Czytaj post
Wielka Litera, Katarzyna Włodkowska

[RECENZJA] Katarzyna Włodkowska, "Na oczach wszystkich"

Katarzyna Włodkowska napisała reportaż wybitny. Jak już to zdanie wybrzmiało, mogę dodać - z pewnymi mankamentami, które niczego jednak nie ujmują “Na oczach wszystkich”, która to książka jest wstrząsającym, doskonale udokumentowanym i przemyślanym reportażem o niewidzialności przemocy domowej. - To najdłuższe dwadzieścia kilometrów w ich życiu - pisze Włodkowska o ucieczce Ewy i córek z “domu złego”. O tym, co się działo w domu Mariusza Sapały, dzisiaj wie, jak to się kolokwialnie mówi, “cała Polska”. Opisanie historii kilku lat przemocy, zamykania żony w piwnicy, gwałtów, bicia i...

Czytaj post
Jacek Giszczak, wywiad, Gazeta Wyborcza, Cyranka, Mohamed Mbougar Sarr, ArtRage

[GAZETA WYBORCZA] "Laureat Goncourtów: Czy czarny pisarz, który dostaje nagrodę, zawsze będzie traktowany jak symbol?" - rozmowa z Mohamedem Mbougarem Sarrem

- Od języka nie ma ucieczki? - Niestety nie. Można zdekolonizować tylko to, co się mówi. --- Czytaliście już "Najskrytszą pamięć ludzi" Mohameda Mbougara Sarra? Ta przełożona przez Jacka Giszczaka to wspaniała opowieść, która finalnie staje się historią o sile literatury. Za chwilę ukaże się "Bractwo", debiutancka powieść Sarra, która robi wrażenie choć nie ma w niej aż tylu niuansów, jak w nagrodzonej Goncourtami książce. Autor "Najskrytszej..." był kilka tygodni temu w Polsce i porozmawialiśmy. --- SARR - Pomoc międzynarodowa to dla wielu krajów afrykańskich jedna z...

Czytaj post
Noir Sur Blanc, wywiad, Leonardo Padura, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] "Od lat wymieniany jest wśród faworytów do literackiego Nobla. "Kuba to skomplikowana układanka"" - wywiad z Leonardo Padurą

Dzisiaj w jednej z moich prac znajdziecie portret kubańskiego pisarza, Leonardo Padury. Rozmawialiśmy w kwietniu, więc listopad to najlepszy moment na ciepłe wspomnienie o wiośnie i rozmowę o Kubie. --- - Próbuję żyć zwyczajnym życiem mimo wszystkich okropności, które nas otaczają - przekonuje Leonardo Padura, jeden z najpopularniejszych kubańskich pisarzy, od kilku lat wymieniany wśród kandydatów do literackiego Nobla. Urodził się w Hawanie w połowie lat 50. i na tamtejszym uniwersytecie studiował literaturę latynoamerykańską. Nie jest typem pisarza skandalisty. - Mieszkam w domu,...

Czytaj post
Bruno Schulz

Bruno Schulz - w 80 rocznicę śmierci

80 lat temu zginął Bruno Schulz. W lipcu zostałem poproszony o krótki wykład na temat tego, jak jego twórczość odbija się w polskiej (i nie tylko) literaturze współczesnej. I zadałem sobie pytanie - czy Schulz "żyje" już tylko jako niedościgły wzór? A może ożywa też w parodii? Całość poniżej. 15 minut czytania. --- “Wzorzysty dywan sunął pode mną i obawiałem się, że lada chwila jego ziemski i piaszczysty zapach stanie się zapachem mitologicznej pościeli”. Czyż nie brzmi “jak z Schulza”? A to Jerzy Pilch w “Spisie cudzołożnic”, powieści, która ukazała się w 1993 roku. Początek...

Czytaj post
W.A.B, Zygmunt Miłoszewski

[RECENZJA] Zygmunt Miłoszewski, "Hydropolis. Uciekaj"

- Mógłby pan powiedzieć żonie, że ją pan bardzo kocha. Moja mama bardzo lubi, jak żona jej tak mówi - odpowiada nieprzyjemnemu trenerowi rezolutny jedenastolatek. Akcja książki Zygmunta Miłoszewskiego dzieje się w świecie z fantazji, ale czym skorupka za młodu… Naprawdę cieszę się, że - w dość nienajgorszym stanie - dożyłem czasów, gdy jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy głównemu bohaterowi swojej książki dla dzieci daje dwie mamy. Motto pierwszego tomu “Hydropolis” zaczerpnięte jest z Janusza Zajdla - “Tutaj nie ma miejsca na błędy wychowawcze. Każdy błąd może kosztować...

