli. Na jakie tytuły czekam? Jest ich o wiele więcej niż na obrazku, ale postanowiłem kilka wyróżnić. - Anna...

Czytaj post
Zdaniem Szota

Prywatne podsumowanie 2021 roku

To był aż nadto intensywny rok! Ponad sto przeczytanych i zrecenzowanych książek, dziesiątki spotkań poprowadzonych i kilka zrealizowanych ciekawych projektów, a do tego Wy! Tysiące komentarzy, rozmów, dyskusji i opinii, które napisaliście i napisałyście w komentarzach. Bardzo Wam za wszystkie dziękuję! Zawodowo był to czas ważnych zmian. Dołączyłem do ekipy działu “kultura” Gazety Wyborczej, gdzie regularnie piszę Wam o literaturze, rynku książki i okazyjnie rozmawiam z autorami i autorkami. Mogliście znaleźć w druku moje rozmowy z Davidem Diopem, laureatem tegorocznego...

Czytaj post
Agata Loth-Ignaciuk, Szczepan Twardoch, Wisława Szymborska, Aleksandra Mizielińska, Daniel Mizieliński, Bartosz Sztybor, Jerzy Ficowski, Gosia Herba, Witold Szabłowski, Czesław Miłosz, Olga Tokarczuk, Józef Czapski, Remigiusz Ryziński, Barbara Engelking, Piotr Socha, Małgorzata Rejmer, Elżbieta Cherezińska, Bartłomiej Ignaciuk, Blanka Lipińska, Maria Rostocka, Jan Grabowski

Nasi za granicą - "polskie sukcesy" AD 2021

- Ty bardziej Olga Tokarczuk czy Blanka Lipińska - pytają Dwa Sławy w "Nie znasz wad". To pytanie zrozumieją też zagraniczni czytelnicy i czytelniczki, bo obie pisarki odniosły w ostatnim roku międzynarodowy sukces. Tokarczuk chwalą recenzenci, a książki Lipińskiej okupują listy bestsellerów m.in. w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Przyjrzałem się też innym "polskim sukcesom". --- Świat może i nie oszalał w 2021 roku na punkcie polskiej literatury, ale kilku autorów i autorek z Polski nazwisk przyciągnęło uwagę tak czytelników, jak i krytyki literackiej. Rynek książki w...