Prezenty - prezenty - prezenty.

Książka Sylwii Chutnik, "Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych Polek" to z pewnością jeden z najlepszych pomysłów na prezent nie tylko dla buntowniczek.

---

Nie ukrywam, że jako osoba już ponad trzydziestoletnia z zaskoczeniem, ale i zachwytem przyglądałem się datom urodzenia bohaterek książki Chutnik. Otóż drodzy Państwo - tam są nie tylko roczniki dziewięćdziesiąte, ale i zerowe! Jedna z urodzonych pod koniec XX wieku bohaterek, Zofia Kaczmarek, astronomka, która dwukrotnie wygrała olimpiadę astronomiczną ma już własną...

Temat tej książki jest ważny i trudno uciec od skojarzeń z wydarzeniami w Polsce, których świadkami i świadkiniami jesteśmy. Ale Luiselli udało się przekroczyć granicę publicystycznego zaangażowania i stworzyć dzieło literackie z najwyższej półki, powieść intertekstualną, która zachwyca, śmieszy i przeraża.

Zacznijmy od cytatu.

“Może jedno dziecko, samotnie, w pojedynkę, nie zdoła przeobrazić świata, który dorośli wokół niego lub niej podtrzymują i w który wierzą. Ale dwoje dzieci już wystarczy, żeby rozbić jego normalność, zedrzeć zasłonę i pozwolić, by rzeczy zaczęły się jarzyć własnym, innym światłem”.

Z Ishmaelem Reedem mogli się Państwo spotkać prawie dwadzieścia lat temu na łamach "Literatury na Świecie", w której ukazał się krótki fragment przekładu jego powieści "Mumbo Jumbo" autorstwa Tadeusza Pióro. W końcu doczekaliśmy się przekładu całej książki, która - już pod tytułem "Mambo Dżambo" - ukazała się właśnie w Ha!Arcie dzięki trudowi Teresy Tyszowieckiej Blask!. Opublikowana w 1972 roku powieść amerykańskiego pisarza to szalona historia, której opowiedzenie w poście na fejsie będzie równie trudne jak próba jej streszczenia przez wydawcę w okładkowym opisie. Jest początek lat 20....

Czytając biografię Marleny Dietrich autorstwa jej córki, Marii Rivy pytałem sam siebie kilka razy czy ja naprawdę nie mam nic lepszego w życiu do roboty? A jednak mnie wciągnęło jak jakaś niebezpieczna używka. Bo tak “prawdą a Bogiem” jest to książka rozwleczona, przegadana, kuriozalna wręcz chwilami. Ale też dzięki temu porywająca. Riva nie bawi się w żadne nowoczesne narracje, spisuje wszystko, co pamięta (a pamięć ma niezwykłą), szczególnie uważnie przyglądając się relacjom matki z innymi ludźmi, jej umiejętnością manipulowania nimi i własnym wizerunkiem. Dietrich samą siebie...

Zaczynamy grudzień, a więc czas, gdy nadużywana będzie fraza: “idealne na prezent”. A właśnie mam przed sobą książkę, do której fantastycznie ona pasuje. “Legendarni fotografowie w Polsce” to świetny album ze zdjęciami fotografów z legendarnej agencji Magnum wykonanymi oczywiście w naszym pięknym kraju. Od kraju, który odbudowywał się z gruzów, po stan wojenny - wybitni twórcy jak Robert Capa czy Henri Carter-Bresson przekraczali “żelazną kurtynę” i pokazywali naszą rzeczywistość czytelnikom najważniejszych gazet na świecie. Były to czasy, gdy fotodziennikarstwo rozkwitało, a gazety...

Czy my coś jeszcze świętujemy? Czytając “Wszyscy świętują” Joanny Rzyskiej z ilustracjami Agaty Dudek i Gosi Nowak naszła mnie dość smutna refleksja, że dawne zwyczaje odeszły do lamusa, a spontaniczne świętowanie, karnawalizacja codzienności w czasach późnego kapitalizmu jest praktycznie niemożliwa. Większość z opisywanych przez autorki zwyczajów albo uległo opakowaniu w turystyczne ramki, albo powoli przechodzi do historii. Autorki piszą o praktykach świętowania z całego świata - od bułgarskiej Surwy po meksykańskie Święto Zmarłych. Z polskich zwyczajów wymieniają Śmigus-dyngus, ale co...

Chyba wszyscy znamy Mireczka. Potrafi być sympatyczny i nawet zabawny w tym swoim niezgrabnym byciu i piciu. Bywa całkiem dobrym sąsiadem, ale i zmorą klatki, potworem i aniołem. Nierzadko zdarza się, że jest to cały czas ta sama osoba. Mireczków są w Polsce tysiące i myślę, że każdy, kto przeczyta “Mireczka” Oli Zbroi znajdzie to określenie niezwykle użytecznym dla opisu facetów chorujących na chorobę alkoholową, których w języku mniej poprawnym i uważnym zwiemy po prostu alkoholikami. I już to, że autorce udało się historię własnego ojca opowiedzieć w sposób uniwersalny, pokazać go jak...

Świat wciąż okazuje się nieopowiedziany. Mimo milionów książek, wciąż niektórym pisarzom i pisarkom udaje się skierować nasz wzrok w miejsca, gdzie nie patrzyliśmy. W przeszłość, o której nic nie wiemy, lub wiedzieć nie chcemy. C Pam Zhang w swoim doskonałym debiucie prozatorskim otwiera nam oczy, ale i dusze - bo pisze językiem bogatym, epickim a przy tym - gdy trzeba - oszczędnym w metafory. Lektura “Ile z gór tych złota” nie będzie łatwą i przyjemną podróżą, ale z pewnością - niezapomniana. 

“Bose nogi. Zapocona sukienka w nietwarzowym odcieniu granatu, zrobiona z resztek płótna po...

Bez większych emocji przeczytałem zbiór opowiadań Valerii Parrelli, “Za otrzymane łaski” (tłum. Katarzyna Skórska). Na tom składają się cztery opowiadania, z których najlepiej zapamiętałem otwierającą tom “Gonitwę”, historię Anny, której facet - dealer dragów - zostaje zabity ciosem noża w centrum Neapolu. Opowiadana w pierwszej osobie historia pokazuje niezwykłą determinację bohaterki, która w sytuacji kryzysowej działa automatycznie, jak taran skutecznie. Nie ma tu miejsca na sentymenty - Anna od początku zdaje sobie sprawę z tego, że najważniejsze jest przetrwanie. Gdy swojego faceta...

Wbrew tytułowi powieści Jurka Sawki, czas spędzony z “Quality Time” (tłum. Agata Teperek) był czasem zdecydowanie straconym. Jest coś takiego w uprzywilejowanych mężczyznach hetero w pewnym wieku - nie wszystkich, ale niektórych - że postanawiają napisać książkę w której będą: - była żona, a najlepiej kilka, żeby pochwalić się erotyczną sprawnością w przeszłości - nowa kochanka, najlepiej opowiedziana jak z filmu bezkostiumowego, czyli egzotyczna (Japonka), wyuzdana nimfomanka (Itoshi lubi ten sport) i zbawienne skutki tabletek na erekcję, żeby pochwalić się sprawnością w...