Posty w kategorii artykuły

Czytaj post
Słowo/obraz terytoria, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Gazeta Wyborcza, Michał Nikodem

[GAZETA WYBORCZA] "Mickiewicz i Słowacki u dentysty. Który wył z bólu, a który zgrywał twardziela?"

Słowacki zasłużył na naklejkę "dzielny pacjent", a Mickiewicz musiał być irytującym towarzyszem, bo ciągle zgrzytał zębami. Badacze i badaczki już od dwóch stuleci rozpisują się o wzajemnych relacjach Mickiewicza i Słowackiego. Pisano o ich romansach, pobytach w Szwajcarii, porównywano to, jak pisali o Rosji. Ale nigdy jeszcze nie pisano o ich uzębieniu. Przyjrzenie się fizyczności obu poetów - jak udowadnia w brawurowej "Dentomachii" Michał Nikodem - może dać zaskakujące wnioski, jak choćby ten, że uważany za filigranowego Słowacki był wyższy od autora "Pana Tadeusza". Kto jednak...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Krystyna Miłobędzka

[GAZETA WYBORCZA] "Krystyna Miłobędzka nie żyje. Wielka poetka, alchemiczka słowa"

Krystyna Miłobędzka (1932-2025) *** trzeba mi niezapisanego samego głosu nie płacz nie trzaskaj drzwiami *** Kurtyna w jej wierszach rozsuwała się i zsuwała po wielokroć. Tylko układ tomu poetyckiego wymuszał na wierszach Miłobędzkiej początek, środek i koniec. Całość jednak zapętlała się i kłębiła, a na poetycką scenę wskakiwały skojarzenia, metafory, emocje. Minimalistyczna przestrzeń wierszy, tomu poetyckiego, była podobna do przestrzeni sceny teatralnej w jej sztukach dla dzieci, gdzie najwięcej miejsca pozostawiono wyobraźni młodego widza. Miłobędzka dawała...

Czytaj post
Stephen King, Andrzej Sapkowski, Olga Tokarczuk, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Biblioteka Narodowa, Jo Nesbo, Adam Mickiewicz, Remigiusz Mróz, J.K. Rowling, promocja czytelnictwa, Joanna Kuciel-Frydryszak, Wojciech Chmielarz, Marcel Moss, Katarzyna Bonda, Harlan Coben

[GAZETA WYBORCZA] "Czy "Pan Tadeusz" wciąż będzie lekturą? "Sieci" już straszą z okładki"

Czytelnictwo zmalało w porównaniu do zeszłego roku. Nie zmieniło sie jedno - wciąż Wieczny Mróz przed Sienkiewiczem! Na trzecim miejscu najczęściej czytanych polskich twórców znalazła się Joanna Kuciel-Frydryszak. Co jeszcze wiemy z badania? Piszę o tym w miejscu pracy.  

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Mario Vargas Llosa

[GAZETA WYBORCZA] "Ostatni tytan hiszpańskojęzycznej literatury. Mario Vargas Llosa nie żyje"

Mario Vargas Llosa (1936-2025) Uwielbiał rozmawiać o polityce. Trumpa szczerze nie cierpiał, dziwił się republikanom. Cieszyło go, że w Ameryce Południowej rządy wojskowych straciły na popularności, a rzeczywistość niemal zawsze starał się widzieć optymistycznie. Był zaangażowany w losy Peru, swojej ojczyzny - już jako młodzieniec spiskował przeciwko dyktaturze, w latach 80. XX wieku zrobił sobie przerwę od literatury i zaangażował się w walkę przeciwko nacjonalizacji banków. W 1990 roku kandydował na prezydenta i przez lata był krytykiem peruwiańskich władz. Książki Vargasa Llosy...

Czytaj post
Gazeta Wyborcza, Joanna Kuciel-Frydryszak, Człowiek Roku

[GAZETA WYBORCZA] "Plebiscyt na Człowieka Roku Czytelników "Wyborczej". Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka "Chłopek""

Bardzo się cieszę, że w tym roku - po raz pierwszy - tytuł Człowieka Roku "Gazety Wyborczej" przyznają też nasi Czytelnicy i Czytelniczki. A jeszcze bardziej, że wśród nominowanych znalazła się pisarka - Joanna Kuciel-Frydryszak. Miałem przyjemność napisać laudacje dla nominowanej. Poniżej jej fragment. *** Choć nie jest gwiazdą platform społecznościowych, ani telewizji, to na spotkania z nią przychodzą tłumy. Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka "Chłopek. Opowieści o naszych babkach" to od ponad dwóch lat jedno z najgłośniejszych nazwisk w Polsce. I osoba, która zmienia naszą...

Czytaj post
sztuka, Muzeum Narodowe w Warszawie, Karol Radziszewski, Joanna Rajkowska, Mirosław Bałka, Agnieszka Polska

[GAZETA WYBORCZA] "Autoportrety w XXI wieku. Spotkanie z tym dziełem może być wstrząsem"

Zbigniew Libera wskazujący na Zbigniewa Liberę wskazującego na... Zbigniewa Liberę w wieku dziecięcym (czego nie zobaczycie, bo FB uznał zdjęcie za promocję nagości, choć wszyscy są tu ubrani. Musiałem zmienić zdjęcie na mniej liberalne). Dzieło - bez pierwszego Libery - możecie zobaczyć na wystawie "Autoportrety" w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wystawie, która miejscami zachwyca, a miejscami rozczarowuje. Jak choćby doborem zaproszony artystów i artystek - nie znalazło się miejsce dla nikogo urodzonego w latach 90. XX wieku lub później. Twórcy wystawy deklarują, że chcieliby...

