Posty w kategorii artykuły

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, esej

[GAZETA WYBORCZA] "Czy muzea pomogą powstrzymać katastrofę klimatyczną?"

O dodo, które zjadły mole, syropie klonowym i rogach jednorożca. --- Już pierwsze muzea próbowały zachować dla potomnych naturę - choćby pod postacią wypchanych zwierząt. Dzisiaj walczą o dużo wyższą stawkę: zachowanie planety dla przyszłych pokoleń. --- W XVI wieku angielski filozof Francis Bacon postulował, by „przygotować zbiór czy częściową historię naturalną wszystkich dziwów i cudownych płodów natury, wszystkiego wreszcie, co w naturze jest nowe, rzadkie i niezwykłe". Ponad dwieście lat później, w 1746 roku, Hieronim Radziwiłł, jeden z najpotężniejszych magnatów...

Czytaj post
Czarne, W.A.B, Korporacja Ha!art, Anna Bikont, Piotr Sommer, Zyta Rudzka, Ilona Wiśniewska, Cyranka, Nagroda Literacka Nike, Grzegorz Piątek, Wiktoria Bieżuńska, Mateusz Górniak

Nagroda Literacka Nike 2023 - finał

Przed Państwem finalistki i finaliści Nagrody Literackiej „Nike” - Wiktoria Bieżuńska, „Przechodząc przez próg, zagwiżdżę”, wyd. Cyranka - Anna Bikont, „Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie”, wyd. Czarne - Mateusz Górniak, „Trash story”, wyd. Korporacja Ha!art - Grzegorz Piątek, „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”, wyd. W.A.B. - Piotr Sommer, „Lata praktyki”, wyd. WBPCiAK - Ilona Wiśniewska, „Migot. Z krańca Grenlandii”, wyd. Czarne - Zyta Rudzka, „Ten się śmieje, kto ma zęby”, wyd. W.A.B. Gratuluję! Więcej informacji o finalistach i...

Czytaj post
Justyna Kulikowska, Gazeta Wyborcza, Dorota Kotas, Łukasz Barys, Anouk Herman, Mateusz Górniak

[GAZETA WYBORCZA] "Najlepsi polscy pisarze przed trzydziestką. Nasze TOP 5"

Dorota Kotas - Anouk Herman - Mateusz Górniak - Łukasz Barys - Justyna Kulikowska Poznaj najciekawsze głosy literackie w polskiej literaturze. -- Jak mówi jedna z osób, które poprosiłem o podzielenie się swoimi typami, "może się okazać, że to jednosezonowe osobowości", ale może się też okazać, że ktoś z tej piątki przemebluje polską literaturę i naruszy czytelnicze przyzwyczajenia. Fragmenty z Górniaka lub Kulikowskiej warto zamieścić w szkolnych podręcznikach, mówią oni bowiem głosem, który może być dla młodych osób czytających ciekawy, inspirujący, a jednocześnie nie jest głosem...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Europejska Stolica Kultury 2029

[GAZETA WYBORCZA] "Znamy 12 polskich miast, które chcą być Europejską Stolicą Kultury. Ta lista zaskakuje" - Europejska Stolica Kultury 2029

Znamy 12 polskich miast, które chcą być Europejską Stolicą Kultury. Ta lista zaskakuje. Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin, Toruń, Warszawa i Wrocław - te miasta ubiegały się o miano Europejskiej Stolicy Kultury przy poprzednim "polskim" rozdaniu w 2016 r. Konkurs wygrał Wrocław. W porównaniu z powyższą listą tegoroczne zestawienie kandydatów może wydać się mocno zaskakujące. Z niewielkimi wyjątkami nie ma w nim największych polskich metropolii, a po europejską rozpoznawalność, prestiż i pieniądze chcą też sięgnąć miasta znacznie...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Katarzyna Waniek, wywiad

[GAZETA WYBORCZA] "Dobre życie? Nawet filozofowie nie znają odpowiedzi na to pytanie - wywiad z Katarzyną Waniek

Dobre życie - coś, o czym marzy prawie każdy z nas. Ale czym ono jest? Czy jest w nim zawsze "fajnie"? Jak je osiągnąć? Postanowiłem poszukać odpowiedzi u osoby, która naukowo zajmuje się "dobrym życiem". --- - Recepty na "dobre życie" są naprawdę bardzo trudne do uogólnienia - mówi Katarzyna Waniek, profesor socjologii z Uniwersytetu Łódzkiego. „Problematyczne uwikłania w gwałtownie przyrastające, rywalizujące i zmieniające się światy społeczne" charakteryzują – zdaniem Katarzyny Waniek, socjolożki z Uniwersytetu Łódzkiego – osoby urodzone po 1980 roku. W artykule...

Czytaj post
wywiad, Gazeta Wyborcza, Jan Mencwel, Wydawnictwo Krytyki Politycznej

[GAZETA WYBORCZA] "Jak odzyskać polskie rzeki? Make Smródka Great Again!"

