Udało mi się! Nie przeczytałem zbyt dużo. W okresie “świątecznym” obiecałem sobie, że nie będę siedział nosem w książkach i to mi się udało. Inna sprawa, że niezbyt wypocząłem. Ale to na inną opowieść, bliższą w klimacie początkowi listopada niż końcówce grudnia. Tak czy inaczej - książek czasem można mieć dość i niekiedy trzeba od nich odpocząć, zwłaszcza gdy książki to praca. Przeczytałem “zaledwie” trzy tytuły i będę sprawozdawał z lektury. Zaczynamy od pierwszego tomu “Kroniki ze Stambułu” Ersina Karabuluta w przekładzie Ady Wapniarskiej. Świetnie narysowana opowieść łącząca w sobie...

Plany na 2024 rok? Jeśli w końcu otworzą to na pewno pojadę zobaczyć GEM - Grand Egyptian Museum - które od wielu lat powstaje pod Kairem. Będzie to największe muzeum na świecie, a na wystawie będzie można oglądać 5 tysięcy artefaktów z grobu Tutanchamona, słynne łodzie słoneczne, obelisk i pomnik Ramzesa. Mam dla Was dzisiaj obszerny tekst poświęcony muzeum, tutmanii, ale też temu co Egipcjanie uważają za "afrocentryczność" i dlaczego wydali miliard dolców, by całemu światu udowodnić, że to oni są źródłem współczesnej cywilizacji. I jak bardzo przeszkadza im w tym teledysk Michaela...

Dzień dobry w Nowym Roku! Zaczynamy! Gombrowicz, Hłasko, Miłosz. Czy tylko mężczyźni zasługują na "swój rok"? - pytam w moim miejscu pracy. - Politycy wybrali nam patronów 2024 roku, ale gdzie są patronki? I dlaczego księgowa z niewielkich Poddębic byłaby idealną patronką 2024 roku? *** Rok 2024 będzie to dziwny rok. Rok niemal samych mężczyzn. Przynajmniej zdaniem polityków, którzy przyjęli uchwały w sprawie patronów tego roku. Na liście jest tylko jedna kobieta. I to jako "żona". Zapomnijcie o równouprawnieniu, parytetach, feminizmie i innych mrzonkach. *** Patroni 2024...

- Zamierzam w końcu przestać się tłumaczyć i robić swoje - mówiła mi Małgorzata Halber na początku 2023 roku. Rozmową z twórczynią Bohatera zacząłem rok obfitujący w spotkania, rozmowy i pytania. Zadawałem je Idze Świątek, Annie Weronice Marczak, czy profesorowi Rochowi Sulimie. Od prof. Marii Poprzęckiej usłyszałem, że warto spoglądać w niebo. Zeruya Shalev w pierwszym zdaniu wywiadu zadeklarowała, że nie uważa, by przez lata jej pisanie się zmieniło. W ostatnim przyznała, że jednak zmieniło się wiele. Wywiad to nie tylko przepytywanie, to czasem wspólna praca. Cieszę się, że wiele osób...

Małgorzata Lebda dla Państwa.

Ostatni w tym roku wiersz. To był rok, w którym dużo mówiliśmy o rzekach, wodzie, ciekach i meandrujących dopływach. "Oto ciało wody". Pisząc to Lebda przypomina nam o Jezusie, który wziął chleb i łamał go mówiąc: "oto ciało moje". Przeistoczenie Jezusa jest dla wierzących centralnym punktem obrządku. Przeistoczenie sopla jeszcze nie jest w centrum naszego świata, ale powoli zmieniamy akcenty, patrzymy nie tylko na człowieka, ale i świat nieludzki, nadając mu nowe znaczenia. Czy duchowość przyszłych czasów będzie wołać: "oto ciało wody"? Czemu nie. Zatem...

Czas na Wasz ulubiony "sukces Polaków na świecie". W 2023 roku w rolach głównych wystąpili: Piotr Beczała, Tomasz Konieczny, Jakub Józef Orliński, Hania Rani, Behemoth, Vader, 11 bit studios, Anna Sułkowska-Migoń, Krzysztof Warlikowski, Władysław Reymont, Agnieszka Holland, Mikołaj Grynberg, Łukasz Żal, Marcin Dorociński, Bartosz Sztybor i Krzysztof Ostrowski, Rozkoszny, Joanna Bator, Tina Oziewicz i - tradycyjnie - Olga Tokarczuk. *** Jak mierzyć "światowy" sukces w kulturze? To niełatwe. W literaturze sukcesem jest już przekład na inny język. Nagrody dla polskiej literatury...

Dzisiaj mam dla Was recenzję, którą skazano na niepublikowanie. Zamówiona przez ŻiH do magazynu “Tłomackie 3/5" wróciła do mnie z informacjami, że redaktorka naczelna, Monika Krawczyk (a jednocześnie dyrektorka instytucji) ma do niej zastrzeżenia i “że z tekstu przebija wrażenie, że krytykuje Pan komiks głównie za to, że wydało go nie kto inny, tylko Muzeum Getta”, jak napisała osoba pośrednicząca między nami. Zarzut kuriozalny i obraźliwy dla mnie. Poprosiłem we wrześniu o przesłanie mailem uwag i zobowiązałem się do korekty recenzji, bo w niektórych punktach redakcja (chaos, brak...

70 lat temu zmarł Julian Tuwim. Autor wierszy znanych wszystkim. Ale nie wszystkich. O wybór wiersza na rocznicę poprosiłem Piotra Mitznera, który zna Tuwima lepiej ode mnie.

Są tu dobrzy znajomi i zaskoczenia. Tym większe, że już sie ukazały po polsku. Jest już tradycją, że Barack Obama, były prezydent Stanów Zjednoczonych, pod koniec grudnia publikuje listę najciekawszych książek, które przeczytał w mijającym roku. Dla tysięcy czytelników na całym świecie lista Obamy to gwarancja inteligentnej rozrywki i ważnych tematów, o których mówią nie tylko Amerykanie. Kto znalazł się na tegorocznej liście? Oczywiście na liście Obamy nie zabrakło miejsca dla Jamesa McBride'a i jego "The Heaven & Earth Grocery Store". Książka urodzonego w 1957 roku amerykańskiego...

Czy żeby zostać wielkim artystą trzeba było paść owieczki? Możliwe. Możliwe też, że były wielkie malarki, choć Linda Nochlin trochę pozbawia nas złudzeń: “Drogie siostry, fakty są takie, że nie ma kobiecych odpowiedników Michała Anioła czy Rembrandta, Delacroix czy Cezanne’a, Picassa czy Matisse’a”, pisze Nochlin. Amerykańska historyczka sztuki zauważa, że “w sztuce, jak i w dziesiątkach innych dziedzin” sytuacja jest “demobilizująca i zniechęcająca dla wszystkich (a więc także dla kobiet), którzy nie mieli szczęścia przyjść na świat jako biali przedstawiciele klasy średniej, a...