To ostatnie chwile plebiscytu "Książka 25-lecia". Od trzech tygodni w moim miejscu pracy niemal codziennie rozmawiam o polskiej literaturze - z krytyczkami i krytykami, pisarzami i pisarkami, dziennikarzami, bookstagramerami i jednym raperem. W poniedziałek wywiad z "legendą rynku książki" (kogo tak się nazywa, jak myślicie?), a na finał jeszcze kilka słów ode mnie. Nie tylko o "Sąsiadach". *** Ile można rozliczać dziadka za Wehrmacht? - Czytaj niebezpiecznie - postuluje Azar Nafisi, irańska literaturoznawczyni, zmuszona przed laty do wyjazdu z kraju. Jej zdaniem zbyt często...

- Wziąłem się za "Lalkę" i odpadłem w połowie - mówi mi Łona, niezwykły raper, autor legendarnych już tekstów. Ale zanim o "Lalce", to padło pytanie, które zawsze chciałem mu zadać. *** - "Ty bardziej Olga Tokarczuk czy Blanka Lipińska"? Adam Zieliński, Łona: Olga Tokarczuk. Choć w sumie: co ja tam wiem? Czytałem "Biegunów" i połowę "Prowadź swój pług przez kości umarłych". Trochę mi wstyd, że nie przeczytałem czegoś więcej. Więc na klasyczne już pytanie „Czy dużo pan czyta", to powiem tak: więcej jest książek, które chciałbym przeczytać niż tych, które...

O czytanie i ulubione książki pytam już trzeci tydzień. Najważniejsze książki 25-lecia? A może jedna, najważniejsza książka na całe życie? Rozmawiałem z Małgorzatą Szejnert, Pauliną Małochleb, Szczepanem Twardochem, Przemysławem Czaplińskim. Pytałem dziennikarzy i dziennikarki - Marcina Zwierzchowskiego, Michała Nogasia, Justynę Sobolewską czy Monikę Olejnik. Pytam Was i jestem wdzięczny za komentarze. W tym tygodniu pytam też tych, którzy często mają - większy niż ktokolwiek z wymienionych - wpływ na to, co się dzisiaj czyta - bookstagramerów, influencerki literackie, osoby od...

Zacznę od nadesłanej dzisiaj opowieści. *** - Rozwodzę się, znalazłam dom, gdzie będę mieszkała z dziećmi. Urządzam się na tyle, na ile czas pozwala. Wczoraj zaczęłam przenosić część swoich rzeczy - w tym książki. Z ponad 400, które mam na regale, wybrałam 20 - tych, które na pewno zostają ze mną na zawsze. I wiesz co? Wzięłam do ręki książkę Marcina Wichy. Zatrzymałam się przy niej na dłuższą chwilę. Chwilę, w której usiadłam na moment, uśmiechnęłam się do dedykacji i przeczytałam ze trzy przypadkowe fragmenty. Wojtek... Wybrałam 20 książek - a tylko przy tej się...

Marcin Wicha (1972-2025) Pisał, że „powinien istnieć specjalny znak interpunkcyjny. Graficzny odpowiednik skurczu krtani”. Powinien. Znalazłby się w tym miejscu. Dokładnie w tym:

O MARCINIE PISZĘ TUTAJ

- W związku z kłopotliwą sytuacją w bieżącym roku i z większymi wydatkami rodzice szykują mi zarobki, bo szczególnie na przednówku brakuje podstawowych artykułów żywnościowych, jak chleb i kartofle. Wynajmują mnie ludzie we wsi do odpasania tak zwanej kolejki przy ogólnowiejskiej trzodzie bydła, pasanego przez pastucha wynajętego na cały okres letniego pasania, a pomoc stanowi dwóch pomocników - tak rok 1908 zapamiętał Michał Więcko, kronikarz wsi Pomygacze. *** - Jest też zupełnie niezwykła "Kronika wsi Pomygacze" Michała Więcki… - opowiada mi dzisiaj Paweł Rodak, profesor z...

- Dzisiaj autorów zabija się nie ostrą krytyką, a przemilczeniem - mówi Paulina Małochleb, znana krytyczka literacka, którą możecie znać jako Książki na ostro Rozmawiamy dzisiaj o krytyce, literaturze, pisarzach i pisarkach oraz o tym, co przed nami. Dajemy nadzieję, ale nie jesteśmy zbyt hojni. *** Paulina Małochleb: Krytyka literacka, jeśli chce przetrwać, musi nauczyć się szybciej dostrzegać fenomeny literackie. Gdy „wszyscy" czytają Blankę Lipińską czy „50 twarzy Greya", wśród krytyków słyszy się głosy, że to bardzo słabe powieści i fascynacja nimi szybko minie, więc nie są...

Afery na miliony, dziwne układy i piramida finansowa. To nie "Wołomin", to rynek książki. *** "Czy płacą panowie wydawcom w terminie", pytał w czerwcu 2001 roku Renek Mendruń z branżowego magazynu "Biblioteka Analiz" braci Olesiejuków, właścicieli jednej z największych hurtowni książek w kraju. "Jak każdy na tym rynku. To zależy od wagi dostawcy" - Jacek Olesiejuk nie owijał w bawełnę. Na początku XXI wieku rynek przeżywał kryzys. Od trzech lat nie odnotowano wzrostu sprzedaży. W 2000 roku 17 procent Polaków miało stały dostęp do Internetu. Co dwudziesty Polak zaś deklarował,...

- Skończyłam się, zanim się zaczęłam — powiedziała kiedyś Dorota Masłowska, autorka najgłośniejszego debiutu XXI wieku, czyli "Wojny polsko-ruskiej...". Gdy okazało się, że dziewiętnastoletnia maturzystka z Wejherowa napisała jedną z najoryginalniejszych powieści w historii polskiej literatury, niemal każdy w Polsce poczuł się zobowiązany do wyrażenia opinii na jej temat. Pisarz i krytyk Jarosław Klejnocki, w "Tygodniku Powszechnym" pytał, "czy artystyczny portrety mentalności dresiarskiej jest nam rzeczywiście niezbędny". I dodawał protekcjonalnie: "Tak sobie może Dorotka po prostu...

- Czym jest "dobra książka"? Skoro szukamy "Książki 25-lecia", to o kryteria postanowiłem zapytać Przemysława Czaplińskiego, krytyka literackiego, profesora literatury współczesnej, wielokrotnie zasiadającego w jury Nagrody Literackiej "Nike". *** Przemysław Czapliński - Dobra książka nadaje własny sens przedstawianemu zjawisku, miesza w hierarchiach literackich, zakłóca nasze języki opisu świata. W sumie dobra literatura to taka, która więcej odbiera, niż daje. Wojciech Szot - Odbiera? Przecież ciągle słyszymy, że literatura ma nam coś dawać. PCZ - Przez "odebranie" rozumiem...