Czytaj post
Djaïli Amadou Amal, Wydawnictwo Nowe, Joanna Kluza

[RECENZJA] Djaïli Amadou Amal, “Niecierpliwe”

Munyal, munyal… Cierpliwości… Do wszystkiego można się przyzwyczaić, wszystko wycierpieć, bo od twoich uczuć i potrzeb ważniejszy jest społeczny obowiązek, rola do odegrania. Zwłaszcza, gdy jesteś kobietą. Djaïli Amadou Amal w “Niecierpliwych” (tłum. Joanna Kluza) opisuje losy trzech kobiet z zamieszkującego kraje Sahelu ludu Fulanów, które nie zgadzają się ze swoim przeznaczeniem. Ramla nie chce wziąć ślubu z mężczyzną, którego nie kocha. I choć perspektywa bycia drugą żoną szanowanego biznesmena nie jest wcale najgorszym losem, jaki mógł przypaść Ramli, ślub będzie dla niej...

Czytaj post
Art Spiegelman, Samanta Schweblin, National Book Award, Tess Gunty, Imani Perry

[GAZETA WYBORCZA] Autor kultowego komiksu z prestiżową nagrodą. Kto jeszcze znalazł się wśród laureatów?

Art Spiegelman otrzymał dzisiaj w nocy honorową nagrodę National Book Award. Jest pierwszym autorem komiksów wyróżnionym nagrodą, którą wcześniej otrzymali m.in. Annie Proulx, Don DeLillo, Isabel Allende, Joan Didion czy Saul Bellow.

Dla polskich czytelników jest też dobra wiadomość. W kategorii "fikcja" zwyciężyła Tess Gunty za debiutancką powieść "The Rabbit Hutch" ("Królicza klatka"). Ta "niewiarygodnie piękna i przejmująco zabawna migawka ze współczesnej Ameryki" zostanie wydana w Polsce nakładem wydawnictwa Czarne w przekładzie Tomasza S. Gałązki.

Nagrodę za przekład zgarnęła Megan...

Czytaj post
Justyna Czechowska, OsnoVa, Clara Törnvall

[RECENZJA] Clara Törnvall, "Autystki. O kobietach w spektrum"

- Nie widać tego po mnie, ale ja też jestem niepełnosprawna. Nie przez autyzm, ale przez moje otoczenie - mówi Jac den Houting, australijska psycholożka, którą wspomina Clara Törnvall, autorka świetnej książki “Autystki. O kobietach w spektrum” w przekładzie Justyny Czechowskiej. To książka nie tylko o tym, czym jest spektrum autyzmu, jak patriarchalne określanie normy przyczyniło się do niewidoczności kobiet-autystek, czy autobiograficzna opowieść autorki, ale też zadająca pytanie, czy możemy zmodyfikować ramy “normy”, tak by więcej osób miało dostęp do korzystania ze świata. Ma 42...

Czytaj post
Zbigniew Herbert, Wiersz Nocną Porą

[WIERSZ NOCNĄ PORĄ] Zbigniew Herbert, "Naprzód pies"

„Naprzód pies”

Więc naprzód pójdzie dobry pies a potem świnia albo osioł wśród czarnych traw wydepczą ścieżkę a po niej przemknie pierwszy człowiek który żelazną ręką zdusi na szklanym czole kroplę strachu więc naprzód pies poczciwy kundel który nas nigdy nie opuścił latarnie ziemskie śniąc i kości w swej wirującej budzie uśnie zakipi — wyschnie ciepła krew a my za psem za drugim psem który prowadzi nas na smyczy my z białą laską astronautów niezgrabnie potrącamy gwiazdy nic nie widzimy nie słyszymy bijemy pięścią w ciemny eter na wszystkich falach jest skomlenie wszystko...

Czytaj post
a5, Krystyna Dąbrowska, Louise Glück

[GAZETA WYBORCZA] "Pierwszy tom po Noblu. Glück udowadnia, że z nikim nie musi się ścigać"

Mamy rok ponoblowskich publikacji. Tym razem Glück z tomem fantastycznie przełożonym przez Krystynę Dąbrowską. Napisałem o nim kilka linijek dla GW. --- Glück znana jest z tego, że dobiera słowa z niezwykłą starannością. Używa języka potocznego, który sprawnie miesza z literacką dykcją, dzięki czemu nadaje pozornie zwyczajnym zdaniom, czy słowom, nowych kontekstów. W “Zimowych przepisach…” mamy do czynienia z podobnymi motywami, jak w poprzednich tomach - autobiograficzną sugestią, medytacyjną opowieścią o emocjach, poetycką dykcją sięgającą po wplecione w wiersze dialogi. Obrazy...