Rzućmy okiem na to, co proponują nam redaktorzy i redaktorki magazynu "Time". Na ich liście 10 najważniejszych powieści 2023 roku znalazły się dwie książki, które już znamy. I przynajmniej dwie, o których wiemy, że zostaną przełożone na język polski. *** Zaczęli od listy stu książek, które musisz przeczytać. Na liście stworzonej przez redakcję magazynu "Time" (tego od tytułu "Człowieka roku") znalazło się miejsce m.in. dla nowej powieści Eleanor Catton, ale zabrakło Zadie Smith. Kto jednak przeczyta 100 książek? Dlatego "Time" wybrał dziesięć najważniejszych powieści roku 2023....

Mateusz Górniak to twórca, który zdecydowanie namieszał w tym roku. Nie tylko literaturą - dawno nie było w "polu literackim" kogoś o tak wyrazistym programie, do tego spójnym z wizerunkiem twórcy.

Górniak jest pierwszą osobą z tegorocznego finału Nagrody Literackiej NIKE, z którą rozmawiam.

---

SZOT - Czytając „Trash Story", wydawało mi się, że w opowiadaniu o współczesnym świecie udaje ci się też przekroczyć duchologiczną, nostalgiczną estetykę, która zdominowała polskie kontr-narracje.

GÓRNIAK - To dla mnie bardzo ważne, bo nostalgia jest czymś konserwatywnym i niczego nie rodzi....

Kto jest nominowany i za co? Jak układają się decyzje jury? Czy słusznie, że nie ma “Empuzjonu” Olgi Tokarczuk? Kogo brakuje? A kto jest - dla mnie - zaskoczeniem na tej liście? Niemal na każde z tych pytań staram się odpowiedzieć w artykule dla serwisu Pasje. Klik, klik.

Oto jest! Lista 20 nominowanych do Nagrody Literackiej NIKE za rok 2022!

- Andrzej Bieńkowski, "Trzymałem węża w garści", Prószyński i S-ka

- Wiktoria Bieżuńska, "Przechodząc przez próg, zagwiżdżę", Cyranka

- Anna Bikont, "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie", Czarne

- Konstanty Gebert, "Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło", Agora

- Mateusz Górniak, "Trash story", Korporacja Ha!Art

- Olga Górska, "Nie wszyscy pójdziemy do raju", Drzazgi

- Sabina Jakubowska, "Akuszerki", Relacja

- Jarosław Kurski, "Dziady i dybuki. Opowieść dygresyjna", Agora

- Natalia Malek, "Obręcze", WBPCiAK

- Tomasz S. Markiewka, "Nic się nie działo. Historia życia mojej babki",...

Znamy dziesięć tytułów*, spośród których wybrane zostanie piątka finalistów Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego! Oto oni/one! 1. Matthieu Aikins, "Nadzy nie boją się wody. Reportaż o ucieczce przed wojną", przeł. Tomasz Macios, wyd. Znak 2. Anna Bikont, "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie", wyd. Czarne 3. Urszula Chylaszek, "Kanska. Miłość na Wyspach Owczych", wyd. Wydawnictwo Poznańskie 4. Anna Goc, "Głusza", wyd. Dowody na Istnienie 5. Elizabeth Kolbert, "Pod białym niebem. Natura przyszłości", przeł. Jakub Jedliński, wyd. Wydawnictwo Filtry 6. Christina...

Jak pisze Stanisław Obirek - "grymaszę". “Ciemniejący wiek” Catherine Nixey to książka z pewnością fantastycznie napisana, wciągająca i uruchamiająca wyobraźnię. Ale też budząca spore wątpliwości. Brytyjska dziennikarka, z wykształcenia filolożka antyczna, doskonale orientuje się w materiale źródłowym, ma atrakcyjną, błyskotliwą tezę i potrafi ją uzasadnić łącząc wciągający reportaż, niemal powieść podróżniczą, autobiograficzne wtręty (jest córką byłej zakonnicy i byłego mnicha) z ironicznym, czasem też bardzo dosadnym, komentarzem. Niestety - o czym mało się w Polsce wspomina -...

W ciągu ośmiu lat dwa wydania w Polsce i dwa przekłady. “Stoner” Johna Williamsa określany jest jako “zapomniane arcydzieło”, a my zachęcani do lektury nie tylko jakością tej literatury, ale i jej legendą. Postanowiłem przyjrzeć się dokładniej tej legendzie i dość szybko okazało się, że ani to taka zapomniana książka, ani autor nie jest jakimś nieznanym nikomu twórcą. Przyglądam się w tekście mechanizmom tworzenia legendy, ale i mechanizmowi “przepadania” literatury. “Stoner” ukazał się w 1965 roku. To nie był najlepszy rok do wydawania książki tak zwyczajnej w treści. W...

Lepiej tego roku - przynajmniej w zakresie przeczytanej literatury - rozpocząć nie mogłem. Powieść Marie NDiaye niepokoi od pierwszych stron, w trakcie lektury kilkakrotnie zaskakuje, a w finale… no dobrze, zatrzymajmy się. Pozornie - to słowo ważne dla tej powieści, bo sama opowieść wewnętrznie jest historią o grze pozorów - mamy tu bardzo oczywistą historię. 5 stycznia 2019 roku mecenas Susane przyjmuje w swojej kancelarii mężczyznę, który prosi ją o zostanie obrończynią jego żony. Nie byłoby w tym nic zaskakującego, gdyby nie dwa fakty. Marlyne, żona pana Principeaux zabiła trójkę ich...

“Chilijski poeta” to pełna nienachalnego humoru, przenikliwa analiza społeczeństwa czasów odbudowy po katastrofie. Powieść zabawna, ironiczna, erotyczna i przygodowa. Zdecydowanie warta waszego czasu. Początki mojej znajomości z książką Alejandra Zambry, “Chilijski poeta” nie były najłatwiejsze. Towarzyszyliśmy sobie niechętnie. A to egzemplarz zamiast pojechać ze mną na wycieczkę, zawieruszył się gdzieś między stosikiem hańby, a wstydu. A to ja, po trzydziestu stronach lektury książki, przełożonej przez Carlosa Marrodána Casasa, miałem serdecznie dość jej głównego bohatera, Gonzala i...

Czas na TOP 10 najciekawszych dla mnie książek zagranicznych. Zagraniczną książką roku wybrałem powieść Mohameda Mbougara Sarra, "Najskrytsza pamięć ludzi" (tłum. Jacek Giszczak, wyd. Cyranka), a co jeszcze znalazło się w 10? I dlaczego? Oraz jakie inne pozycje były warte wyróżnienia? Wszystko to znajdziecie jak klikniecie na kierunek zwiedzania podany w komentarzu. A tu jeszcze krótka opowieść. --- Obyś nie żył w aż tak ciekawych czasach, chciałoby się sparafrazować popularne powiedzenie. Rok 2022 zapamiętamy jako ten, w którym wojna - pojęcie dotąd jednak dość abstrakcyjne -...