Jak odzyskać polskie rzeki? Make Smródka Great Again! Mam dla Was wywiad nad rzekę i dla ochłody. Jan Mencwel, autor "Hydrozagadki" i "Betonozy" mówi jak jest. SZOT - W godle mamy zwierzę. To do czegoś powinno zobowiązywać. MENCWEL – Tylko kto widział to zwierzę? Mówi się, że to "orzeł biały", ale taki ptak nie istnieje. A bielik, o którym wszyscy myślą, że jest w naszym godle, nie jest orłem i nie jest biały. SZOT - Idąc dalej – okazuje się, że na pierwszych monetach mieliśmy raczej pawia niż orła. Może gdyby tam był bocian, to bardziej byśmy się przejęli? MENCWEL – Bocian...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Europejska Stolica Kultury 2029

[GAZETA WYBORCZA] "Pożądają jej Katowice i 25-tysięczna Pszczyna. Ten tytuł to zaszczyt i zastrzyk gotówki - Europejska Stolica Kultury 2029

Rzeszów, Pszczyna, Lublin, Kołobrzeg, a może Katowice i Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia? Kto powalczy o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029? W poniedziałek mija termin zgłaszania się miast chcących powalczyć o ten jakże prestiżowy tytuł. Nie wszystkie miasta odsłoniły karty, ale przez ostatnie dwa lata niejedno deklarowało swoje uczestnictwo. Swoją chęć ubiegania się o tytuł w ostatnich miesiącach deklarowały m.in. Bolesławiec, Bydgoszcz, Chocianów, Jastrzębie-Zdrój, Kielce (razem z Ostrowcem Świętokrzyskim, Sandomierzem i Starachowicami), Płock, Polanica-Zdrój, Toruń,...

Czytaj post
Marginesy, Znak, Piotr Tarczyński, Wydawnictwo Literackie, Adam Pluszka, Virginia Woolf, Ernest Hemingway, George Orwell, Julia Fiedorczuk, Magda Heydel, Kaja Gucio, Martyna Tomczak, William Faulkner, Maciej Potulny

[GAZETA WYBORCZA] "(Co najmniej) 3 wielkie książki do nadrobienia. Do których klasyków warto teraz wrócić i dlaczego?"

Daddy Hemingway zaprasza do lektury! Stary Ernest i nowe przekłady Kolejnym wielkim amerykańskim pisarzem, który w nowych przekładach trafia w ręce polskich czytelników, jest Ernest Hemingway. Wydawnictwo Marginesy podjęło się niezwykłego – zwłaszcza dla komercyjnie działającego wydawnictwa – przedsięwzięcia opublikowania w krótkim czasie kilku nowych przekładów najważniejszych dzieł autora „Starego człowieka i morze". I właśnie od tej powieści, w przekładzie Kai Gucio, rozpoczął się w 2022 r. powrót Hemingwaya do księgarń. Bohater opublikowanego w 1952 r. opowiadania „był...

Czytaj post
Czarne, Karakter, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Literackie, Filip Springer, Olga Tokarczuk, Adam Robiński, Stefan Żeromski, Gazeta Wyborcza, Jan Mencwel, Maciej Robert, Andrzej Chwalba

[GAZETA WYBORCZA] "Mamy nowy nurt w literaturze. I słowo "nurt" pasuje jak ulał, bo chodzi o książki o rzekach"

Pisanie tego tekstu sprawiło mi wiele radości. *** Różne były mody w ostatnich latach. Książki o drzewach, grzybach, czy drwalach zapełniały półki w księgarniach. W 2023 roku czas na… rzeki! Reporterzy i historycy, aktywiści społeczni i artyści - twórcy tłumnie piszą o swoich doświadczeniach z wodą. Wypłynęli na głębie, jak najbardziej współczesne, rezonujące z aktualnymi problemami, ale sięgają też do historii. Szukają momentu, gdy rzeka stała się wrogiem, którego trzeba ujarzmić i poddać kontroli człowieka. Springer w fabularyzowanej opowieści o pejzażu i zagubionych w...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Jakub Pitera, Juliusz Zweibaum, Kazimierz Zakrzewski

[GAZETA WYBORCZA] "Dlaczego nasi dziadkowie, lekarze z getta, tak źle reagowali na nazwisko Edelmana?"

Takie rozmowy przydarzają się rzadko. Wbrew pozorom ludzi, którzy piszą do nas i mówią: - Mam w sobie opowieść - jest niewielu. - Nie chciałbym, żeby to była rozmowa o mnie - tak sie zaczyna ten wywiad. Mój rozmówca, Jakub Pitera nosi w sobie historię swojego dziadka i pradziadka - Juliusza Zweibauma i Kazimierza Zakrzewskiego. Lekarzy, którzy w warszawskim getcie dokonali - nie w pojedynkę oczywiście - czegoś niezwykłego. Pitera: - Dokonali czegoś imponującego - zorganizowali właściwie pełne podziemne studia medyczne, prowadzili badania laboratoryjne, dokumentację, bibliotekę,...