To ostatnie chwile plebiscytu "Książka 25-lecia". Od trzech tygodni w moim miejscu pracy niemal codziennie rozmawiam o polskiej literaturze - z krytyczkami i krytykami, pisarzami i pisarkami, dziennikarzami, bookstagramerami i jednym raperem. W poniedziałek wywiad z "legendą rynku książki" (kogo tak się nazywa, jak myślicie?), a na finał jeszcze kilka słów ode mnie. Nie tylko o "Sąsiadach". *** Ile można rozliczać dziadka za Wehrmacht? - Czytaj niebezpiecznie - postuluje Azar Nafisi, irańska literaturoznawczyni, zmuszona przed laty do wyjazdu z kraju. Jej zdaniem zbyt często...

- Wziąłem się za "Lalkę" i odpadłem w połowie - mówi mi Łona, niezwykły raper, autor legendarnych już tekstów. Ale zanim o "Lalce", to padło pytanie, które zawsze chciałem mu zadać. *** - "Ty bardziej Olga Tokarczuk czy Blanka Lipińska"? Adam Zieliński, Łona: Olga Tokarczuk. Choć w sumie: co ja tam wiem? Czytałem "Biegunów" i połowę "Prowadź swój pług przez kości umarłych". Trochę mi wstyd, że nie przeczytałem czegoś więcej. Więc na klasyczne już pytanie „Czy dużo pan czyta", to powiem tak: więcej jest książek, które chciałbym przeczytać niż tych, które...

Nic nas nie przygotowało na taką książkę. Bo czy spodziewali się Państwo usłyszeć kiedyś głos kobiety, którą przez lata gwałcił ojczym-pedofil? I to głos, który już w pierwszym zdaniu mówi: “Właściwie bowiem także i mnie się wydaje, że najbardziej interesujące jest to, co dzieje się w głowie oprawcy”? Obawiam się, że algorytmy tego miejsca też nam nie pomogą, bo przecież po co nam te słowa? Pedofil? Brzydkie takie. A Neige napisała - to jej słowa - “książkę w poszukiwaniu prawdy”. “Prawdy, którą trudno uchwycić, trudno sformułować, prawdy ponad pozorami. Nie unieważnia ona całkowicie...

O czytanie i ulubione książki pytam już trzeci tydzień. Najważniejsze książki 25-lecia? A może jedna, najważniejsza książka na całe życie? Rozmawiałem z Małgorzatą Szejnert, Pauliną Małochleb, Szczepanem Twardochem, Przemysławem Czaplińskim. Pytałem dziennikarzy i dziennikarki - Marcina Zwierzchowskiego, Michała Nogasia, Justynę Sobolewską czy Monikę Olejnik. Pytam Was i jestem wdzięczny za komentarze. W tym tygodniu pytam też tych, którzy często mają - większy niż ktokolwiek z wymienionych - wpływ na to, co się dzisiaj czyta - bookstagramerów, influencerki literackie, osoby od...

- Robienie z literatury czegoś przeznaczonego tylko dla hermetycznego środowiska na pewno nie poprawi statystyk czytelnictwa - mówi Paweł Truskolaski, jeden z najciekawszych "bookstagramerów". Porozmawialiśmy tym, czym jest bookstagram i jak media społecznościowe zmieniły w ostatnich latach literaturę. *** Wojciech Szot - Czy "Bookstagram" zmienił coś w czytelniczym świecie? Paweł Truskolaski - Pokazał, że książka nie jest tylko rozrywką dla elit. Dokładniej: że książka, o której warto mówić to nie tylko ta "najlepsza". Bookstagram potraktował książkę jak każdą inną rozrywkę -...

Wczoraj Timothée Chalamet przez niemal 140 minut patrzył na mnie z wielkiego ekranu udając, że jest Bobem Dylanem (nieźle udając, przyznaję), więc dzisiaj do kawiarni zabrałem ze sobą Kerouaca “W drodze” w przekładzie Jakuba i Jacka Wasilewskich. Okazją do tej krótkiej opowieści jest nie tylko film, moje marzenia, by udać się w “hot New Jersey night”, jak właśnie wyśpiewuje mi w słuchawki prawdziwy Dylan (“Hurricane”), ale też fakt, że wydawnictwo Replika zadeklarowało zapłacenie za post, w którym poinformuję was o tym wydaniu. Nie ma wstydu informować o Kerouacu, co nie? Są jednak...

Zacznę od nadesłanej dzisiaj opowieści. *** - Rozwodzę się, znalazłam dom, gdzie będę mieszkała z dziećmi. Urządzam się na tyle, na ile czas pozwala. Wczoraj zaczęłam przenosić część swoich rzeczy - w tym książki. Z ponad 400, które mam na regale, wybrałam 20 - tych, które na pewno zostają ze mną na zawsze. I wiesz co? Wzięłam do ręki książkę Marcina Wichy. Zatrzymałam się przy niej na dłuższą chwilę. Chwilę, w której usiadłam na moment, uśmiechnęłam się do dedykacji i przeczytałam ze trzy przypadkowe fragmenty. Wojtek... Wybrałam 20 książek - a tylko przy tej się...

Marcin Wicha (1972-2025) Pisał, że „powinien istnieć specjalny znak interpunkcyjny. Graficzny odpowiednik skurczu krtani”. Powinien. Znalazłby się w tym miejscu. Dokładnie w tym:

O MARCINIE PISZĘ TUTAJ

- W związku z kłopotliwą sytuacją w bieżącym roku i z większymi wydatkami rodzice szykują mi zarobki, bo szczególnie na przednówku brakuje podstawowych artykułów żywnościowych, jak chleb i kartofle. Wynajmują mnie ludzie we wsi do odpasania tak zwanej kolejki przy ogólnowiejskiej trzodzie bydła, pasanego przez pastucha wynajętego na cały okres letniego pasania, a pomoc stanowi dwóch pomocników - tak rok 1908 zapamiętał Michał Więcko, kronikarz wsi Pomygacze. *** - Jest też zupełnie niezwykła "Kronika wsi Pomygacze" Michała Więcki… - opowiada mi dzisiaj Paweł Rodak, profesor z...

- Jeśli coś mam dobrze rozpoznane w Polsce, to sposób myślenia pewnego typu polskich inteligentów. Z tego powodu wiem, jak łatwo jest przejechać się kijem po prętach klatki, w której sami się zamknęli, więc tak, doskonale wiedziałem, jakie będą reakcje - Szczepan Twardoch opowiada o ćwierćwieczu swojej twórczości. I wybiera książkę 25-lecia. *** Wojciech Szot: 25 lat temu… Szczepan Twardoch: Studiowałem na Uniwersytecie Śląskim, na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych. Zacząłem od filozofii i politologii, jednak okazało się, że na politologii na UŚ uczą jakieś...