“Dźwiga na plecach/ dom, ogród, pole,/ krowy, świnie, cielęta, dzieci”. Tak zaczyna się “Chłopka”, wiersz Anny Świrszczyńskiej, który stanowi motto tegorocznego fenomenu czytelniczego, “Chłopek” Joanny Kuciel-Frydryszak. Co pisała i kim była autorka “Chłopki”? O tym można dowiedzieć się z “Poezji zebranych”. Choć nie do końca. Dzisiaj w "Gazecie Wyborczej" znajdziecie moje omówienie tego niezwykłego tomu. Omówienie dość krytyczne wobec niektórych pomysłów redakcji. *** - Im więcej czytam Świrszczyńską, tym głębiej pogrążam się w trudne do nazwania odczucie jej rzeczywistego...

Bareja sprawił, że dzisiaj widzimy te czasy "na śmiesznie", a przecież nikomu nie było do śmiechu, gdy musiał stać w kolejce. To było poniżające.

Wojciech Szot: Zajmujesz się pisaniem książek o PRL. A jaki jest Twój PRL?

Wojciech Przylipiak, autor książki "Zakupy w PRL" : Trochę mroczny, a trochę fajny. Wychowywałem się w latach 80., więc najlepiej pamiętam ich końcówkę i przełom dziesięcioleci.

Co zapamiętałeś?

Syf. Nie umiem tego inaczej nazwać. We wspomnieniach wydaje mi się, że naprawdę było szaro. Knajpy (jak już zacząłem do nich chodzić) - koszmar, ciągle ktoś dostawał w pysk, dookoła...

Czy Jan Paweł II jest najbardziej niedocenionym polskim poetą XX wieku, a jego poezja pozostaje aktualna i może być drogowskazem dla "przyszłych pokoleń"? W senne poniedziałkowe popołudnie mam dla Was tekst, który rozpala do czerwoności! *** Kraków - miasto poetów - Szymborskiej, Miłosza i... Jana Pawła II. Przynajmniej tak można sądzić po plenerowej wystawie "Oto jest droga piękna. Poezja Karola Wojtyły – Świętego Jana Pawła II", która została przygotowana przez Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II. Można ją było oglądać na krakowskich Plantach. - Poezja Karola...

Girdźa Prasad "śni ostatnimi czasy jak szalony". Jest pora deszczowa i nawet tutaj, na tropikalnej wyspie, szum fal zagłuszają "bulgot i dudnienie z chmur". Śniący Girdźa i jego śpiąca na sienniku ułożonym na ziemi żona, Chanda Devi witają czytelników w opowieści, która czerpie z wielu tradycji i źródeł. "Współrzędne tęsknoty", przełożone przez Mikołaja Denderskiego to naprawdę oryginalna, pełna realizmu magicznego opowieść o świecie samotnych ludzi, szukających wspólnoty. Swarup zadebiutowała "Współrzędnymi tęsknoty" w 2018 roku i - jak to piszą media - szturmem podbiła indyjskie...

Dlaczego nie lubił kryminałów? Proszę. Ot, dlaczego. Jest prawdą dobrze znaną tym, co wiedzieli coś o Szocie, że nie umiał odłożyć na półkę żadnego kryminału, dopóki nie dotarł do rozwiązania zagadki. Lektura kryminałów wprawiała go - następnego ranka - w nastrój jednocześnie nieprzysiadalny, jak i bardzo spoczywalny. Bywało, że - niczym bohater pewnej dość udanej noweli - widywany był “owinięty płaszczem, z książką na kolanach”. A “pod mętną kopułą nieba rozciągała się dokoła niezmierna szyba pustego morza. Ale w próżnej, jednolitej przestrzeni brak wewnętrznemu zmysłowi także miary...

Czy są na sali fani Ann Patchett? Mam nadzieję, że tak, bo chętnie dowiem się w komentarzach jakie są powody waszego członkostwa w tym - wirtualnym - klubie. Pozwolicie jednak, że zacznę od siebie. Otóż ja bym się do tego klubu zapisał, po kilkunastu stronach bym składał jednak wypowiedzenie członkostwa, a po kolejnych - prosił o łaskawe powtórne przyjęcie. Patchett bowiem drażni, irytuje, a jednocześnie tak wspaniale opisuje ludzkie emocje, tak wciąga w prostą, wręcz banalną historię, że jednak doczytałem do końca i nie czuję się przez autorkę jakoś za bardzo wymiętolony. Bywa i taka...

Zagłada chorych psychicznie nie jest tematem lektury, który poprawia nastrój. Nie ma tu niczego, co lubi fejs czy insta - pocieszenia, śmiechu, nawet nie ma się o co pokłócić, bo przecież wiemy, że to przerażające. A jednocześnie - wydaje mi się - niewiele wiemy. Znamy hasło encyklopedyczne, a nie historie konkretnych osób. Do nich dotarła Kalina Błażejowska, autorka bardzo dobrze napisanego, wymagającego mnóstwa wkładu, reportażu “Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych”. 

W moim miejscu pracy znajdziecie dzisiaj naszą rozmowę. Dajcie lajka, proszę. Tak, mimo wszystko. Niech się niesie. 

***

Ka...

“Monidło mogło oznaczać nobilitację, symboliczny awans, dawać poczucie, że się wreszcie zasługuje na obraz malarski - unikalny i piękny - na coś, czym można dodać sobie znaczenia, co pomaga fantazjować o lepszym poziomie życie”, pisze Agnieszka Pajączkowska w książce o chłopskiej fotografii.

Kto z Państwa ma w domu monidła dziadków, albo rodziców? A może ktoś ma swoje? Monidło, podobnie jak drukowane “święte” obrazy były honorowymi ozdobami chłopskich chat w XX wieku, a i pewnie niektóre dotrwały do naszej codzienności. Warto spojrzeć na nie jako dokumenty epoki, opowieść o aspiracjach,...

Zapraszamy na spotkanie z Krzysztofem P. Czyżewskim, autorem książki "Izabela i sześć zaginionych koron".

---

Rok 1813. Rosja zwycięża Napoleona i zajmuje Księstwo Warszawskie. Mocarstwa szykują się na Kongres Wiedeński, gdzie zamierzają przypieczętować kolejny rozbiór Rzeczypospolitej. Car Aleksander chce ostatecznie upokorzyć Polaków, ale do tego potrzebna jest mu legendarna Korona Chrobrego –symbol władzy i niepodległości, wspomnienie dawnej potęgi Polski.

Jednak korona zniknęła. Ktoś wykradł ją wraz z całą zawartością wawelskiego skarbca.

Księżna Izabela Czartoryska i jej nieodzowny...

Powieść jak skowyt “Drobny szczegół” to wyrafinowana, pełna literackich niespodzianek, wstrząsająca, empatyczna, emocjonalna, a jednocześnie oszczędna w środkach wyrazu opowieść o przemocy i jej konsekwencjach. Zanim przeniesiemy się na pustynię Negew, gdzie toczy się akcja pierwszej części powieści palestyńskiej pisarki Adanii Shibli, przypomnijmy sobie mapę wiszącą w szkolnej sali. Takie mapy towarzyszą nam przecież od najmłodszych lat. Mapa w szkole Gdy dorastamy, do fantastycznych planów na wyklejkach książek i zjawiskowo kolorowych map w popularnej książce o tytule - a...