Czytaj post
Katarzyna Skórska, Gazeta Wyborcza, Hiromi Kawakami, Międzynarodowy Booker, Solvej Balle, Vincent Delecroix, Vincenzo Latronico, Banu Mushtaq, Anne Serre, Helen Stevenson, Asa Yoneda, Sophie Hughes, Deepa Bhasthi, Mark Hutchinson

[GAZETA WYBORCZA] "Znamy finalistów Międzynarodowego Bookera. Jedna z książek wkrótce ukaże się po polsku"

Znamy tegorocznych finalistów Międzynarodowego Bookera. Jest wśród nich Hiromi Kawakami, znana w Polsce m.in. ze zbiorów opowiadań "Niedźwiedzi bóg" (tłum. Beata Kubiak Ho-Chi) i "Nadepnęłam na węża" (tłum. Barbara Słomka). Ale jest też pisarka, która publikuje w języku kannada, którym - niespodzianka - nie mówi się w Kanadzie. Kto ma szansę na Międzynarodowego Bookera i którą z tych książek za chwilę będziemy mogli przeczytać po polsku? O tym - TUTAJ.

Czytaj post
Grażyna Plebanek, rynek książki, Mark Zuckerberg, sztuczna inteligencja, Gazeta Wyborcza

[GAZETA WYBORCZA] ""Największa kradzież dzieł w historii ludzkości". Zuckerberg użył milionów spiraconych książek"

"Największa kradzież dzieł w historii ludzkości". Zuckerberg użył milionów spiraconych książek. *** Tysiące tytułów polskich książek znajduje się w bazie pirackiej biblioteki, z której korzystała Meta przy trenowaniu własnego modelu sztucznej inteligencji. Polskich pisarzy i pisarki zaalarmował Rafał Hetman, reporter nominowany w 2022 r. do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. "Podajcie dalej ten post, bo coś czuję, że zaraz fejsbuk utnie mu zasięgi" — napisał. Jego post udostępniło dziesiątki twórców. -> O co chodzi? Wszystko zaczęło się w lipcu 2023 r., gdy komiczka Sarah...

Czytaj post
Jerzy Kozłowski, Tomasz Pindel, Aleksandra Paszkowska, Stanisław Łubieński, Weronika Murek, Tadeusz Sobolewski, Gazeta Wyborcza, Marek Krajewski, Kaja Gucio, Mateusz Adamczyk, Percival Everett, John Williams, Maciej Stroiński, Arkadiusz Żychliński, Roberto Bolaño, Han Kang, Monika Helfer, Kaveh Akbar, Grażyna Stachówna, Justyna Najbar-Miller, James Kestrel, Maciej Szymański, Nina Pluta, Peter Pomeranstev

[GAZETA WYBORCZA] "14 książek na wiosnę. "Czytam! Nie chcę, żeby mi przeszkadzano!"

Czy u Państwa za oknem rozgościła się już - cytując za Leśmianem - "wiosna rzetelna"? Czas na porządki i przyjemności z książką. Ale jak przy takiej mnogości impulsów w tym codziennym chaosie znaleźć chwilę na czytanie? Na pewno warto sobie dobrze zaplanować lekturę. Pamiętajcie o poradach Itala Calvina zawartych w jego powieści "Jeśli zimową nocą podróżny". Pisał Calvino tak: "Rozluźnij się. Wytęż uwagę. Oddal od siebie każdą inną myśl. Pozwól, żeby świat, który cię otacza, rozpłynął się w nieokreślonej mgle. Drzwi lepiej zamknąć: tam zawsze gra telewizor. Powiedz im to od razu:...

Czytaj post
Mariusz Gądek, Gazeta Wyborcza, Fernanda Melchor, Katarzyna Sosnowska, Laura Bates, Aleksandra Herzyk, Patrycja Wieczorkiewicz, Jan Mazur, Minato Kanae, Patryk Skorupa

[GAZETA WYBORCZA] "Nie możesz otrząsnąć się po serialu "Dojrzewanie"? Oto 5 książek, które warto przeczytać"

Japoński thriller psychologiczny, reportaż ze świata inceli, dramat psychologiczny o meksykańskich dzieciakach i esej o "manosferze". - Mizoginia jest jak terroryzm - mówi literatura.

"Dojrzewanie" wstrząsnęło widzami na całym świecie. Serial o 13-letnim chłopcu oskarżonym o zabójstwo koleżanki ze szkoły sprawił, że w wielu krajach wybuchła dyskusja o mizoginii, przemocy wobec kobiet i internetowej "manosferze".

"Chciałem wyć z rozpaczy (...) To jest po prostu arcydzieło" - napisał Marcin Meller na jednej z platform społecznościowych. Keir Starmer, premier Wielkiej Brytanii, powiedział, że...