Dzień przed wręczeniem PASZPORTÓW POLITYKI spotkamy się z nominowaną do tej nagrody AGNIESZKĄ PAJĄCZKOWSKA, autorką niezwykłych eseistycznych książek o fotografii i życiu społecznym: WĘDROWNY ZAKŁAD FOTOGRAFICZNY i NIEPRZEZROCZYSTE. Wieczór prowadzi Wojtek Szot.

Książka Roku Zdaniem Szota to… “Rumowiska” Wita Szostaka, wyd. Powergraph. *** Laudacja: “Żal, że powieść można zacząć tylko raz”, stwierdza w pierwszym zdaniu narrator powieści Szostaka. Zacząć pisać, czy czytać? Powieść dla Szostaka jest procesem, działaniem w które zaplątani są autor i jego czytelnicy. “Opowieść - stwierdza osoba mówiąca w “Rumowiskach” - jest ciągłym zaczynaniem od nowa”. Wit Szostak po raz kolejny przypomina nam, że literatura to coś więcej, a książka może być jak relikwia, wokół której zbierają się wierni. W “Rumowiskach” zachwyca i fascynuje mnie...

Aleksander Kaczorowski pisze tak, że jego bohaterowie stają przed nami jak żywi. I choć może dzisiaj w ogóle nie interesuje was Izaak Babel, rosyjski pisarz pechowo uwikłany w historię, to w trakcie lektury “Człowieka bez losu”, zaopatrzycie się w jego dzieła zebrane. *** Ponoć nie przypominał pisarza. Zdaniem przyjaciela, Izaaka Liwszyca, “można go było wziąć za komiwojażera albo maklera”. Miał być “z lekka przygarbiony, prawie bez szyi z powodu dziedzicznej odeskiej astmy, z nosem podobnym do dziobu kaczki”. Izaak Babel nie wyglądał też jak okaz zdrowia, gdy latem 1921 roku razem...

Czy książki proste i przyjemne mogą być wartościową literaturą? Tak, jeśli opowiadają wciągającą historię, która na długie godziny przeniesie nas jak najdalej od codzienności. Wybrałem ciekawe książki dla każdego. Codzienność nas nie rozpieszcza. Dlatego często w książkach szukamy spokoju, ukojenia, nadziei i odrobiny radości. Nie ma w tym nic złego. Nie każda lektura musi być od razu zadaniem krytycznym, nie każda powieść wbijać nas w fotel i uświadamiać w ważnych tematach. Są takie książki, które pozwalają na wytchnienie, ucieczkę od codzienności, a jednocześnie nie kumplują się z...

To już ten czas! Czas na słowo "prezent"! Przed nami czas kalendarzy adwentowych, podsumowań roku i list wszystkiego. Nie inaczej będzie tutaj - przed nami zestawienia najciekawszych książek zagranicznych, największe rozczarowania, tradycyjna “książka roku” oraz kilka porad prezentowych. Zaczynamy zatem od rozważań na temat literatury i prezentów, bo przecież nie wymyślono lepszego prezentu niż książka. *** - Kup mi, tatulu, piórko Finista Jasnego, cud-sokoła - zażyczyła sobie najmłodsza córka pewnego wdowca. A brwi miała sobole, oczy sokole, włosy bujne i złote, w długą...

„Szczęśliwcy” to książka dla tych, co lubią, gdy opowieść powoli zagnieżdża się w ich głowach. Cierpliwym Nadifa Mohamed wynagradza doskonałą, poruszającą historią i powieścią, która po odłożeniu na półkę nie znika z pamięci. I choć słyszycie podobne słowa o wielu książkach, uwierzcie, że „Szczęśliwcy” (tłum. Agata Kozak) to naprawdę właśnie takie dzieło.

„Fakty są takie, że jest niewinny”. Mahmood Mattan wiedział, że nie zamordował nikogo. Wiedział też, że żyje w kraju, który szczyci się wydawaniem sprawiedliwych sądów. Nie był bez grzechu. Niektóre z nich - jak sam uważał - zostały...

Listopad 1985 roku. Wojciech P. z Poznania mówi dziennikarzowi "Wprost": - Środowisko nasze ogarnia histeria. Homoseksualiści powracający z zagranicy są niemal automatycznie izolowani. Choć na Zachodzie epidemia HIV/AIDS trwa już od czterech lat, to w Polsce dopiero zaczyna się o niej mówić. *** Wojciech Szot: Trzy lata póżniej, w 1988 roku do laborantek, które odmawiają pobierania krwi do testów na HIV przychodzi bezpieka. Zostają przeprowadzone „rozmowy profilaktyczno-ostrzegawcze". Czyżby państwo tak dbało o zdrowie swoich obywateli? Bartosz Żurawiecki, autor książki "Ojczyzna...

Zagłada chorych psychicznie nie jest tematem lektury, który poprawia nastrój. Nie ma tu niczego, co lubi fejs czy insta - pocieszenia, śmiechu, nawet nie ma się o co pokłócić, bo przecież wiemy, że to przerażające. A jednocześnie - wydaje mi się - niewiele wiemy. Znamy hasło encyklopedyczne, a nie historie konkretnych osób. Do nich dotarła Kalina Błażejowska, autorka bardzo dobrze napisanego, wymagającego mnóstwa wkładu, reportażu “Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych”. 

W moim miejscu pracy znajdziecie dzisiaj naszą rozmowę. Dajcie lajka, proszę. Tak, mimo wszystko. Niech się niesie. 

***

Ka...

“Monidło mogło oznaczać nobilitację, symboliczny awans, dawać poczucie, że się wreszcie zasługuje na obraz malarski - unikalny i piękny - na coś, czym można dodać sobie znaczenia, co pomaga fantazjować o lepszym poziomie życie”, pisze Agnieszka Pajączkowska w książce o chłopskiej fotografii.

Kto z Państwa ma w domu monidła dziadków, albo rodziców? A może ktoś ma swoje? Monidło, podobnie jak drukowane “święte” obrazy były honorowymi ozdobami chłopskich chat w XX wieku, a i pewnie niektóre dotrwały do naszej codzienności. Warto spojrzeć na nie jako dokumenty epoki, opowieść o aspiracjach,...

Czyżby Agnieszka Pajączkowska napisała najlepszą książkę o chłopach i chłopkach? Nie mogę tego wykluczyć. Premiera książki "Nieprzezroczyste. Historie chłopskich fotografii" już za kilka dni, a w moim miejscu pracy przeczytacie dzisiaj duży tekst o tej fascynującej książce. Mój tekst, oczywiście. *** Agnieszka Pajączkowska, fotografka (za którą się nie uważa), kulturoznawczyni i animatorka kultury odnajduje historie dziesiątków chłopów i chłopek, których pasjonowała fotografia. Nie interesują jej fotografie „etnograficzne", wykonane przez przyjeżdżające z miasta fotografa, ale...